Cebula

Długotrwała susza i wysoka temperatura w okresie wegetacji uchroniła cebulę przed mączniakiem rzekomym. Praktycznie ochrona przed tą chorobą była zbędna. Mączniak rzekomy wystąpił jedynie lokalnie na plantacjach z siewu wiosennego i na nielicznych nasiennych. Rozwój tej choroby był ograniczony także dlatego, że przemarzły niemal wszystkie plantacje cebuli zimującej w polu, a wraz z nimi także grzybnia mączniaka rzekomego, która zwykle stanowiła na wiosnę pierwsze źródło infekcji. Wysoka temperatura uniemożliwiła rozwój wielu grzybów glebowych — nie obserwowano, między innymi, różowienia korzeni, powodowanego przez grzyby Pyrenochaeta terrestris i Fusarium spp. W kilku rejonach kraju widziałem jednak plantacje cebuli uprawianej z dymki silnie porażone przez grzyb Fusarium spp., sprawcę fuzaryjnego gnicia cebuli od piętki (fot. 1). Bezpośrednią przyczyną było posadzenie materiału rozmnożeniowego zakażonego tym grzybem — nieuczciwi lub nieznający tej choroby dystrybutorzy materiału siewnego dostarczyli producentom chorą dymkę. Efektem tego była w wielu przypadkach utrata nawet do 40% plonu oraz skażenie tym grzybem gleby. Przypominam, aby nie kupować materiału siewnego z niepewnych źródeł.

FOT. 1. EFEKTY UPRAWY CEBULI Z DYMKI PORAŻONEJ FUZARIOZĄ

W dalszym ciągu do najskuteczniejszych środków w ochronie cebuli przed mączniakiem, alternariozą, zgnilizną szyjki i innymi chorobami grzybowymi należą: Amistar 250 SC, Acrobat MZ 69 WP, Ridomil Gold MZ 68 WP, używane przemiennie z preparatami Bravo 500 SC, Bravo Plus 500 SC lub Gwarant 500 SC. W wielu rejonach uprawy cebuli wystąpiły opady gradu. W takich przypadkach należy jak najszybciej opryskiwać plantacje mieszaniną dwóch środków — Rovralu FLO 255 SC lub Mythosu 300 SC z ekstraktem grejpfruta — Grevit 200 SL (1,5 l /ha).

Aby uniknąć bakteryjnego gnicia w okresie przechowania, należy obcinać szczypior na odpowiedniej wysokości (około 4 cm) oraz dosuszać cebulę w temperaturze nie przekraczającej 30°C.

Pomidor

W bieżącym roku panowały optymalne warunki dla wzrostu i plonowania pomidorów w uprawach polowych. Nie obserwowano zbyt częstych porażeń przez bakterie. Pod koniec okresu wegetacji na dojrzewających pomidorach zdarzały się objawy antraknozy (fot. 2) i alternariozy. Występują one przeważnie na dojrzałych owocach, zbyt długo przetrzymywanych na roślinach w polu. Opryskiwanie roślin Amistarem 250 SC, Tattoo C 750 SC lub Bravo Plus 500 SC skutecznie zapobiegało tym chorobom.

FOT. 2. OWOC POMIDORA PORAŻONY ANTRAKNOZĄ

Pomimo sporadycznych przypadków zarazy ziemniaka (wysoka temperatura i bardzo mała ilość opadów ograniczyły lub wyeliminowały występowanie tej choroby) niektórzy producenci profilaktycznie prowadzili ochronę roślin przed tą chorobą — niejednokrotnie wykonali wiele zabiegów ochronnych niepotrzebnie, równocześnie ponosząc spore koszty. Zaraza ziemniaka w tym roku tylko okresowo zagrażała polowym plantacjom pomidorów pod koniec okresu wegetacji, większy problem stanowiła w uprawach pod osłonami z folii. Do najskuteczniejszych środków w ochronie pomidorów wciąż należą: Acrobat MZ 69 WP, Tattoo C 750 SC, Ridomil Gold MZ 68 WP i Ripost M 67,2 WP oraz Unikat 75 WG.

Dodawanie do wymienionych fungicydów środków miedziowych, jak Champion 50 WP, Funguran-OH 50 WP lub Miedzian 50 WG, skutecznie zapobiegało bakteriozom — zwłaszcza bakteryjnej cętkowatości i rakowi bakteryjnemu. Amistar 250 SC ograniczał występowanie na dolnych częściach łodyg pomidorów zgnilizny twardzikowej. Niestety, choroba ta jest coraz powszechniejsza, ponieważ rozprzestrzenia się wraz z porażoną rozsadą produkowaną ciągle w tych samych inspektach lub rozsadnikach, w których nie odkaża się podłoża. Przypominam w związku z tym, że podłoża ogrodnicze, ziemię na rozsadnikach lub w tunelach foliowych co drugi rok należy odkażać Basamidem 97 GR lub Nemazinem 97 FG — w dawce 50 gramów na 1 m². Zapobiegnie to występowaniu chorób i szkodników glebowych, bakterioz, a także chwastów.

Ponownie przypominam, że opryskiwanie roślin niesprawdzonymi doświadczalnie mieszaninami środków ochrony z wieloma nawozami dolistnymi może powodować nieprzewidziane skutki. W wielu przypadkach również i w tym roku łączenie środków miedziowych z fungicydami z innych grup chemicznych i nawozami azotowymi prowadziło do opadania zawiązków kwiatów. Nakładała się na to panująca przez cały okres wegetacji wysoka temperatura, dlatego poparzenia liści i owoców były w tym roku częste. Wiele uszkodzeń w okresie kwitnienia pomidorów wywołanych zostało również przez używanie nadmiernych dawek Betoksonu.

Na wielu odmianach pomidorów polowych obserwowano duży udział owoców z objawami suchej zgnilizny wierzchołkowej. Przyczyną tej pospolitej choroby fizjologicznej były zbyt wysokie wahania wilgotności gleby, susza i deficyt wapnia w glebie. Ochrona owoców przed tym zaburzeniem polega na opryskiwaniu zawiązków owoców saletrą wapniową (1%) lub chlorkiem wapnia (1%).