Hasło Ogrodnicze 12/2001

Przed obecnym sezonem produkcji mrożonek zachodni importerzy narzekali na braki zapasów. Brakowało, między innymi, mrożonych kalafiorów, brokułów i zielonego grochu. Wiosną wystarczające były jedynie zapasy mrożonej cebuli.

Nowe zalecenia dotyczące technologii produkcji sadowniczej wypływają coraz częściej nie od sadowników i instytucji rządowych, ale od sieci supermarketów. Zwiastuny tych zmian można już zauważyć, na przykład w Hiszpanii, Francji i Wielkiej Brytanii.

W kolejnym artykule z cyklu poświęconego rolniczym ubezpieczeniom społecznym Autorka przedstawia zasady wypłaty świadczeń emerytalno-rentowych. Ich rodzaje, dodatki do nich oraz warunki i procedury przyznawania opisane zostały we wcześniejszych numerach HO 4–11/2001 — red.

Zapewnienie równego dostępu do informacji rynkowej jest jednym z najważniejszych zagadnień współczesnej ekonomii. Na polskim rynku produktów ogrodniczych, na którym zwiększa się konkurencja, systematycznie rośnie zapotrzebowanie na obiektywną i szybką informację. Stała się ona towarem atrakcyjnym i coraz bardziej poszukiwanym.

W rozmowach mazowieckich sadowników wyjątkowo często pojawiały się w ostatnich tygodniach słowa skrzynka, paleta, czy po prostu opakowanie. O ile bowiem w tym sezonie nie brakuje jabłek, o tyle zupełnie nie można tego powiedzieć o opakowaniach. Wszystkie znane mi gospodarstwa cierpią z powodu ich deficytu, co jest potwierdzeniem dużych zbiorów jabłek w środkowej Polsce.

W Kancelarii Premiera 18 października zorganizowano kolejną konferencję z cyklu "Zrozumieć negocjacje", poświęconą rynkowi owoców i warzyw. Zaproszono na nią przedstawicieli władz samorządowych, organizacji pozarządowych, związków branżowych i zawodowych oraz mediów.

Zdecydowana większość roślin uprawianych w warunkach polowych wymaga gleb lekko kwaśnych — o odczynie (pH) zbliżonym do obojętnego. Niestety, ponad 70% gleb użytkowanych rolniczo w Polsce zaliczane jest do kwaśnych i bardzo kwaśnych (czyt. HO 11/2001), dlatego konieczne jest ich okresowe wapnowanie. Nawozy używane w tym celu działają odkwaszająco na glebę, można by więc przypuszczać, że będą stanowić dodatkowe źródło wapnia jako składnika pokarmowego dla roślin.

Produkcja śliw może być bardzo opłacalna, ale pod warunkiem zastosowania nowoczesnych technologii (gęste nasadzenia, drzewa z koronami osiowymi) i sadzenia nowych odmian o zróżnicowanych terminach dojrzewania. Porównując ceny owoców z kosztami produkcji można stwierdzić, że warto produkować tylko bardzo dobrej jakości owoce deserowe, odmian wczesnych i późnych.

Podobnie jak w latach ubiegłych, w grudniowym numerze "Hasła Ogrodniczego" na podstawie przebiegu sezonu wegetacyjnego, informacji od sadowników oraz własnych badań — przekazuję zalecenia i rady oraz zwracam uwagę na błędy, które dosyć często popełniają sadownicy przechowując jabłka. Stało się już niemal regułą ostatnich lat, że występujące anomalie pogodowe powodują problemy związane ze wzrostem i dojrzewaniem owoców.

Tegorocznym dożynkom w Spale (7–9 września, fot.), które odbywały się pod patronatem prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego towarzyszyła dwudniowa konferencja naukowa poświęconą nowoczesnym technologiom w rolnictwie i ogrodnictwie.

Tegoroczne Owocobranie w Warce (3–4 listopada) — święto rejonu warecko-grójeckiego — odbyło się o tydzień za wcześnie. W trakcie zorganizowanego spotkania jeszcze wielu sadowników musiało "obierać" z drzew jabłka, których w tym roku w centralnej Polsce były rekordowe ilości.

Trudna sytuacja gospodarcza kraju odbija się także na naszej branży. Ten rok można uznać za początek kryzysu w polskim sadownictwie. Obserwujemy wyraźne obniżenie opłacalności produkcji na skutek wzrostu cen pracy i środków produkcji przy równoczesnym spadku cen skupu.

W trakcie odbywającego się owocobrania w Warce udało mi się porozmawiać z Jos De Costerem (fot.). Przez kilkanaście lat był on dyrektorem belgijskiej stacji doświadczalnej w Sint Truident. Obecnie zajmuje się doradztwem i wraz z synami prowadzi gospodarstwo sadownicze — red.

Warzywo to należy do najstarszych roślin uprawnych — było uprawiane od niepamiętnych czasów w basenie Morza Śródziemnego, Indiach i Afganistanie. Świeże (niedojrzałe) nasiona bobu zawierają dużo białka i węglowodanów oraz witaminę C i karoten (prowitaminę A). Bób wchodzi w skład diet dla chorych na wątrobę, nerki i jelita. Jego spożywanie jest jednak niewskazane (ze względu na znaczną zawartość puryn) dla cierpiących na dnę moczanową.

W Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym SGGW Żelazna (12 października) już po raz piąty zorganizowano Dzień Marchwi. Przed wyjściem w pole, gdzie można było obejrzeć kolekcję 55 odmian konsumpcyjnych i 27 odmian przeznaczonych dla przemysłu, goście wysłuchali wykładów dotyczących zwalczania chorób, szkodników i chwastów w uprawie marchwi oraz rynku tego warzywa w Polsce i na świecie.

Papryka przez całe życie krzewi się wytwarzając wciąż nowe pędy, liście, kwiaty i owoce. W temperaturze 15–35oC można uprawiać ją jako roślinę wieloletnią — robi się tak z jej formami ozdobnymi. Jako warzywo gatunek Capsicum annuum — papryka roczna — uprawiana jest na miejscu stałym zwykle przez 6–11 miesięcy. Im dłuższy jest ten okres, tym wymaga ona większych nakładów pracy na cięcie i podwiązywanie pędów. Tylko przy tych zabiegach pielęgnacyjnych można uzyskać wysokie, równomierne plonowanie roślin i duże — a przy tym kształtne, grubościenne — owoce o wysokiej wartości odżywczej. Znacznie łatwiej jest także utrzymać dobry stan fitosanitarny uprawy, w której rośliny są cięte i podwiązane.

Wzorem dwóch ubiegłych lat, Maria i Marek Szajowie urządzili podczas Polagry (4–7 października) Dni Otwarte swojej firmy w Gądkach koło Poznania. Pokazano bogatą kolekcję odmian chryzantem doniczkowych, podzielonych na 3 grupy.

Doniczkowe azalie (fot. 1) to najważniejsza w Belgii specjalność kwiaciarska. Nic więc dziwnego, że można tam oglądać gospodarstwa, w których poziom produkcji i jakość roślin klasyfikują się do pierwszej światowej ligi. Do takich liderów należy rodzinna firma De Vrindt z Lochristi sprzedająca rocznie 700 tysięcy azalii. Są one idealnie wyrównane, jakby wyszły spod szablonu. Imponujące rezultaty to wynik pracy zaledwie 6 osób, w tym właściciela i jego żony, większość zabiegów jest bowiem zmechanizowana.

Lilie plasują się w Holandii na czwartym miejscu w produkcji kwiatów ciętych pod osłonami, po różach, chryzantemach i tulipanach. Polowe plantacje reprodukcyjne zajmowały w 2001 roku 4266 ha, czyli o ponad 250 ha mniej niż w 2000 r. Nie oznacza to jednak zmniejszenia produkcji cebul lilii, gdyż czołowe firmy holenderskie, jak van Zanten, van Bos czy Onings, prowadzą tego typu uprawy w innych krajach, między innymi we Francji, Stanach Zjednoczonych i Nowej Zelandii. Lilie orientalne są najważniejszą grupą odmian — w bieżącym roku powierzchnia plantacji wynosiła w Holandii ponad 2111 ha. Był to więc kolejny sezon wzrostu, a zarazem wprowadzenia do produkcji towarowej wielu nowych, wartościowych odmian.

W dniach 3–6 lipca br. w Belgii, w miejscowości Melle pod Gandawą, odbyło się XX Międzynarodowe Sympozjum zorganizowane przez Sekcję Roślin Ozdobnych Eucarpii — europejskiego stowarzyszenia naukowego na rzecz hodowli roślin. Miejscem spotkania był Wydział Genetyki i Hodowli Roślin Belgijskiego Centrum Badań Rolniczych. W sympozjum uczestniczyło ponad 250 hodowców z całego świata: z Europy, Ameryki Północnej i Południowej, Azji, Afryki, Australii i Nowej Zelandii. Najwięcej było ich z Belgii i Holandii, niewiele mniej — z Japonii, Niemiec oraz Francji. Obrady toczyły się w pięciu sekcjach obejmujących techniki hodowlane, kryteria selekcji, biotechnologię, introdukcję nowych gatunków i ochronę wyłącznego prawa do odmiany*.

W szkółkach Krzysztofa Kubiczka, Antoniego Pudełko, Eugeniusza Pudełka w Pisarzowicach oraz Macieja Milczyńskiego w Dankowicach koło Bielska-Białej między 14 a 15 września po raz drugi zorganizowano "Babie lato w ogrodzie" — Dni Otwarte tych zakładów.

Odbywające się 28 września w Skierniewicach Walne Zgromadzanie Sprawozdawczo-Wyborcze Członków Stowarzyszenia Producentów Ozdobnych Roślin Cebulowych nie przyniosło zasadniczych zmian. Wybrano ten sam zarząd, któremu — jak i całej organizacji — nadal prezesuje Agnieszka Pływaczewska-Gacka.

Dziedziną ogrodnictwa, która najbardziej rozsławiła Holendrów, jest reprodukcja cebul kwiatowych. Nazwa "Kraj Tulipanów" obrazuje zaś, z którymi roślinami z tej grupy kojarzy się Holandia przede wszystkim. Tulipany zdecydowanie dominują na plantacjach reprodukcyjnych — obecnie zajmują 10 312 hektarów (dla porównania: narcyzy ok. 2000 ha*).