• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 05/2003

UWAGA NA SZKODNIKI: W CZERWCU

W czerwcu liczebność wielu szkodników w krótkim czasie gwałtownie wzrasta do poziomu zagrażającego uprawom. Są to przede wszystkim gatunki żerujące na częściach nadziemnych warzyw, chociaż nadal licznie występują różne gatunki śmietek i połyśnica marchwianka. Na plantacjach roślin, których nasiona były zaprawiane nie wyrządzają one większych szkód — dokuczliwe staną się dopiero następne pokolenia.

 


CHOWACZ BRUKWIACZEK — CHRZĄSZCZ, JAJO, LARWA I USZKODZONA ROŚLINA

  • Nie można dopuszczać do kwitnienia chwastów, przede wszystkim na polach z warzywami kapustnymi i w ich pobliżu, bowiem wiele form dorosłych szkodników (śmietki, połyśnica, bielinki, piętnówki) odżywia się nektarem kwiatów, a ich samice nie muszą daleko szukać roślin żywicielskich dla larw. Potwierdzają to wyniki badań dotyczących składania jaj. Samice śmietki kapuścianej składały ponad dwukrotnie więcej jaj na roślinach rosnących między kwitnącymi chwastami (tabela).

SZKODLIWOŚĆ ŚMIETKI KAPUŚCIANEJ NA WOLNYCH OD CHWASTÓW
I ZACHWASZCZONYCH PLANTACJACH WARZYW KAPUSTNYCH

  • W czerwcu, zwłaszcza w rejonach stałej uprawy średnio późnych i późnych odmian kapust (białej, czerwonej, włoskiej), kalafiorów i brokułów, wierzchołki wzrostu młodych roślin są często uszkadzane przez larwy chowacza brukwiaczka lub innych chowaczy łodygowych (fot. 1). Wskutek żerowania ich larw kapusty nie formują główek, a kalafiory i brokuły — róż. Zamiast nich wyrastają drobne, zredukowane liście. Stąd też, w początkowym okresie formowania główek lub róż należy systematycznie przeglądać rośliny. Obecność na liściach sercowych w sumie 2 chrząszczy cho-waczy (ciemne, długości do 4 mm, z długim ryjkiem) na 10 kolejno kontrolowanych roślinach jest sygnałem do opryskania plantacji jednym z insektycydów podanych w Programie ochrony warzyw (HO 1/2002). Sygnałem do rozpoczęcia zabiegów może również być obecność larw chowaczy w stożkach wzrostu roślin (rys.).


FOT. 1. KALAFIOR Z USZKODZONYM PRZEZ LARWY CHRZĄSZCZY
WIERZCHOŁKIEM  WZROSTU 

  • O tej porze roku należy się spodziewać nasilającego się występowania mszyc — przede wszystkim na warzywach kapustnych, ogórkach i burakach ćwikłowych. Należy pamiętać o wczesnym zwalczaniu tych szkodników — już wówczas, kiedy stwierdza się pierwsze, nieliczne kolonie bezskrzydłych osobników. Opóźnianie zabiegów lub ich zbyt częste powtarzanie prowadzi do zniszczenia naturalnych wrogów mszyc, między innymi pasożytniczych błonkówek, biedronek, złotooków, muchówek z rodziny bzygowatych. Latem redukują one istotnie liczebność populacji mszyc, ale niestety większość obecnie zalecanych insektycydów nie jest dla nich selektywna.
  • Bardzo licznie występują teraz wciornastki, wśród których dominującym gatunkiem jest wciornastek tytoniowiec. Największe szkody wyrządzają one na kapuście głowiastej, cebuli, a później na porze. Szkodnikami są owady dorosłe (ciemne, przecinkowate osobniki o długości do 2 mm) i żółtawe larwy. Na kapustach wciornastki zasiedla-
    ją powierzchnię jeszcze rozchylonych liści formujących się główek. Wykonany wówczas zabieg zapewnia wnikanie insektycydu głęboko w wiążącą się główkę likwidując szkodnika. Później, kiedy są już uformowane główki ze ściśle przylegającymi liśćmi, zabieg jest mało skuteczny (fot. 2). W przypadku cebuli sygnałem do rozpoczęcia ochrony jest obecność od 6 do 10 osobników (larw i owadów dorosłych) na jednej roślinie lub widoczne symptomy żerowania wciornastków — białosrebrzyste plamki z ciemnymi punktami odchodów tych owadów. Plantacje są zasiedlane od strony skupisk dziko rosnącej roślinności, na której szkodniki te zimują. Stąd też 1, 2 pierwsze zabiegi można ograniczyć do brzegów pól graniczących z takimi enklawami.


FOT. 2. KAPUSTA USZKODZONA PRZEZ WCIORNASTKI

Prof. dr hab. Jerzy Szwejda jest pracownikiem Instytutu Warzywnictwa w Skierniewicach