Numer 07/2006
Polska jest światowym potentatem w produkcji owoców wiśni — roczna produkcja wahała się w ostatnich 5 latach od 180000 ton do 200000 ton — a krajem mało znaczącym w produkcji czereśni (roczna produkcja około 45000 ton). Zwiększająca się produkcja wiśni, którym sprzyja nasz klimat, i przewidywana lekka tendencja wzrostowa dotycząca czereśni powodują, że producenci tych gatunków mają coraz większe obawy co do możliwości korzystnej sprzedaży ich owoców. Warto może zapoznać się z zaletami tych owoców i wykorzystać zawarte w tym materiale informacje w promocji sprzedaży wiśni czy czereśni. Zwłaszcza pobudzenie popytu na wiśnie, w tym zwrócenie uwagi na niedoceniane możliwości ich zagospodarowania, wymaga aktywnej działalności marketingowej.
Wpływ na zdrowie człowieka
Owoce czereśni swoim atrakcyjnym wyglądem wabią klientów, wyróżnia się pod tym względem np. odmiana 'Kordia'. Najdelikatniejszy miąższ i smak mają owoce odmian 'Regina' i 'Rainier'. Z zalet czereśni często wymienia się możliwość wspomagania konsumpcją tych owoców leczenia reumatyzmu i dolegliwości sercowych.
Wysoka zawartość kwasów organicznych w owocach wiśni nie zachęca do bezpośredniego ich spożycia. Szklanki (fot. 1) są bardziej smakowo neutralne od wiśni o ciemnym soku, ale ich udział w produkcji jest niewielki i gros tych owoców pojawia się w początkowym okresie dojrzewania wiśni. W Polsce uprawia się ich stosunkowo mało, głównie amatorsko. Odrębną grupę wiśni o przyjemnym smaku, zbliżonym do czereśni, stanowią czerechy — mieszańce wiśni z czereśnią (fot. 2).
Znajdują się one głównie w uprawie amatorskiej i jest ich stosunkowo mało, z uwagi na zawodność w plonowaniu.
Fot. 1. Wiśnia lokalna typu szklanka z miejscowości Warka
Fot. 2. 'Hortensja' to naturalny mieszaniec wiśni
z czereśnią, o słodkich owocach
Wiśnie — niezależnie od grupy odmian — są zdrowsze niż czereśnie, które dość długo zalegają w przewodzie pokarmowym. Nie powodują komplikacji związanych z trawieniem. Można więc zjeść ich znacznie więcej niż czereśni, bez jakichkolwiek ujemnych skutków dla żołądka, wątroby i trzustki. Warto podkreślić, że kwasy organiczne zawarte w wiśniach bardzo skutecznie rozpuszczają kamienie nerkowe. Sok zawiera także wiele związków fenolowych o właściwościach antyoksydacyjnych. W produktach z wiśni znajduje się bardzo dużo antocyjanów, flawonoidów, melatonina i inne biologicznie czynne składniki o silnym działaniu przeciwzapalnym (antygorączkowym) oraz antyrakowym. Mają one kilkakrotnie wyższe antyoksydacyjne właściwości niż witamina C.
Wykazano, że drobne owoce (fot. 3) lokalnych typów wiśni, na przykład odmiany 'Oblacinska', mają często skład chemiczny znacznie wartościowszy dla zdrowia człowieka niż owoce odmian wielkoowocowych.
Fot. 3. Wartościowa wiśnia lokalna z miejscowości Dzierzbia
w gminie Stawiski o drobnych owocach typu "wiślanka"
Nowe możliwości zagospodarowania wiśni
Warto, na przykład, skupić się na popularyzacji niskoalkoholowych napojów opartych na soku wiśniowym. Ciekawy, godny naśladowania, przykład zobaczyłem w Danii. Podczas międzynarodowego sympozjum poświęconego uprawie wiśni oprowadzano nas po dużym sadzie wiśniowym. Przy okazji właściciel przygotował prezentację napojów alkoholowych — 10–40% — zawierających sok z wiśni. Taka oferta znalazła powszechne uznanie. U nas takiego wyboru nie ma, a przecież wydaje się, że napoje niskoprocentowe, choćby z racji wysokich walorów smakowych soku wiśniowego, łatwo dałoby się upowszechnić. Z wiśni produkować można także wina. Inną formą zagospodarowania owoców wiśni mogłyby być suszone owoce, czym ostatnio na coraz szerszą skalę zaczynają się zajmować Węgrzy.