• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 02/1999

TECHNIKA I ROZWIĄZANIA PRZYJAZNE DLA ŚRODOWISKA - NTV '98, część 1

Po raz drugi, chociaż była to już dwudziesta piąta edycja NTV, targi te zorganizowano na początku listopada - od 3 do 6 - równolegle z kwiaciarską wystawą w Aalsmeer. Połączenie obu tych imprez pod szyldem Międzynarodowych Targów Ogrodniczych jest szczególnie atrakcyjne dla gości z zagranicy.
Same tylko NTV zgromadziły tym razem 550 wystawców, czyli o 50 więcej niż w poprzednim roku, wśród nich tych spoza Holandii było 40%. Międzynarodowy charakter targów, podkreślony był również przez zorganizowanie pawilonów narodowych: brytyjskiego, izraelskiego, hiszpańskiego i amerykańskiego. W przeciwieństwie do wystawców, mniej było zwiedzających - ich liczba z ponad 39 tysięcy z 1997 roku zmalała w 1998 r. do niecałych 32 tysięcy, z 40% udziałem obcokrajowców. Tendencję tę można było zauważyć i bez analizowania liczb - przynajmniej w ciągu pierwszych dwóch dni targów - w ośmiu halach zajmujących 23 000 m2 nie było tłoku, a obsługa niektórych stoisk nawet nieco się nudziła. Publiczność oceniła jednak targi podobnie wysoko, jak przed rokiem 7,7 punktu - na 10 możliwych do otrzymania.
Ekspozycja była zdominowana przez szklarnie i ich wyposażenie oraz linie technologiczne, dzięki którym można prowadzić produkcję od wysiewu nasion do zbioru przy jak najmniejszym udziale pracy ludzkiej. Zdecydowanie skromniejsza, ale obecna, była oferta maszyn do upraw polowych. Jak zwykle, prezentowano wiele rodzajów podłoży, pojemników i akcesoriów pomocnych w uprawie roślin. Większość produktów i rozwiązań była kontynuacją lub unowocześnioną wersją tego, co można było obejrzeć w czasie poprzednich edycji NTV (czyt. HO 4/96 i 2/98) i na razie nic nie zapowiada rewolucji w tej dziedzinie.

PODŁOŻA
Coraz więcej w tym sektorze mieszanek przeznaczonych dla poszczególnych gatunków czy tych o specjalnym przeznaczeniu. Przykładem mogą być podłoża Stendera do urządzania ogrodów na dachach, oferowane w dwóch wersjach - dla bylin i traw oraz dla drzew iglastych. Firma Floragard wśród różnych typów podłoży dla roślin ozdobnych ma również dwie mieszanki przeznaczone do nasadzeń wodnych. Jedną do uprawy roślin wodnych w pojemnikach lub bezpośrednio na dnie zbiornika, zawierającą dodatek gliny i piasku kwarcowego, dzięki czemu podłoże takie jest ciężkie i ,,trzyma się dna''. Glina zapewnia również powolne uwalnianie składników mineralnych, co jest konieczne dla zachowania równowagi biologicznej w zbiorniku. Drugie podłoże, które składa się z granulek torfowych, obniża nieco wartość pH zbiornika i przeciwdziała zakwitowi glonów. Torf granulowany oferowany jest też przez firmę Klassmann-Deilmann pod nazwą ,,orzeszki torfowe''. Mogą one być dodawane do różnych mieszanek (do 25% objętości), w celu zwiększenia trwałości struktury. ,,Orzeszki'' wytwarzane są z silnie rozłożonego ciemnego torfu, wysuszonego do 30% wilgotności. Zapotrzebowanie na torf, jako samodzielne podłoże czy składnik mieszanek, jest ciągle bardzo duże, szczególnie dotyczy to produkcji kwiaciarskiej. W samej tylko Holandii szacuje się, że w tym sezonie potrzebne będzie 3 mln m3 torfu - ilość ta wynika stąd, że bardzo duże jego ilości są eksportowane stamtąd wraz z roślinami doniczkowymi. Tymczasem deszczowa pogoda, panująca w Europie Zachodniej i Północnej, skąd pozyskiwany jest torf, w minionym sezonie uniemożliwiła jego eksploatację i dosychanie już wykopanego (czyt. też. HO 11/98). Na holenderskim rynku deficyt torfu jasnego (sfagnowego, wysokiego, słabo rozłożonego) ocenia się obecnie na 1 mln m3. Dodatkowo nie można liczyć na szybką poprawę podaży - nawet przy sprzyjającej pogodzie nowego surowca nie będzie wcześniej niż w końcu czerwca. Częściej korzysta się z różnego rodzaju dodatków do torfu lub jego substytutów - tu nadal pierwszeństwo mają produkty kokosowe(czyt. HO 2/98 i 9/98). Ponieważ jednak ,,surowy kokos'' może zawierać różne poziomy soli potasu i fosforu, co początkowo stanowiło główny problem uprawowy, więcej uwagi poświęca się obecnie przygotowaniu tego surowca. Przykładowo w fabryce podłoży BVB przed użyciem włókna kokosowe traktowane są roztworem nawozów zawierających wapń i magnez - aby wypłukać i częściowo zastąpić tymi pierwiastkami fosfor i potas. Wiele firm do mieszanek dodaje także pumeksu, zwykle pochodzącego z Islandii, który jest lekki, równocześnie ma bardzo trwałą strukturę. Zupełnie nowe zastosowanie znanego materiału zaprezentowała firma DeGa, która do podłoży dodaje w różnym stopniu rozdrobnionego korka, sprowadzanego z Portugalii. Jest to obecnie najdroższy składnik - 1 m3 kosztuje 200 NLG (czyli około 360 zł). Zaletą tego ekskluzywnego dodatku jest łatwość mieszania z innymi surowcami oraz trwałość struktury.

POJEMNIKI UPRAWOWE I DEKORACYJNE
Nowe rozwiązanie w asortymencie wielodoniczek zaprezentował amerykański producent TLC Polyform. Były to tace z komórkami o podłużnie żebrowanych ścianach, co jest już znanym rozwiązaniem zapobiegającym skręcaniu się korzeni - innowacją są otwory w powierzchni tacy pomiędzy komórkami (fot. 1), dzięki którym lepsza jest cyrkulacja powietrza wokół roślin, a po podlaniu na tacach nie gromadzi się woda. Na tym samym stoisku pokazano również tace do wysiewu rzędowego, z rowkami zamiast komórek (fot. 1).

FOT. 1. NOWEGO TYPU WIELODONICZKI MAJĄ PERFOROWANĄ POWIERZCHNIĘ MIĘDZY KOMÓRKAMI


Warto tu przypomnieć, że możliwe jest już zautomatyzowanie czynności przesadzania materiału z wielodoniczek do większych pojemników. Czynność tę może wykonać robot firmy Javo. Rośliny z komórek tacy wyciągane są palcowatymi chwytakami. Firma ta ma w swej ofercie różnego typu maszyny wypełniające pojemniki podłożem, a także nowe rozwiązanie - automatyczny system etykietowania doniczek (fot. 2). Komputer połączony jest z drukarką, przed którą na taśmie przesuwają się doniczki - każda z nich otrzymuje naklejkę (treść producent sam wpisuje w komputerze).

FOT. 2. KOMPUTER Z DRUKARKĄ USPRAWNIAJĄCY ETYKIETOWANIE DONICZEK


Nowością wśród pojemników uprawowych były natomiast przezroczyste doniczki (fot.3) zaprojektowane z myślą o uprawie storczyków epifitycznych (np. falenopsis), których korzenie dążące do światła w zwykłych, nieprzezroczystych doniczkach częściowo rozwijają się na powierzchni podłoża.

FOT. 3. DONICZKI O PRZEZROCZYSTYCH ŚCIANKACH PRZEZNACZONE SĄ DO UPRAWY STORCZYKÓW


Urozmaicona była też oferta pojemników przyjaznych dla środowiska, wykonanych z naturalnych włókien roślinnych. Oprócz znanych już na naszym rynku produktów Jiffy, doniczki wykonane z włókien drzewnych - 4/5 masy - i z 1/5 części torfu prezentowała francuska firma Fertil. Z masy drzewno-torfowej produkowane są pojemniki różnych rozmiarów - od typowych wielodoniczek przez pośrednie wielkości - po doniczki do produkcji materiału szkółkarskiego (o średnicy 10 cm i wysokości 18 cm lub odpowiednio 14 cm i 14 cm). Podobny zestaw pojemników oferował Erin z Irlandii. Asortyment ten uzupełniały również pojemniki KEF, wykonane z papieru makulaturowego. W tym przypadku producent podkreśla fakt, że ścianki z masy papierowej chronią korzenie przed wahaniami temperatury zewnętrznej. Z masy KEF produkowane są typowego dla ekologicznych pojemników, brązowego koloru, lub jasnozielone misy i koszyki - umieszczane w ażurowych, drucianych wiszących stelażach - dekoracyjne i równocześnie trafiające w ekologiczne gusta klientów. Podobnego typu pojemniki, z tym że o dużej wytrzymałości mechanicznej (na odwróconych można nawet stanąć) wykonane bywają również włókien kokosowych (fot. 4).P

FOT. 4. POJEMNIKI Z WŁÓKIEN KOKOSOWYCH SĄ DEKORACYJNE I PRZYJAZNE DLA ŚRODOWISKA


roducentów roślin balkonowych i rabatowych zainteresować mogą kwiatowe sakwy (fot. 5) - polietylenowe worki z uchwytem do zawieszania (wytrzymują obciążenie ponad 12 kg) oraz nacięciami, w które sadzi się rośliny. Początkowo uprawa prowadzona jest ,,na leżąco''. Później, gdy sadzonki ukorzenią się i rozrosną - worki można zawieszać.

FOT. 5. W POLIETYLENOWYCH SAKWACH MOŻNA TWORZYĆ WISZĄCE OGRÓDKI



PRODUKCJA ROZSADY I SADZONEK
Vefi, specjalizująca się w urządzeniach do zmechanizowanej produkcji rozsad, miała tym razem ciekawą propozycję dla mniejszych gospodarstw, przygotowujących rozsady tylko na własne potrzeby. Modulex (fot. 6) jest bardzo prostą, półautomatyczną linią, składającą się ze stołu, na którego jednym końcu umieszcza się puste wielodoniczki przemieszczane następnie wzdłuż ruchomego blatu przesuwanego za pomocą korby. Tace napełniane są ręcznie w środkowej części stołu, do której dołączony jest zbiornik na podłoże. Następne obroty korby pchają je dalej, w kierunku siewnika bębnowego (musi on być połączony z urządzeniem zasysającym powietrze).

FOT. 6. MODULEX, PROSTA PÓŁAUTOMATYCZNA LINIA UMOŻLIWIAJĄCA SIEW DO WIELODONICZEK


Produkcję rozsady czy sadzonek, a także uprawę niektórych gatunków, lubiących ciepłe podłoże można prowadzić na podgrzewanych stołach. Hotbox International zaprezentował stół uprawowy z lepszym od poprzedniego - elektrycznego - sposobem ogrzewania. W nowej wersji ciepło rozprowadzane jest ułożonymi w styropianowej płycie rurami (fot. 7) z wodą (instalacja ta może służyć również do obniżania temperatury podłoża). Stoły mogą być przykrywane grubą folią aluminiową, co zapewnia równomierne nagrzewanie się powierzchni.

FOT. 7. STÓŁ Z PODGRZEWANYM BLATEM - HOTBOX



SYSTEMY HYDROPONICZNE
Obok ciągle dominującej produkcji w wełnie mineralnej pojawiają się także bardziej przyjazne dla środowiska systemy hydroponiczne umożliwiające uprawę bezglebową. Przykładowo Firma Peter van Luijk b.v. prezentowała dwa rozwiązania tego typu. System RCS (Root Capilary System) polega na uprawie roślin na macie podsiąkowej (o podobnym rozwiązaniu pisaliśmy w HO 9/98), umieszczonej wewnątrz ,,za dużego'' rękawa polietylenowego w taki sposób, że po bokach tworzą się zbiorniki zapasowe (fot. 8). Rośliny umieszcza się w nacięciach - podobnie jak na matach wełny mineralnej. Nawadniane są kroplowo, poza tym mogą czerpać wodę poprzez matę, ze zbiorników. Jest to stosunkowo tania instalacja, dlatego rękawy, które wykorzystuje się jednorazowo, wykonane są z nadającego się do ponownego przetwarzania polietylenu. W tym systemie bardzo mała ilość pożywki wycieka ze strefy korzeniowej, dlatego nie ma konieczności dezynfekowania jej przed jej wprowadzeniem w system recyrkulacji.

FOT. 8. SYSTEM RCS - UMOŻLIWIA UPRAWĘ HYDROPONICZNĄ NA MACIE PODSIĄKOWEJ


Inną wersją jest NGS (New Growing System). W tym modelu do wiszących rynien uprawowych dołączone są 3-warstwowe, perforowane rękawy polietylenowe. Rośliny w kostkach podłoża ustawia się w górnej warstwie - korzenie przerastają przez środkową komorę, aż do najniższej. W obu warstwach rękawa korzenie mają dobry dostęp do tlenu i są zaopatrywane w wodę oraz nawozy. Z najniższej warstwy pożywka, którą tym razem trzeba już sterylizować, trafia z powrotem do obiegu zamkniętego. Różnego rodzaju pojemniki Gro-Tank przeznaczone raczej do amatorskiej uprawy przedstawiła firma Hydroponic Centre. Były to spore kuwety - o pojemności 22-120 l, z których każda stanowi zamknięty system hydroponiczny z recyrkulacją pożywki.