Numer 02/2003
W sterowanej uprawie truskawek konieczne jest wykorzystanie sadzonek frigo przechowywanych przez minimum trzy tygodnie w –2°C (odmian wrażliwych na mróz w –1,5°C). Zastępuje to okres spoczynku, a taki materiał nasadzeniowy można wykorzystać do założenia uprawy w dowolnym terminie. Chcąc uzyskać dużą wydajność już w pierwszym roku — minimum 250 g owoców z rośliny — należy użyć sadzonek o średnicy powyżej 15 mm (tzw. A+). Słabsze – A i B — o średnicy odpowiednio 15 i 10 mm oraz poniżej 10 mm — nie gwarantują zadowalającego plonu, a uprawa staje się nieopłacalna.
| Zakładanie uprawy | ||
| W doświadczeniu prowadzony w SZD w Brzeznej założonym w 2002 roku, rośliny posadzono w wysokim tunelu o konstrukcji z metalowych rur średnicy 30 mm. Znajdowały się w nim również wietrzniki górne, które zapewniały dobrą wymianę powietrza i utrzymanie podobnego mikroklimatu w całym tunelu. Przykryto go folią polietylenową UV2 o niebieskim odcieniu i grubości 0,13–0,2 mm. Wybrano taką, ponieważ niebieska barwa pochłania promieniowanie czerwone, a przepuszcza niebieskie — jedno z najbardziej aktywnych w procesie fotosyntezy. Pionowe ściany tunelu zabezpieczono dodatkowo termoizolacyjną folią komórkową o szerokości 1,3 m i gramaturze 180 g/m2.
Sadzonki frigo odmiany 'Elsanta' na początku marca posadzono do worków z folii polietylenowej (białej na zewnątrz, od wewnątrz czarnej) o wymiarach 0,9 x 0,25 x 0,1 m (pojemność 25 litrów), wypełnionych substratem z torfu wysokiego odkwaszonego z dodatkiem perlitu. W spodniej części worków zrobiono niewielkie otwory umożliwiające odpływ nadmiaru pożywki lub wody. Podłoże zawierało startową dawkę nawozu PG Mix, co pozwoliło roślinom na szybsze i lepsze ukorzenienie się.
W workach posadzono po 10 roślin, na jedną roślinę przypadało 2,5 litra substratu. Worki najlepiej ułożyć na stelażach. Te użyte w doświadczeniu miały szerokość 0,23 m i były ustawione na drewnianych podporach o wysokości 1 metra (fot.), co polepsza warunki świetlne, a tym samym przyspiesza wegetację oraz ułatwia zbiór. Odległość między stelażami wynosiła około 1 m, dla zapewnienia swobodnego poruszania się między rzędami truskawek bez uszkadzania roślin, zwłaszcza w okresie owocowania, gdy owocostany zwieszają się do środka międzyrzędzia.
Ziemię między rzędami ściółkowano białą folią o grubości 0,1 mm, co poprawia warunki świetlne, w tunelu nie ma wtedy również problemów z chwastami. Ważne jest utrzymanie folii w czystości, gdyż jej zabrudzenie ogranicza odbicie światła. Do nawadniania roślin używano emiterów patyczkowych, po jednym dla rośliny. W celu poprawienia wilgotności w tunelu, na wysokości 1,25 m zamontowano system zamgławiający. Dzięki zamgławianiu przez pierwsze dwa tygodnie po posadzeniu roślin ograniczona transpiracja poprawiła ukorzenianie się sadzonek. System zamgławiający można także wykorzystać do ochrony kwiatów przed przymrozkami. | ||
|
| ||
| Nawożenie | ||
Do fertygacji użyto nawozów: Kristalon Czerwony, Calcinit oraz Kristalon Blue (tabela). Podawanie ich należy rozpocząć po dwóch tygodniach od posadzenia, kiedy rośliny wytworzą aktywny system korzeni obrastających. Dawkę poszczególnych składników należy dostosowywać do fazy rozwojowej i, w razie potrzeby, modyfikować. Woda z pożywką powinna być każdorazowo podawana do pełnego nasycenia podłoża.
Na początku kwitnienia do tunelu wstawiono ul z trzmielami w celu poprawienia zapylenia kwiatów. W sprzedaży są obecnie małe ule obsługujące powierzchnię 500 m2, z matką lub bez niej. Większe, zawsze z matką, wystarczają maksymalnie na powierzchnię 750 m2. Kolonia bez matki może przeżyć minimum 4 tygodnie, a z matką — 6 tygodni. Trzmiele wykazują aktywność zapylającą w bardzo wczesnych godzinach rannych oraz wieczorem. Wprowadzając je do tunelu należy wyeliminować z ochrony toksyczne dla nich środki chemiczne. Pod koniec kwitnienia oraz na początku owocowania zbadano przepuszczalności folii polietylenowej dla promieni świetlnych oraz ilość światła docierającego do rośliny. Uzyskane wyniki pokazały, że folia UV2 zatrzymuje do 30% promieni świetlnych, jednakże strata ta po części była rekompensowana odbiciem światła od ściółki z białej folii. Szybkie wejście roślin w okres kwitnienia, a tym samym owocowania, opóźniły występujące w Polsce jeszcze w kwietniu bardzo zimne noce, kiedy temperatura nad ranem często spadała do 2–3°C. Dlatego pierwsze owoce z nieogrzewanego tunelu zebrano 18 maja. Zbiór trwał do 22 czerwca. Z całego tunelu otrzymano zadawalający plon – około 560 kg. Średni plon na roślinę wynosił 0,3 kg. Owoce pakowano w 0,5-kg opakowania i sprzedawano średnio po 5 zł/kg. Niestety, w ostatnich kilku latach zbiory truskawek z upraw przyspieszanych w nieogrzewanych tunelach foliowych zbiegają się w czasie ze zbiorami z upraw przyspieszanych okrywanych włókniną, a nawet pierwszymi zbieranymi z plantacji gruntowych. Powodem tego była na przykład ubiegłoroczna, bardzo ciepła wiosna. Po owocowaniu worki z roślinami należy wynieść z tunelu na okres letnio-jesienny, a obiekt wykorzystać do innych upraw. W okresie tym truskawki należy poddawać zabiegom ochrony i pielęgnacji. W następnym roku, po drugim cyklu owocowania, uprawę trzeba zlikwidować. | ||
|
| ||
| Mgr inż. Katarzyna Król jest doktorantką na Akademii Rolniczej w Krakowie | ||
