| Do doświadczenia wybrano jeden z najbardziej, popularnych w Polsce mutantów - Royal Galę. Badaniami objęto 14 karłowych i półkarłowych podkładek: holenderski typ M 9 rozpowszechniony w polskich szkółkach na przełomie lat 80. i 90. (tu oznaczony jako M 9 Hol), dwa francuskie klony M 9 - Pajam 1 i Pajam 2, pochodzącą z Anglii - M 9 EMLA, holenderskie klony M 9 - T 337 i T 339, a także P 2, P 14, P 22, P 60, M 26, dwie rosyjskie podkładki - 57-490 i 62-396 oraz ukraińską - D 70-49. |
|
| Siła wzrostu drzew |
|
Jednoroczne okulanty posadzono wiosną 1993 roku w rozstawie 4 m x 1,5 m na glebie II klasy. Korony prowadzone są w formie wrzecionowej. W międzyrzędziach utrzymywana jest murawa, a w rzędach - ugór herbicydowy. Siłę wzrostu drzew oceniano badając przyrost pola poprzecznego przekroju pnia. Najsłabszym wzrostem charakteryzowały się jabłonie na podkładkach P 22 i Pajam l. Silniejszy zaobserwowano u drzew na pozostałych typach M 9 oraz na P 2, P 60, M 26 oraz D 70-49. Najsilniej rosły natomiast jabłonie na podkładkach 57-490, 62-396 i P 14 (rys. 1).
RYS. 1. PRZYROST POLA PRZEKROJU POPRZECZNEGO PNIA DRZEW ODMIANY ROYAL GALA W LATACH 1993-1998
|
|
|
| Plonowanie i produktywność jabłoni |
|
W ciągu pięciu lat owocowania jabłoni najwyższe sumaryczne plony, przekraczające 70 kg owoców z drzewa, zanotowano w kombinacjach, w których zastosowano silnie rosnące podkładki 62-396 i P 14. Równie wysokie okazało się plonowanie jabłoni na Pajam 2 (prawie 70 kg owoców z drzewa). Z jednego drzewa na podkładkach 57-490, T 337, P 60 i M 9 Hol zbierano średnio od 60 kg do 67 kg owoców. Jeszcze mniejsze plony uzyskano z jabłoni na D 70-49, Pajam 1, M 26, T 339 oraz M 9 EMLA - od 50 do 54 kg jabłek z drzewa. Najsłabiej owocowały jabłonie na P 2 i P 22, osiągając odpowiednio w ciągu pięciu lat sumaryczny plon równy 48 i 16 kg owoców z drzewa (rys. 2).
RYS. 2. PLONOWANIE JABŁONI ODMIANY ROYAL GALA W LATACH 1994-1998
|
Plon z pojedynczych drzew nic odzwierciedla obiektywnie produktywności, bowiem jego wysokość zależy zazwyczaj od siły wzrostu jabłoni. Lepszym wskaźnikiem jest współczynnik plenności, który wyraża stosunek masy zebranych owoców do pola przekroju poprzecznego pnia. Najwyższą produktywnością wyróżniały się drzewa na podkładce M 9 Hol, T 337, P 60, Pajam 2 i P 2. Natomiast najniższy współczynnik plenności osiągnęły jabłonie na najsilniej rosnącej spośród badanych podkładek - 57-490 (rys. 3).
RYS. 3. WSKAŹNIK PLENNOŚCI DRZEW ROYAL GALI (1994-1998)
|
|
|
| Wielkość owoców i ich wybarwienie |
|
O jakości jabłek decyduje, między innymi, ich wielkość i stopień pokrycia rumieńcem. W przypadku owoców Royal Gali najkorzystniejszy wpływ na tę pierwszą cechę wywarła podkładka M 26 oraz klony M 9. Średnica ponad 50% jabłek zebranych z drzew na tych podkładkach przekraczała 7 cm. Najwięcej owoców drobnych zebrano natomiast z jabłoni na P 2, P 14, P 22 i 57-490 (rys. 4).
RYS. 4. PODZIAŁ OWOCÓW ROYAL GALI NA KLASY WIELKOŚCI (ŚREDNIA ZA LATA 1996-98)
|
Niezależnie od podkładki, pokrycie owoców rumieńcem przekraczało 2/3 ich powierzchni. Najsłabszym wybawieniem charakteryzowały się jabłka z drzew na 62-396. Najintensywniejszy rumieniec miały natomiast owoce z jabłoni na podkładkach M 9 EMLA, Pajam 1, M 26, P.2 i P 22. |
|
| Podsumowanie |
|
| Na podstawie uzyskanych w latach 1993-98 wyników można stwierdzić, że w tym doświadczeniu najlepszymi podkładkami dla odmiany Royal Gala okazały się silniej rosnące typy M 9, takie jak Pajam 2, T 337, M 9 Hol oraz podkładka P 60. Uprawiając Royal Galę zaszczepioną na M 26 uzyskuje się wprawdzie owoce bardzo dobrej jakości, ale plonowanie i wskaźnik plenności drzew mogą być niższe niż na podkładkach z grupy M 9. Z kolei P 14 oraz 62-396 powodowały obfite owocowanie jabłoni, ale silny wzrost drzew sprawił, że miały one niski współczynnik plenności, a także gorsza była jakość jabłek. Również podkładka P 22 ujemnie wpłynęła na wielkość owoców, a z powodu bardzo słabego wzrostu drzew zaszczepionych na niej otrzymano niewielki plon jednostkowy. Zgodnie z wynikami doświadczenia, dla uzyskania z jednego hektara plonu równego temu, jaki osiągnięto z drzew na klonach typu M 9, należałoby na tej powierzchni posadzić trzy-, a nawet czterokrotnie więcej drzew na podkładce P 22. Autorzy są pracownikami Katedry Sadownictwa Akademii Rolniczej w Poznaniu |
