Od kilku lat w Stanach Zjednoczonych zwiększa się areał uprawy warzywa znanego tam pod nazwą elephant lub greatheaded garlic, co w dosłownym tłumaczeniu znaczy czosnek słoniowy lub wielkogłówkowy. Jadalną jego częścią są główki, wyglądem zbliżone do zwykłego czosnku, ale kilkakrotnie większe (pojedyncze mogą ważyć do 0,5 kg i mieć wielkość grejpfruta) i podzielone na mniejszą liczbę ząbków (4 lub 5, każdy wielkości główki zwykłego czosnku). Inny jest też smak i aromat — czos­nek wielkogłówkowy jest delikatniejszy i pachnie mniej intensywnie. Z tego powodu amerykańskie reklamy nazywają go "czosnkiem dla tych, którzy czosnku nie lubią". Bywa zazwyczaj używany nie jako przyprawa, ale składnik sałatek, surówek, a nawet dodatek do kanapek. Restauracje serwują go też w całości — po uprażeniu w piecu lub na grillu. Jeszcze kilka lat temu czosnek słoniowy był zapomnianym warzywem amatorskim, uprawianym głównie w ogrodach przydomowych. Obecnie — ze względu na popularność wykreowaną przez media — powstają plantacje towarowe. Warzywo to sprzedawane jest w supermarketach, delikatesach oraz wysyłkowo przez internet. Czosnek ten pakowany jest pojedynczo w plastikowe siateczki i osiąga zawrotne ceny — jedna główka kosztuje około 4 $ (w sklepach w Wielkiej Brytanii — importowany z USA i Chile — prawie 5 funtów).

Fot. 1. Czosnek słoniowy (na drugim planie) zapakowany do sprzedaży, i pospolity — główki

Według botaników, czosnek olbrzymi nie jest czosnkiem, ale bliskim krewnym pora (dla obydwu gatunków podawana jest ta sama nazwa łacińska — Allium porrum). Na plantacjach w Stanach Zjednoczonych czosnek ten sadzi się jesienią (w zależności od rejonu — od końca września do początków listopada), tak aby część nadziemna roślin nie miała więcej niż 10 cm wysokości przed nadejściem mrozów. W Holandii bywa sadzony na przełomie października i listopada lub wiosną — w marcu. Zalecenia dotyczące uprawy są podobne, jak dla porów. Wiosną rośliny rozwijają się bardzo szybko (w Polsce w ogrodach amatorskich w maju osiągają wielkość dorodnych porów). Tworzą szerokie liście pokryte nalotem woskowym i często wysokie (do 50 cm) pędy kwiatostanowe (na plantacjach powinno się je usuwać). Rośliny kończą wegetację zazwyczaj pod koniec lipca (sadzone wiosną — później). Należy je jednak wykopywać w okresie żółknięcia liści, gdyż główki zebrane później często się rozsypują. Po obcięciu części nadziemnej główki należy przesuszyć i oczyścić z zewnętrznych łusek. W chłodnym i suchym miejscu można je przechowywać do 8 miesięcy. W USA wykorzystywane są również młode niezdrewniałe fragmenty pędów kwiatostanowych jako składnik chińskich potraw.

Fot. 2. Ząbki czosnku pospolitego i słoniowego (po lewej)

Zwykle upływa wiele lat, zanim nowe gatunki warzyw zyskają popularność wśród nabywców. Z doświadczeń amerykańskich oraz brytyjskich wynika jednak, że czos­nek wielkogłówkowy bardzo szybko zyskał akceptację klientów, gdyż był kojarzony z gigantycznej wielkości czosnkiem tradycyjnym. Być może udałoby się podobny sukces powtórzyć także u nas. Problemem może być jednak to, że materiał rozmnożeniowy należałoby sprowadzić ze Stanów Zjednoczonych.

Fot. 3. Rośliny czosnku słoniowego (sadzone w październiku) na początku czerwca w ogrodzie amatorskim w Polsce