Opis rodzaju i najważniejszych gatunków

Rodzaj Heuchera obejmuje 55 gatunków częściowo zimozielonych lub wiecznie zielonych roślin. W stanie naturalnym występują one w lasach na wybrzeżach Atlantyku i Pacyfiku w Ameryce Północnej, a niektóre z nich — w górach Meksyku. Roś­liny tworzą "poduszki" o średnicy 25–55 cm z liści, które wyrastają rozetowo z krótkiego kłącza. Liście, osadzone na długich ogonkach, mają 5–9 klap. Kwiaty, które pojawiają się od maja do sierpnia, są pojedyncze, długości 3–15 mm, dzwonkowate lub bardziej kuliste, od białych do czerwonych (w różnych odcieniach), w zależności od gatunku i odmiany, zebrane w grona lub luźne wiechy.

Początkowo najopularniejszym ga­tunkiem była żurawka krwista (H. sanguinea), która zaczęła się pojawiać w ogrodach od 1882 roku. Dorasta ona do wysokości 40–50 cm.
Liście ma zielone, jajowato-okrąg­łe lub nerkowate, gruczołowato owłosione, a kwiaty żywo czerwone, rozwijające się od maja do lipca. Od tego gatunku wywodzą się głównie mieszańce pochodzące od odmiany 'Bressingham'.

Większość obecnie wprowadzanych do uprawy odmian, głównie wyhodowanych w USA oraz
w Anglii, powstało w wyniku krzyżowania H. sanguinea i H. ame­ricana lub tego pierwszego gatunku z H. micrantha, i klasyfikowana jest do gatunku żurawka drżączkowata (H. x brizoides). Rośliny osiągają wysokość 50–60 cm.
Okrągłe, przyziemne liście o karbowanym brzegu osadzone są na długich ogonkach. Kwiaty drobne, dzwonkowate, czerwone, różowe lub białe, zebrane w luźne kwiatostany i umieszczone na cienkich, ale sztywnych pędach, pojawiają się w czerwcu i lipcu.

Według innych źródeł, niektóre odmiany — między innymi 'Palace Purple' — zalicza się do gatunku żurawka amerykańska (H. americana), którego młode liście są marmurkowate i żyłkowane, starsze błyszczące, intensywnie zielone, długości do 14 cm. Na pędach, doras­tających do 45 cm długości, osadzone są brązowozielone kwiaty, które pojawiają się wczesnym latem.

Niewiele odmian, na przykład 'Ruffles', przynależy do gatunku żurawka drobnokwiatowa
(H. micrantha). Tworzy ona zwarte kępy klapowanych liści, osiągających wysokość do 20 cm. Wyrastające latem liście są bardziej klapowane od tych później wytworzonych. Kwiaty — drobne, beżoworóżowe — pojawiają się w maju i czerwcu.

Odmiany

Obecnie oferowane jest kilkadziesiąt odmian żurawek, różniących się wysokością oraz barwą kwiatów i liści. Najcenniejsze odmiany podzielone na grupy, w zależnoś­ci od barwy liś­ci, przedstawiamy poniżej.

•  O liściach zielonych

'Key Lime Pie' — jedna z nowszych odmian, o jasnozielonych liściach w kolorze limonki (fot. 1).

Fot. 1. 'Key Lime Pie'

'Leuchtkafer' — liście jasnozielone długości do 20 cm, tworzą kępy o średnicy 30 cm; kwiaty lśniąco czerwone (fot. 2) i pachnące, osadzone na czerwono zabarwionych pędach długości 40–60 cm, pojawiają się od maja do lipca.

Fot. 2. 'Leuchtkfer' (w okresie kwitnienia)

'Ruby Bells' — liście zielone, kwiaty czerwone, osadzone na pędach, które osiągają długość do 50–60 cm.

'Pruhoniciana' — liście lśniąco zielone długości do 20 cm, tworzą kępy średnicy 45 cm; kwiaty różowe, osadzone na długich (70–90 cm) zielonych pędach, kwitnie bardzo obficie od połowy maja do początku sierpnia.

'Strawberry Swirl' — liście zielone ze srebrnymi plamami, o brzegu mocno pofalowanym, długości do 20 cm, tworzą kępy o średnicy 35 cm (fot. 3); kwiaty delikatnie różowe, osadzone na zielonych pędach długości 40–50 cm, pojawiają się w maju i czerwcu.

Fot. 3. 'Strawberry Swirl'

•  O liściach purpurowoczerwonych

'Can Can' — liście srebrzyste z purpurowofioletowym tłem, mające długość do 20–30 cm, tworzą kępy o średnicy 50 cm (fot. 4); kwiaty białe, osadzone na fioletowobrązowych pędach pojawiają się w czerwcu i lipcu, kwiatostany dorastają do wysokości 60–70 cm.

Fot. 4. 'Can Can'

'Cappucino' — liście brązowe o lekko karbowanych purpurowych brzegach (fot. 5) tworzą kępy średnicy 50 cm; kwiaty mlecznobiałe, osadzone na brązowych pędach dorastających do wysokości 50–60 cm; kwitnie obficie w czerwcu, lipcu.

Fot. 5. 'Cappucino'

'Palace Purple' — liście metalicznie czerwonobrązowe długości do 30 cm (fot. 6); kwiaty drobne białoróżowe, rozwijają się w lipcu, sierpniu.

Fot. 6. 'Palace Purple'

'Purple Petticoats' — liście purpurowe do brązowofioletowych, o brzegu silnie pofalowanym, dorastają do wysokości 40–50 cm, tworzą kępy o średnicy 55 cm; kwiaty mlecznobiałe, osadzone na purpurowych pędach dorastających do wysokości 55–70 cm; pojawiają się w czerwcu, lipcu.

'Regina' — liście purpurowobrązowe ze srebrzystym rysunkiem, długości 15–20 cm, tworzą kępy średnicy 25 cm (fot. 7); jasnoróżowe kwiaty osadzone na czerwonych pędach długości 40–50 cm pojawiają się w czerwcu, lipcu.

Fot. 7. 'Regina'

• O liściach w innych kolorach

'Amber Waves' — o liściach bursztynowozłotych, karbowanych (fot. 8), od spodu purpurowych i o kwiatach jasnoróżowych.

Fot. 8. 'Amber Waves'

'Creme Brule' — jedna z nowych odmian, ma liście w kolorze karminowobrzoskwiniowym (fot. 9).

Fot. 9. 'Creme Brule'

'Snow Storm' — ma liście kremowożółte z zielonymi plamami i wąs­kim zielonym brzegiem.