• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 12/2003

CHOROBY WARZYW W 2003 ROKU (CZ. II)

Warzywa kapustne

Ten rok nie sprzyjał uprawie warzyw kapustnych. Jednym z głównych zagrożeń chorobowych w tym roku była kiła kapusty.

Sprawcą choroby jest grzyb odglebowy Plasmodiophora brassicae. Jego zarodniki mogą zalegać w glebie do kilkunastu lat. Najwyższą wrażliwość na tę chorobę wykazują: kapusta pekińska, kalafiory, brokuły i kapusty głowiaste. Inwazja następuje poprzez system korzeniowy. Porażone tkanki korzeni szybko się powiększają i namnażają, a po kilkunastu dniach tworzą charakterystyczne wyrośla na korzeniach (fot. 1), w całości wypełnione zarodnikami infekcyjnymi. Z chorych, ulegających rozkładowi korzeni, uwalniane są do gleby bardzo duże ilości zarodników, które wraz wodą mogą rozprzestrzeniać się na pola w najbliższej okolicy.


FOT. 1. WYROŚLA SPOWODOWANE PRZEZ KIŁĘ KAPUSTY NA KORZENIACH MŁODEJ ROŚLINY

Głównym źródłem choroby jest porażona rozsada warzyw kapustnych, produkowana na zakażonych rozsadnikach lub w substratach torfowych. Zwalczanie kiły kapusty należy prowadzić kompleksowo w następujący sposób:

  • Na glebach zakażonych grzybem Plasmodiophora brassicae — sprawcą kiły kapusty — nie należy uprawiać warzyw kapustnych i innych roślin kapustowatych, na przykład gorczycy czy rzepaku, przez okres co najmniej 4 lat.
  • Gleby zakwaszone należy wapnować jesienią przeznaczając na hektar 2–4 tony wapna tlenkowego lub pokarbidowego. Inne nawozy wapniowe są mało efektywne
    w zwalczaniu tej choroby. Wskazane jest także używanie nawozów mineralnych zawierających bor.
  • Powinno się dokładnie usuwać z pól i niszczyć korzenie roślin wraz z wyroślami.
  • Na stanowiskach, na których występowała choroba, przez 2 do 3 lat powinno się uprawiać następujące rośliny, posiadające naturalne właściwości wyniszczania zarodników Plasmodiophora brassicae w glebie: por, pomidor, fasola, ogórki, rośliny zbożowe.
  • W roku ponownej uprawy warzyw kapustnych zalecamy opryskanie powierzchni pola fungicydem Altima 500 SC, w dawce 2 l/ha i wymieszanie go z glebą do głębokości około 10 cm. Dawka cieczy użytkowej powinna wynosić 700 l/ha. Preparat ten można połączyć z herbicydem Treflan 480 EC mieszając obydwa środki w zbiorniku opryskiwacza bezpośrednio przed zastosowaniem. Zabieg taki należy wykonać na 2–3 dni przed sadzeniem rozsady lub siewem nasion.

Altima 500 SC w stężeniu 0,025–0,5% (25–50 ml środka w 100 l wody) może być wykorzystywana również do podlewania roślin bezpośrednio po posadzeniu w pole. Do tego celu można użyć także Topsinu M 500 SC lub Sarfunu 500 SC w stężeniu 0,1–0,2% (100–200 ml środka w 100 l wody). Na 8–10 roślin przeznacza się 1 litr rotworu.

Plantacjom kapusty głowiastej i pekińskiej w dużym stopniu zagrażała czerń krzyżowych powodowana przez grzyb Alternaria spp. (czyt. też HO 9/03). Aby zapobiec tej chorobie, należało prowadzić systematyczną ochronę — opryskując rośliny, już od chwili występowania pierwszych objawów na dolnych liściach, Amistarem 250 SC (0,8 l/ha), przemiennie z Rovralem FLO 255 SC (1,5 l/ha) lub Mythosem 300 SC (1,5 l/ha), co 7–10 dni. Opryskiwanie tymi środkami chroni kapustę także przed szarą pleśnią w okresie pozbiorczym podczas długotrwałego przechowania.

Znacznie poważniejszy problem stanowią wciąż bakteriozy: czarna zgnilizna kapustnych i mokra zgnilizna róży kalafiora (fot. 2), brokuła i główek kapusty. Choroby te wywoływane są przez bakterie z rodzajów Xanthomonas, Pseudomonas i Erwinia.
Miejscem infekcji są najczęściej uszkodzenia mechaniczne — na przykład po gradobiciu lub po żerowaniu szkodników. Jako pierwsze atakują bakterie z rodzaju Pseudomonas, wtórnie natomiast te z rodzaju Erwinia.


FOT. 2. BAKTERYJNE GNICIE RÓŻY KALAFIORA

Ochrona warzyw kapustnych przed bakteriozami jest w trakcie doskonalenia. Dotychczasowe badania pozwalają polecać ekstrakt grejpfruta (Grevit 200 SL). Środek ten zalecamy w integrowanej ochronie warzyw kapustnych przed chorobami grzybowymi i bakteryjnymi — w mieszaninie z fungicydem Amistar 250 SC. Grevit 200 SL można stosować także w okresie pozbiorczym, opryskując lub zanurzając róże brokułów lub kalafiorów w roztworze tego środka o stężeniu 0,025% (25 ml środka w 100 l wody).

Poważny problem w uprawach kalafiora, brokułów i kapusty pekińskiej stanowiło rozkrzewianie się rozsady (fot. 3) — z jednego stożka wzrostu wyrastało kilka pędów bocznych. Spowodowane to było żerowaniem niektórych szkodników roślin kapustnych (między innymi paciornicy krzyżowianki).


FOT. 3. USZKODZENIE STOŻKA WZROSTU PRZEZ PACIORNICĘ KRZYŻOWIANKĘ POWODOWAŁO ROZKRZEWIANIE SIĘ ROZSADY

Ogórek

Wzrost i plonowanie ogórków polowych w tym roku było ograniczone przez suszę i wysoką temperaturę. Efektem tego stało się przyspieszenie i skrócenie okresu owocowania. Dodatkowo, niskie ceny ogórków latem nie zachęcały producentów do właściwej pielęgnacji i ochrony plantacji przed chorobami. Problem stanowił, między innymi, mączniak rzekomy. Doskonale poradziły sobie z nim nowoczesne odmiany ogórków tolerancyjne wobec tego patogenu, na przykład Atlas F1, Aladyn F1, Parys F1 czy Edyp F1 .

Wysoką skuteczność w ochronie ogórków przed mączniakiem rzekomym uzyskano przy użyciu takich środków, jak: Curzate M 72,5 WP — 1,5 kg/ha + Bravo 500 SC —1,5 l/ha (w mieszaninie); Acrobat MZ 69 WP — 2,5 kg/ha; Tattoo C 750 SC — 2,5 l /ha czy Unikat 75 WG — 2–2,5 kg/ha.

Do ochrony ogórków przed kanciastą bakteryjną plamistością oraz mączniakiem rzekomym polecany jest także Grevit 200 SL (głównie w uprawie odmian tolerancyjnych).