Numer 08/2002
Duże prawdopodobieństwo powodzenia w uprawie porów zimujących można zapewnić przestrzegając następujących zasad: ● do zimowania przeznaczać odmianę przydatną do takiego użytkowania, ● prowadzić uprawę z rozsady, ● wybierać taką metodę sadzenia, aby łodygi rzekome porów były umieszczone głęboko w glebie, ● pogłównie nawozić plantację azotem nie później niż do połowy lipca, ● obficie nawozić rośliny potasem, ● zaprzestać nawadniania z końcem sierpnia, ● okrywać plantację folią lub włókniną.
Z wymienionych wyżej warunków pierwszy jest najistotniejszy, bez niego bowiem pozostałe starania i nakłady mogą nie przynieść spodziewanego rezultatu. Nie można pomijać i lekceważyć czynnika jakim jest pogoda, na jej efekty ogrodnicy mają wpływ niewielki, o pozostałych elementach można decydować z większym skutkiem. Realizując zamysł "zimowej" uprawy porów należy wybierać spośród sześciu późnych odmian wpisanych aktualnie do Rejestru Odmian (tab. 1). Są to odmiany o powolnym tempie rozwoju, zwykle ciemnozielonych liściach i z intensywnym nalotem woskowym. Mają krótszą od wcześniejszych odmian łodygę rzekomą i dużą zawartość suchej masy. Najważniejszą cechą tych odmian jest ich wytrzymałość na niską temperaturę.
/* określony przez hodowcę/ | ||||
|
| ||||
| Wyniki badań | ||||
Rozsadę mającą około 10 tygodni wysadzano w pole pod koniec maja lub na początku czerwca. Zbiór wszystkich odmian przeprowadzano w jednakowych terminach, na jesieni w pierwszej dekadzie listopada oraz po przezimowaniu w drugiej dekadzie kwietnia, a więc po wznowieniu wegetacji i częściowym odtworzeniu masy zielonej. Ważniejsze wyniki doświadczeń z sezonów 1998/9, 2000/2001 i 2001/2 przytoczono w tabelach 2, 3 i 4. Zima 1998/9 była niekorzystna dla (wczesne mrozy, brak okrywy śnieżnej, znaczne wahania temperatury). Zimy dwóch ostatnich lat badań były łagodne, odmiany przetrwały je w podobnym stanie i plony wiosenne były mało zróżnicowane.
/*odmiana nie była badana/
/*odmiana nie była badana/
/*odmiana nie była badana/ Połowa odmian została wpisana do Rejestru jeszcze na początku lat 90. Do grupy najstarszych należy 'Arkansas'. Po łagodnej zimie daje duży plon, natomiast surowe warunki pogody znosi źle — wiele roślin wymarza i spadek plonu jest wówczas bardzo wyraźny. Plonuje bardzo dobrze jesienią. Udział roślin o średnicy powyżej 2,5 cm w jesiennym plonie ogólnym jest duży i przekracza na ogół 80%, na wiosnę zwykle jest mały. Rośliny tej odmiany mają półwzniesiony pokrój, średniej długości i szerokości, niebieskozielone liście. Tworzą stosunkowo długie łodygi rzekome z dość wyraźnym zgrubieniem cebulowym. Odmiana 'Blizzard' zimowanie w polu znosi lepiej od odmiany 'Arkansas', gdy warunki są bardziej surowe, lecz w łagodne zimy ustępuje innym pod względem pomyślności przetrwania w polu i dynamiki wznowienia wegetacji. Zbierana późną jesienią daje zwykle duży plon, natomiast wiosną plonuje na średnim poziomie. Podobnie kształtują się wyniki dotyczące struktury plonu — w pierwszym terminie zbioru udział roślin o średnicy powyżej 2,5 cm wynosi znacznie ponad 80%, w na wiosnę jest przeciętny. Rośliny mają pokrój półwzniesiony, liście średniej długości i szerokości, o barwie ciemno-niebieskozielonej. Długość łodygi rzekomej jest przeciętna, z dość wyraźnym zgrubieniem cebulowym. Odmiana 'Bartek' charakteryzuje się odpornością na uszkodzenia mrozowe i małym ubytkiem masy plonu na wiosnę. Uzyskiwany jesienią plon handlowy jest raczej średniej wielkości, natomiast wiosną największy. Udział roślin o średnicy powyżej 2,5 cm w obu terminach zbioru w skali wieloletniej jest duży, szczególnie wiosną. Tworzy rośliny o półwzniesionym pokroju i długich, szarozielonych, ze średnio intensywnym nalotem woskowym liściach. Łodygi rzekome są dość krótkie i mają tendencję do formowania zgrubienia cebulowego. Zaletą odmiany 'Maciek' jest dość dobre zimowanie (procent roślin, które przezimowały) i dynamiczne wznawianie wegetacji na wiosnę — średnie dla tej odmiany są pod tym względem najlepsze. Wielkość plonu odmiany w obu terminach zbioru jest zwykle na poziomie poniżej przeciętnego — udział roślin o średnicy ponad 2,5 cm wynosi poniżej 80%. Rośliny mają rozłożysty pokrój, długie, szerokie, jasnozielone liście ze słabym nalotem woskowym, przeciętnej długości łodygę rzekomą z średnim zgrubieniem cebulowym. Odmiana 'Farinto' wykazuje średnią do dość dobrej przydatność do zimowania w polu. Zarówno jesienią, jak i wiosną daje plon średniej wielkości. Struktura plonu jest w obu terminach przeciętna; udział roślin o średnicy ponad 2,5 cm wynosi jesienią nieco ponad 80%. Rośliny mają półwzniesiony pokrój, długie i szerokie, ciemnoniebieskozielone liście ze średnio intensywnym nalotem woskowym. Wyróżnia się dużą zawartością suchej masy i długimi łodygami rzekomymi. Zgrubienia cebulowe są mało wyraźne. W bieżącym roku zarejestrowano odmianę 'Forrest'. Po dwóch sezonach (z raczej łagodną zimą) w badaniach wyróżniała się dobrym plonowaniem w czasie jesiennego zbioru i ponad przeciętnym wiosną. Udział roślin, które dobrze przezimowały, i dynamika odtwarzania masy zielonej na wiosnę były średnie w porównaniu do innych odmian. Struktura plonu wyrażona udziałem roślin o średnicy ponad 2,5 cm w obu terminach zbioru miała poziom zbliżony do przeciętnego (jesienią wynosiła nieco ponad 80%). Odmiana ta tworzy rośliny o pokroju półwzniesionym, średnio długie, szerokie, ciemnoniebieskozielone liście z bardzo silnym nalotem woskowym. Ich łodyga rzekoma jest raczej krótka, ze średnim zgrubieniem cebulowym Wieloletnie obserwacje wskazują, że polskie odmiany 'Bartek' i 'Maciek', jakkolwiek co do wielkości plonu i jego jakości ustępują odmianom zagranicznym, to pod względem dobrego przezimowania i regenerowania ubytku plonu na wiosnę dają zwykle najlepsze wyniki. Dowodzi to ich dobrego przystosowania do naszych zmiennych warunków klimatycznych. W badaniach COBORU dotyczących porów wyróżnia się też trzecia krajowa kreacja — średniopóźna odmiana 'Juhas'. Nie testowano jej w uprawie ozimej, a jedynie późnojesiennej. Ponieważ wielkością plonu handlowego, ustępuje tylko nielicznym najplenniejszym odmianom zagranicznym, zasługuje na upowszechnienie w uprawie przeznaczonej na jesienne i późnojesienne zbiory.. Wyróżnia się znacznym udziałem roślin o średnicy przekraczającej 4 cm (do 40%) i tworzy długą łodygę rzekomą. | ||||
|
| ||||
| Mgr inż. Ewa Milczyńska jest pracownikiem Centralnego Ośrodka Badania Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej | ||||
