• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 02/2004

OKIEM DORADCY

  • Przedwiośnie to czas produkcji rozsad warzyw. Seler jako gatunek o długim okresie wegetacji jest uprawiany wyłącznie z rozsady produkowanej pod osłonami. Bardzo ważnym czynnikiem decydującym o jej jakości i plonie tego warzywa jest termin siewu — optymalny przy uprawie na zbiór pęczkowy to połowa lutego. Przy produkcji rozsady selera na jesienny zbiór korzeni wystarczy wysiać nasiona w pierwszej lub nawet drugiej dekadzie marca. Siew może być opóźniony jeszcze o kilka dni, gdy używamy nasion podkiełkowanych. Najlepiej używać gotowego podłoża do wysiewów. Nasiona przed siewem zaprawiamy przeciwko septoriozie selera jednym z preparatów: Sarfun T 450 FS (5 ml/kg) lub Sarfun T 65 DS (3 g/kg) albo Zaprawa Nasienna T zawiesinowa (3 g/kg) + Apron XL 350 ES (1 ml/kg). Wysiewa się je zwykle rzutowo, po około 0,5 g na skrzynkę (2–2,5 g/m2) i najczęściej przykrywa bardzo cienką warstwą dobrze rozdrobniowego torfu lub piasku. Ponieważ jednak nasiona lepiej kiełkują przy świetle, lepiej ich nie przykrywać, ale wtedy należy utrzymywać wilgotność podłoża na stałym, wysokim poziomie, przykrywając zasiewy po podlaniu szkłem lub przezroczystą folią. Do czasu wzejścia siewek utrzymuje się temperaturę 22–24°C, potem obniża się ją do 14–18°C w dzień i 11–14°C w nocy. Pikuje się je, gdy wytworzą 2 lub 3 liście właściwe, w rozstawie 5 x 5 cm lub do wielodoniczek o objętości komórek 76,5 cm3. Korzenia palowego nie należy skracać zbyt silnie, ponieważ prowadzi to do zniekształcenia korzenia spichrzowego oraz wytworzenia nadmiernej liczby korzeni bocznych. Siewki należy sadzić płytko, aby stożki wzrostu nie zostały przykryte ziemią. Przez pierwsze kilka dni po pikowaniu należy podnieść temperaturę do 20°C utrzymując jednocześnie wysoką wilgotność podłoża. Do podlewania trzeba używać wody o temperaturze pokojowej, gdyż zimna może spowodować tworzenie się "pośpiechów" w późniejszym okresie wzrostu roślin.
    Dobre efekty uzyskuje się produkując rozsadę bez pikowania — wysiewając nasiona bezpośrednio do wielodoniczek. Ze względu na niewielką ilość podłoża w wielodoniczkach, w czasie uprawy rozsady należy zwracać uwagę na systematyczne podlewanie roślin przy słonecznej pogodzie — nawet dwa razy dziennie. Powinno się je także dokarmiać nawozami wieloskładnikowymi, zawierającymi makro- i mikroelementy. Według doświadczeń prowadzonych w Akademii Rolniczej we Wrocławiu, rośliny w tacach odizolowanych od ziemi mają dużo lepiej uformowane korzenie, lepiej się przyjmują (ich korzenie nie są uszkadzane przy przenoszeniu tac). Rozsadę z wielodoniczek sadzi się we wcześniejszej fazie wzrostu roślin (po 7–8 tygodniach od siewu, czyli o około tydzień do 10 dni wcześniej niż pikowaną). Rozsada przed posadzeniem powinna być hartowana. W zależności od miejsca uprawy i terminu zbioru, sadzi się ją w rozstawie 30–40 cm x 20–30 cm. Do wczesnej uprawy na pęczki nadają się odmiany: Feniks, Makar, Prinz, Luna, Ilona F1 i Monarch.
  • W uprawie warzyw polowych nawożenie mineralne powinno być zawsze poprzedzone analizą gleby. Należy również pamiętać o uregulowaniu odczynu gleby — wartość pH dla większości warzyw powinna wynosić 6,2–6,8. Próbki gleby przynoszone do laboratorium przez rolników bardzo często mają wartość pH poniżej 5. Na takiej glebie warzywa nie będą dobrze plonowały — panują wówczas warunki sprzyjające występowaniu chorób, na przykład kiły kapusty, i nie są pobierane z gleby niektóre składniki pokarmowe. Jeśli analiza gleby wykaże bardzo kwaśny odczyn, lepiej jest zrezygnować z uprawy danego gatunku (fot.). Przy niskich wartościach pH można uprawiać pomidory i ziemniaki. W marcu, gdy temperatura gleby wzrośnie powyżej 8°C, przystępujemy do siewu warzyw bezpośrednio w pole. Najwcześniej możemy wysiewać szpinak, groch siewny, bób, marchew, pietruszkę, koper, pasternak, cebulę i rozpocząć sadzenie dymki, szalotki i jarego czosnku. W tym terminie wysiewamy marchew na wczesny zbiór. Przeznaczoną do przechowania i przetwórstwa wysiewamy dopiero w końcu maja (rośliny wzejdą wówczas po oblocie muchówek I pokolenia połyśnicy marchwianki). Przed wysiewem pamiętamy o zaprawianiu nasion przeciw chorobom
    i szkodnikom.
  • Pasternak staje się w Polsce warzywem coraz bardziej popularnym. Jego białe, stożkowe korzenie, długości 20–30 cm przypominają wyglądem korzenie pietruszki (nie mają jednak jej zapachu). Nadają się do bezpośredniego spożycia, przetwórstwa i przechowywania. Do uprawy pasternaku najlepiej nadają się gleby niezbyt ciężkie, o głębokiej warstwie ornej, zasobne w próchnicę, o odczynie zbliżonym do obojętnego (pH 6,0–7,0). Na glebach zbyt ciężkich, zlewnych, a także na bardzo lekkich, plon korzeni będzie na ogół niski. Dobrym przedplonem dla tego warzywa są zboża i warzywa zostawiające pole w dobrej strukturze. Glebę pod pasternak należy uprawić głęboko — tak jak dla marchwi (co najmniej na głębokość 30 cm) — najlepiej przy użyciu pogłębiacza. Nawożenie trzeba prowadzić na podstawie wyników analizy gleby. Orientacyjne dawki na hektar, w przeliczeniu na czysty składnik, powinny wynosić 120–150 kg azotu, 100–180 kg P2O5 i 200–240 kg K2O. Pasternak uprawia się z siewu wprost w pole. Ze względu na długi okres wegetacji, nasiona wysiewa się w połowie marca — na początku kwietnia. Norma wysiewu uzależniona jest od stanowiska uprawy i przeznaczenia plonu. Aby uzyskać korzenie drobniejsze — na bezpośrednie zaopatrzenie rynku — wysiewa się około 5–6 kg nasion/ha, a dla przemysłu — 2,2–3 kg/ha. Pasternak należy uprawiać na redlinach w systemie jedno- lub dwurzędowym. W celu uzyskania wczesnego plonu można go przykryć folią lub włókniną. Dostępne są u nas odmiany: Półdługi Biały, Fagot, White, Improved Marrow, Countess F1 i Bielas. Wszystkie nadają się do bezpośredniej sprzedaży i do produkcji suszu. Do zwalczania chwastów przed wschodami pasternaku zarejestrowany jest Racer 250 EC (2 l/ha).
    u Na plantacjach rabarbaru należy pamiętać o zwalczaniu chwastów. W pierwszym roku zaleca się tylko mechaniczną walkę z chwastami. Z herbicydów dla tego gatunku zarejestrowany jest jedynie Azotop 50 WP — można go wykorzystywać od drugiego roku po posadzeniu rabarbaru, w dawce 2–2,5 kg/ha. Na lżejsze gleby zalecane są mniejsze dawki. W dalszych latach uprawy dawkę Azotopu można zwiększyć do 3 kg/ha. Zabieg tym preparatem wykonuje się na wilgotną glebę bardzo wcześnie wiosną — przed wschodami chwastów i rozpoczęciem wegetacji rabarbaru. Preparat ten najskuteczniej niszczy chwasty w okresie ich kiełkowania.