Numer 04/2003
Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych spełniając swą funkcję informacyjną od niedawna publikuje Listy Opisowe Odmian. W odniesieniu do warzyw rejestrowanych obecnie bez sprawdzenia wartości gospodarczej listy te spełniają szczególną rolę, dostarczają bowiem obiektywnych i użytecznych wiadomości o cechach użytkowych wprowadzanych do obrotu odmian ważniejszych gatunków. W 2002 roku ukazał się zeszyt zawierający charakterystykę użytkową odmian warzyw korzeniowych i strączkowych. Lista Opisowa Odmian warzyw cebulowych, w tym pora, zostanie opublikowana w połowie 2003 roku.
| Przytoczone poniżej wyniki doświadczeń sezonu 2001 będą brane pod uwagę przy sporządzaniu charakterystyki odmian pora pogrupowanych w serie według kryterium wczesności. Wszystkie należą do odmian niezimujących. Doświadczenia zakładaliśmy używając rozsady 9–11-tygodniowej, zagęszczenie roślin odmian wcześniejszych wynosiło około 21 szt./m2, a późniejszych — około 14 szt./m2. Zbiory danej serii przeprowadzaliśmy w dwóch terminach (identycznych dla wszystkich odmian), drugi przypadał w miesiąc po pierwszym. Uzupełnieniem rezultatów doświadczeń polowych są analizy laboratoryjne zawartości suchej masy.
Sezon 2001 należał w uprawie porów do przeciętnych. Niezbyt korzystny rozkład opadów w czasie wegetacji, a ponadto znaczne wahania temperatury — okresy chłodów bądź upałów — utrudniały prawidłowy wzrost i rozwój roślin. Średni plon handlowy w analizowanych seriach był bliski przeciętnemu w wieloleciu; stosunkowo najlepszy poziom plonowania odnotowano w grupie odmian średnio późnych. Długość łodygi rzekomej badanych odmian oraz frakcja roślin o średnicy powyżej 4,0 cm była mała lub najwyżej średnia w porównaniu z wynikami lat ubiegłych. | |||
|
| |||
| Odmiany wczesne | |||
| Wśród nich należy wyodrębnić trzy odmiany typu bułgarskiego — 'Varna', 'Lincoln' i 'Kamush'. Mają jaśniejszą od pozostałych barwę liści, długą łodygę rzekomą, większą zawartość suchej masy oraz są podatniejsze na porażenie przez rdzę pora. Plonują na podobnym poziomie, aczkolwiek 'Kamush' w późniejszym terminie zbioru częściej przewyższa pozostałe. Najdłuższą łodygą rzekomą wyróżnia się 'Varna', natomiast 'Lincoln' zwykle odznacza się większą zawartością suchej masy.
W grupie pozostałych wczesnych na uwagę zasługują odmiany heterozyjne. Ich plon zawsze przewyższa średnią i zwykle jest największy. Najliczniejsze zalety ma odmiana 'Norton' F1, która — poza plennością — ma najdłuższą łodygę rzekomą i największą zawartość suchej masy. Spośród odmian ustalonych wyróżnia się 'Columbus'. Daje duży i pewny plon w obu terminach zbioru, odznacza się też stosunkowo dużą frakcją roślin najgrubszych, o średnicy powyżej 4,0 cm. 'Pancho' tworzy łodygi rzekome dłuższe od innych odmian ustalonych (poza typem bułgarskim).
* Średnia pochodzi z wyników wszystkich odmian badanych w doświadczeniu | |||
|
| |||
| Odmiany średnio wczesne | |||
Jedyna w tej grupie kreacja heterozyjna 'Upton' F1 wyróżniła się dużym plonem w obu terminach zbioru. Do plennych należą też 'Albana' i 'Porvite', ta pierwsza, a także 'Albar' mają zwykle dużą frakcję roślin o najgrubszych łodygach (średnicy powyżej 4,0 cm). Najdłuższe łodygi rzekome stwierdzono u odmiany 'Allard' w drugim terminie zbioru, w terminie wcześniejszym dłuższe łodygi rzekome wykształca 'Alita', która odznacza się zawsze największą zawartością suchej masy. Polowe obserwacje wskazują, że najbardziej tolerancyjna wobec porażenia przez rdzę pora była odmiana 'Jolant'.
* Średnia pochodzi z wyników wszystkich odmian badanych w doświadczeniu | |||
|
| |||
| Odmiany średnio późne | |||
| W tej grupie wyróżniają się dwie heterozyjne — 'Shelton' F1, która bardzo dobrze plonuje, i niewiele jej ustępująca — 'Parton' F1 dająca zwykle większy plon roślin grubości powyżej 4,0 cm. 'Shelton' F1 była bardziej tolerancyjna wobec porażenia przez rdzę pora. Obie odznaczają się znaczną zawartością suchej masy.
Tiana' dorównuje wielkością plonu odmianom heterozyjnym, przewyższa je natomiast znacznie udziałem w plonie roślin najgrubszych, o średnicy powyżej 4,0 cm, oraz długością łodygi rzekomej. Jest też mało podatna na rdzę pora. Na uwagę zasługuje również jedyna wśród prezentowanych odmiana krajowa, 'Juhas'. Charakteryzuje się dobrymi i powtarzalnymi wynikami. Plon daje zwykle powyżej średniej, wyróżnia się dużym udziałem roślin grubości ponad 40 cm, a pod względem długości łodygi rzekomej jest lepsza od większości badanych.
* Średnia pochodzi z wyników wszystkich odmian badanych w doświadczeniu | |||
|
| |||
| Autorka jest pracownikiem Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych | |||
