Numer 05/2003
Wzrost cen skupu większości podstawowych gatunków warzyw nie przekroczył w styczniu br. 9% (tylko ceny porów — o 30%) w stosunku do danych z grudnia 2002 r. W lutym notowania te rosły już dynamiczniej (np. kapusty białej o 13%, a marchwi ogłowionej — o 60%). Na rynkach hurtowych pojawiło się dużo warzyw importowanych, a niska temperatura spowodowała wzrost cen krajowych pomidorów i ogórków spod osłon oraz nowalijek. Mimo systematycznego wzrostu notowań podstawowych gatunków warzyw w I kwartale tego roku, większość z nich (oprócz porów) była tańsza niż przed rokiem. Dopiero w marcu, na przykład, selery i pietruszka dogoniły poziom ubiegłoroczny. Podobnie było z jabłkami deserowymi (ceny owoców przemysłowych były stabilne, ale niskie).
| Spółdzielnie ogrodnicze | |||
Na początku marca pojawiły się pierwsze krajowe ogórki spod osłon po 9,84 zł/kg (tab. 1).
1) zł/szt., * - brak produktu Źródło: notowania Zakładu Ekonomiki Ogrodnictwa IERiGŻ Do końca tego miesiąca ich notowania obniżyły się do 4,56 zł/kg. Średnia cena w I kwartale wyniosła 7,07 zł/kg i była o blisko 30% wyższa niż przed rokiem (5,51 zł/kg). Taka sytuacja wynikała z wyższych kosztów ogrzewania pod osłonami w tym roku. Wysokie ceny ogórków spod osłon mogą się utrzymać się także w II kwartale z powodu wprowadzenia ceł kwotowych na te warzywa z importu (od 1 kwietnia). W pierwszych trzech miesiącach 2002 r. bardzo zdrożały pory — z 2,03 zł/kg w styczniu do 2,5 zł/kg w lutym i 3,26 zł/kg w marcu. Były one droższe niż w ubiegłym roku o 12% w styczniu, o 37% — w lutym i o 33% — w marcu. Krajowe pomidory spod osłon kupowano już w ostatnim tygodniu marca po 5,2 zł/kg (w zeszłym roku pojawiły się później). W I kwartale ceny skupu większości warzyw polowych rosły, na przykład cebuli z 0,54 zł/kg w styczniu przez 0,57 zł/kg w lutym do 0,68 zł/kg w marcu (wzrost o 26%), ale były niższe od zeszłorocznych odpowiednio o 31%, 30% i 16%. Od stycznia do marca kapusta biała zdrożała z 0,38 zł/ kg do 0,56 zł/kg (o 47%), czerwona — z 0,59 zł/kg do 0,66 zł/kg (o 12%), a marchew — z 0,54 zł/kg do 0,6 zł/kg (o 11%). Ceny sałaty rosły z 1,75 zł/szt. w styczniu przez 1,93 zł/szt. w lutym do 2,29 zł/szt. w marcu (w całym kwartale o 31%). W styczniu i lutym jabłka deserowe były tańsze niż w ubiegłym roku (dotychczas rekordowo niskim pod tym względem), a ich średnia cena w tych miesiącach (0,76 zł/kg) była odpowiednio o 6% i o 7% niższa niż w styczniu 2002 r. W marcu średnie notowania tych owoców zrównały się z cenami z marca ubiegłego roku (0,8 zł/kg). Wyjątkowo tanie były w tym roku owoce 'Šampiona — w styczniu kupowano je po cenie o 28% niższej niż przed rokiem (o 35% w lutym, o 11% w marcu). Drożały natomiast gruszki — z 1,88 zł/kg w styczniu przez 2,09 zł/kg w lutym do 2,54 zł/kg w marcu (wzrost o 35%). W trzech ostatnich sezonach (od 2000/2001–2002/2003) interesujące jest porównanie cen skupu owoców i warzyw (tab. 2) w październiku (po zbiorach) oraz w marcu (po przechowaniu). Najbardziej zdrożała kapusta biała od października do marca) w sezonie 2001/2002 (o 174%), duży był też wzrost cen pietruszki (wzrost o 111%) i porów (wzrost o 83%). W sezonie 2002/2003 najbardziej zdrożały pory (o 161%), kapusta biała (o 75%), cebula (o 51%) i marchew (o 30%). Cen skupu jabłek deserowych wzrosły w sezonach 2000/2001 i 2002/2003 o 5%, a w sezonie 2001/2002 — spadły o 5%.
| |||
|
| |||
| Zakłady przetwórcze | |||
Wiele z nich w styczniu zakończyło skup i przerób warzyw oraz jabłek. Te, które jeszcze pracowały, obniżyły ceny jabłek przemysłowych, cebuli obieranej, marchwi i porów (tab. 2).
* - brak produktu Źródło: notowania Zakładu Ekonomiki Ogrodnictwa IERGiŻ Zdrożała natomiast cebula nieobierana, buraki ćwikłowe, kapusta biała oraz selery. W lutym zakończono skup pietruszki (ostatnia cena wyniosła 0,82 zł/kg i była o 12 groszy wyższa niż rok temu). Ceny ożywiły się dopiero w marcu, kiedy kupowano głównie cebulę, kapustę białą i marchew. Cebula obierana była wtedy o 21 groszy ( 0,83 zł/kg) droższa niż w styczniu, nieobierana — o 14 groszy ( 0,52 zł/kg), kapusta biała — o 7 groszy (0,37 zł/kg), a marchew ogłowiona — o 25 groszy (0,53 zł/kg). Staniała natomiast kapusta kwaszona (do 0,70 zł/kg) i pieczarki (do 3,55 zł/kg), a nie zmieniły się ceny jabłek (0,27 zł/kg). Cebula obierana była w tym roku tańsza niż w I kwartale 2002 r., odpowiednio o 25%, 19% i 8%, a kapusta biała o 45%, 56% i 57%. Za marchew ogłowioną płacono natomiast w styczniu tego roku tyle samo co w styczniu 2002 r., a w lutym i marcu odpowiednio o 33% i 43% więcej. Droższe były w tym roku pieczarki (w styczniu o 46%, a w lutym i marcu o 25%) oraz jabłka przemysłowe (zdrożały w stosunku do notowań ubiegłorocznych o 6 groszy). Z zestawienia cen warzyw z ostatnich 3 lat (tab. 2) wynika, że w marcu 2003 r. korzystne były notowania marchwi ogłowionej (0,53 zł/kg), która była droższa niż w rok i dwa lata temu, a od października 2002 r. do końca marca tego roku jej średnia cena wzrosła ponad dwukrotnie. Marzec 2002 r. był najlepszy dla kapusty białej, kupowanej po 0,87 zł/kg, cenie trzykrotnie wyższej niż w okresie głównych zbiorów w 2001 r. Również w marcu 2002 r. najlepszą cenę uzyskała cebula obierana (0,9) zł/kg, choć od października 2001 r. zdrożała wtedy zaledwie o 23% (17 groszy). Większa była różnica cen cebuli obieranej w sezonie 2002/2003 — 48% (27 groszy).
| |||
|
| |||
| Rynki hurtowe | |||
W I kwartale (tab. 3) dość stabilne były ceny cebuli (0,4–1,2 zł/kg). Ttaniały buraki ćwikłowe (0,4 –1 zł/kg w styczniu, 0,35–0,8 zł/kg w lutym i 0,35–0,7 zł/kg w marcu), a drożała pietruszka obcinana (1–2 zł/kg w styczniu, 1,1–2,2 zł/kg — w marcu) i marchew (0,3–1,2 zł/kg w styczniu, 0,6–1,3 zł/kg w marcu). Ceny jabłek deserowych w styczniu były wyższe niż przed rokiem (minimalne o 16%, maksymalne o 20%). W styczniu oferowano jeszcze krajowe pomidory i ogórki z przedłużonej uprawy jesiennej (pomidory — 3–6 zł/kg, ogórki — 5–5,5 zł/kg). W marcu bardzo drogie były pomidory krajowe (10–12 zł/kg), tańsze były importowane (5–7,5 zł/kg). Pod koniec tego miesiąca prawie nie oferowano już krajowych porów, a dominowały importowane (po 3–4 zł/kg). W tym samym okresie pojawiły się też pierwsze dostawy truskawek z zagranicy (12–16 zł/kg). W końcu I kwartału więcej było już — stosunkowo drogich — krajowych nowalijek. Ich ceny często były podobne do notowań tych samych produktów z importu (polska sałata była nawet droższa). Papryka z importu (krajowej nie oferowano) kosztowała w marcu 10–13 zł/kg (czerwona) i 9–12 zł/kg (zielona).
Źródło: notowania Zakładu Ekonomiki Ogrodnictwa IERiGŻ | |||
|
| |||
| Mgr inż. Grażyna Stępka oraz mgr inż. Tomasz Smoleński są pracownikami Zakładu Ekonomiki Ogrodnictwa w Instytucie Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w Warszawie | |||
