ZMIANY W UBEZPIECZNIU SPOŁECZNYM ROLNIKÓW – NAJCZĘSTSZE PYTANIA

    Od 2 maja 2004 roku KRUS realizuje zmienione przepisy ustawy z 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. O niektórych z nich sygnalizowałam już wcześniej. Ponieważ ustawa z 2.04.2004 r. (weszła w życie miesiąc później) o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw nie przewidziała okresu przejściowego na wdrożenie znowelizowanych przepisów, pracownicy KRUS oraz ubezpieczeni, emeryci i renciści w dalszym ciągu mają wiele wątpliwości. Kilka z najczęściej zadawanych pytań przedstawiam poniżej.

    Zwróciłam się do oddziału regionalnego KRUS, który wypłaca moją emeryturę z pytaniem, czy jeżeli będę dzierżawiła grunty państwowe, będzie mi wypłacana część uzupełniająca emerytury? Otrzymałam odpowiedź, że w takiej sytuacji część uzupełniająca emerytury zostanie zawieszona. Moja znajoma dzierżawi takie grunty i KRUS wypłaca jej pełną emeryturę. Czy i kiedy zmieniły się zasady wypłaty części uzupełniającej emerytury rolniczej?


    Od 2 maja 2004 r. obowiązuje nowa definicja zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej dla celów wypłaty części uzupełniającej emerytury oraz renty rolniczej. Od tej pory uznaje się, że emeryt lub rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwła­ś­­-­cicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego. Te obostrzenia nie uwzględniają:




    • gruntów wydzierżawionych na podstawie umowy pisemnej zawartej co najmniej na 10 lat i zgłoszonej do ewidencji gruntów i budynków (osobie niebędącej małżonkiem emeryta lub rencisty, jego dzieckiem, wnukiem lub pasierbem lub pozostającej ze świadczeniobiorcą we wspólnym gospodarstwie domowym ani małżonkom wymienionych osób),


    • gruntów trwale wyłączonych z produkcji rolniczej na podstawie odrębnych przepisów, w tym zalesionych gruntów rolnych,


    • gruntów i działów specjalnych należących do małżonka, z którym emeryt lub rencista zawarł związek małżeński po ustaleniu prawa do emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia oraz


    • własności (udziału we współwłasności) nieustalonej odpowiednimi dokumentami urzędowymi, jeżeli grunty będące przedmiotem tej własności (współwłasności) nie znajdują się w posiadaniu rolnika lub jego małżonka.

    Część uzupełniająca emerytury lub renty rolniczej zostanie więc zawieszona, jeżeli emeryt lub rencista dzierżawi grunty skarbu państwa. Przy czym emeryci i renciści, którzy zaprzestali prowadzenia działalności rolniczej zgodnie z definicją, obowiązująca do 1.05.2004 r. zachowują prawo do wypłaty części uzupełniającej emerytury lub renty.


    W 2000 roku do wniosku o emeryturę rolniczą dołączyłem książeczkę wojskową, która potwierdziła odbywanie przeze mnie zasadniczej służby wojskowej w latach 1950–1952. Myślałem, że KRUS uwzględni ten fakt i zwiększy moją emeryturę. Poinformowano mnie jednak, że okres służby wojskowej nie wpływa na wysokość rolniczych świadczeń emerytalno-rentowych. W 2003 r. ponownie wystąpiłem z wnioskiem o zwiększenie emerytury z tego tytułu i świadczenie to zwiększono. Dlaczego KRUS nie zwiększył mojej emerytury w 2000 roku, a dopiero w 2003 r. i dlaczego nie wypłacono mi wyrównania za okres wcześniejszy?




    Zgodnie z art. 25 ust. 2 pkt. 3 ustawy z 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, w brzmieniu obowiązującym przed 2.05.2004 r., do liczby lat podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu dolicza się, między innymi okres podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu, jeżeli z tego tytułu ubezpieczonemu nie przyznano prawa do emerytury lub renty na podstawie odrębnych przepisów. Za takie okresy ustawa przyjmowała tylko te, za które opłacono przewidziane przepisami składki na ubezpieczenie społeczne. Z tego powodu KRUS nie miał podstaw do uwzględnienia w wysokoś­ci emerytury (renty) rolniczej okresu innego ubezpieczenia, gdy nie opłacono w nim składek na ubezpieczenie społeczne. Zasadnicza służba wojskowa była przed 1.01.1999 r. okresem bezskładkowym i KRUS rozpatrując Pana pierwszy wniosek nie miał podstaw do zwiększenia emerytury rolniczej.


    Wprawdzie w 2000 r. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 30.05.2000 r. orzekł, że art. 25 ust. 2 pkt. 3 ustawy z 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników jest niezgodny z Konstytucją RP, jednak do końca kwietnia 2004 r. sprawa ta nie została uregulowana ustawowo. Z uwagi na przedłużające się prace legislacyjne nad nowelizacją ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, prezes KRUS ustalił, że do zmian ustawowych przy ustalaniu wysokości części składkowej emerytury lub renty inwalidzkiej rolniczej okres zasadniczej służby wojskowej będzie uwzględniany, tak jak okres podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu. Ta decyzja z 19.06.2001 r. dotyczyła wyłącznie świadczeń emerytalno-rentowych przyznanych po 1.01.1991 r. Oznaczało to, że do końca kwietnia 2004 r. emeryci i renciści, których rolnicze świadczenia emerytalno-rentowe zostały przyznane przed 1.01.1991 r., nie mog­li mieć zwiększonego świadczenia z tytułu odbywania zasadniczej służby wojskowej. KRUS przyznał Panu emeryturę rolniczą na podstawie przepisów ustawy z 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, a zatem Pana emerytura w 2003 r. mogła być zwiększona w związku z decyzją prezesa KRUS, przy czym z uwagi na to, że wszystkie świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego przyznawane są na wniosek osoby zainteresowanej, a ich wypłata jest możliwa nie wcześniej niż od miesiąca, w którym wniosek taki został złożony, KRUS mógł zwiększyć emeryturę na bieżąco. Nie miał zatem podstaw do zwiększenia wymiaru świadczenia za okres przed złożeniem przez Pana drugiego wniosku.


    Od 2.05. 2004 r. sprawa doliczenia okresu zasadniczej służby wojskowej do okresu ubezpieczenia emerytalno-rentowego została uregulowana ustawowo i stworzyła możliwość doliczenia do okresu ubezpieczenia emerytalno-rentowego, między innymi okresu odbywania czynnej służby w Wojsku Polskim, jeżeli z tego tytułu ubezpieczonemu nie przyznano prawa do emerytury lub renty na podstawie odrębnych przepisów (dotyczy świadczeń przyznanych po 1.01.1991 r.). Dopiero obecne przepisy dają możliwość zwiększenia z tego tytułu emerytur i rent rolniczych przyznanych przed 1.01.1991 r., jeżeli w tym okresie osoby pobierające te świadczenia nie uzyskały z tego tytułu emerytury lub renty na podstawie odrębnych przepisów. W tym drugim przypadku KRUS na nowo ustali wskaźnik wymiaru emerytury lub renty rolniczej, który ma decydujący wpływ na wysokość tych świadczeń. Zarówno w pierwszym, jak i w drugim przypadku zmiana wysokości emerytury lub renty na warunkach ustawowych może nastąpić po 1.05.2004 r., nie wcześ­niej jednak niż od miesiąca, w którym osoba zainteresowana złoży wniosek w tej sprawie.



    Słyszałem, że obecnie osoba, która ma ustalone prawo do okresowej renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, mimo że nie przekazała gospodarstwa rolnego może mieć przez 2 lata wypłacaną część uzupełniającą renty rolniczej. Od 2000 roku pobieram taką rentę tylko w części składkowej i w październiku 2004 r. zwróciłem się do KRUS o wypłatę 50% części uzupełniającej tej renty. Otrzymałem odpowiedź, że w moim przypadku nie przysługuje taka wypłata. Czy wyjaśnienia KRUS są prawidłowe?


    Zgodnie z nowym brzmieniem art. 28 ust. 6 pkt. 2 ustawy z 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, część uzupełniająca renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy jest zawieszana w połowie wysokości, jeżeli pobierana renta ma charakter świadczenia okresowego. Renta ta jest jednak wypłacana w ten sposób nie dłużej niż przez 2 lata. Jeżeli po tym okresie rencista nadal prowadzi działalność rolniczą, część uzupełniająca renty z tytułu niezdolności do pracy zostanie zawieszona w całości. Ponieważ ustawodawca nie okreś­lił, które dwa lata pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy należy brać pod uwagę, przyjmuje się, że chodzi o 2 pierwsze lata.
    Z przedstawionej sytuacji wynika, że KRUS przyznał Panu rentę okresową w 2000 r., a więc po więcej niż 2 latach od przyznania tej renty i nie było podstaw do wypłaty 50% części uzupełniającej renty z tytułu niezdolności do pracy.


    Jestem rolnikiem. Od kilku lat choruję na reumatyzm. Mam też inne schorzenia. Mój lekarz uważa, że powinienem ubiegać się o rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy. Prosiłbym o wyjaśnienie, kiedy KRUS przyznaje renty stałe, a kiedy okresowe?


    Rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy KRUS przyznaje jako stałą, jeżeli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym jest trwała i nie orzeczono celowości przekwalifikowania zawodowego (o tym orzekają lekarze w postępowaniu orzeczniczym KRUS). Całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym uznaje się za trwałą, jeżeli ubezpieczony rolnik (domownik) nie rokuje odzyskania zdolności do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie. W pozostałych przypadkach renta ta przysługuje jako okresowa przez okres wskazany w decyzji prezesa KRUS lub do czasu objęcia rencisty innym ubezpieczeniem społecznym (rencista, który ma przyznane prawo do okresowej renty z tytułu niezdolności do pracy, traci prawo do tego świadczenia, jeżeli podejmie zatrudnienie, bez względu na wysokość uzyskiwanego wynagrodzenia). W systemie ubezpieczenia społecznego rolników nie funkcjonuje już pojęcie kontrolnych badań lekarskich. Po upływie okresu, na który renta z tytułu niezdolności do pracy została przyznana, renta zostanie wstrzymana, jeżeli osoba zainteresowana nie złoży kolejnego wniosku o jej przyznanie oraz o ile zostanie uznana za zdolną do pracy w gospodarstwie rolnym. W każdym przypadku renty rolniczej okresowej oddział regionalny KRUS nie później niż na trzy miesiące przed ustaniem prawa do tej renty przekaże renciście zawiadomienie o terminie wstrzymania renty oraz o warunkach przywrócenia prawa do niej z tytułu niezdolności do pracy. Do wniosku — złożonym na formularzu KRUS SR-20 — zainteresowany powinien dołączyć aktualne (wystawione nie wcześ­niej niż na miesiąc przed datą złożenia wniosku) zaświadczenie o stanie zdrowia, wystawione przez lekarza, pod którego opieką się znajduje. Po złożeniu takiego wniosku, nie wcześniej niż w miesiącu, do którego końca przyznane jest prawo do renty, KRUS skieruje wnioskodawcę na badanie w celu stwierdzenia ewentualnej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.


    W 2003 roku aktem notarialnym przekazałam gospodarstwo rolne 16-letniemu synowi. W czerwcu 2004 r., gdy skończyłam 55 lat, wystąpiłam z wnioskiem o przyznanie emerytury wcześniejszej. KRUS, co prawda, przyznał mi do niej prawo, ale zawiesił wypłatę jej części uzupełniającej. Na moją interwencję otrzymałam odpowiedź, że zmieniły się przepisy i przekazanie gospodarstwa rolnego niepełnoletniemu synowi nie daje już uprawnień do wypłaty części uzupełniającej rolniczych świadczeń emerytalno-rentowych. Jako opiekun niepełnoletniego syna wydzierżawiłam więc całe gospodarstwo sąsiadowi, ale KRUS twierdzi, że nadal nie mam prawa do wypłaty części uzupełniającej emerytury. Moi znajomi
    w 2004 roku przekazali gospodarstwo dzieciom, z których dwoje osiągnęło pełnoletność, a jedno — tak jak mój syn — nie. KRUS wypłaca im renty z tytułu niezdolności do pracy w pełnych wysokościach. Dlaczego mnie wstrzymano wypłatę części uzupełniającej emerytury?


    Od 2.05.2004 r. zaostrzono zasady wypłaty części uzupełniającej emerytury lub renty rolniczej, między innymi poprzez dodanie do art. 28 ustawy z 20.12.1990 r. ustępu 10. Przepis ten stanowi, że w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej polegającej na przekazaniu gos­podarstwa rolnego w formie aktu notarialnego osobie niepełnoletniej wypłata części uzupełniającej emerytury lub renty rolniczej ulega zawieszeniu w całości do czasu osiąg­nięcia przez tę osobę wieku 18 lat. W związku z tym wydzierżawienie w imieniu osoby niepełnoletniej gospodarstwa rolnego stanowiącego jej własność nie zmienia faktu, że emeryt lub rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej poprzez przekazanie gospodarstwa rolnego na rzecz osoby niepełnoletniej. Kolejne czynności podejmowane przez emeryta lub rencistę nie mają zatem znaczenia, gdyż praktycznie dotyczą już nowego właściciela gospodarstwa rolnego, jakim jest osoba niepełnoletnia. Dlatego też w Pani przypadku KRUS podejmie wypłatę części uzupełniającej emerytury dopiero, gdy syn osiągnie pełnoletność. Inaczej wygląda sytuacja Pani znajomych, którym KRUS wypłaca świadczenia rentowe w pełnych wysokościach. Co prawda również i oni przekazali gospodarstwo rolne osobie niepełnoletniej, ale nie całe, gdyż część przekazali osobom pełnoletnim. W takim przypadku art. 28 ust. 10 tej ustawy nie ma zastosowania i, gdy emeryt lub rencista nie posiada innych gruntów, których powierzchnia przekracza hektar fizyczny lub przeliczeniowy użytków rolnych, ma prawo do wypłaty pełnej emerytury lub renty rolniczej.


    Pod koniec lat 80. ub. wieku otrzymałam rentę inwalidzką z tytułu przekazania gospodarstwa rolnego następcy. W zeszłym roku skończyłam 60 lat i nie wiem, czy powinnam składać wniosek o emeryturę rolniczą. Słyszałam, że KRUS z urzędu przyznaje emerytury rencistom, którzy osiągnęli wiek emerytalny. Czy mnie również zostanie przyznana emerytura z urzędu? Rentę wypłaca mi oddział regionalny w Krakowie.


    Zmiany, wprowadzone w życie 2.05.2004 r., uregulowały sytuacje rencistów KRUS, którzy osiągneli lub osiągną wiek emerytalny (60 lat kobieta, 65 lat mężczyzna). Rencistom pobierającym renty z tytułu niezdolności do pracy przyznane na podstawie ustawy z 14.12.1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin oraz ustaw wcześniejszych KRUS z urzędu przyzna emeryturę w wysokości dotychczas pobieranej renty. Natomiast osobom pobierającym renty rolnicze z tytułu niezdolności do pracy (przyznane w myśl przepisów ustawy z 20.12.1990 r.), które do 2.05.2004 r. ukończyły 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni), KRUS z urzędu przyzna emeryturę rolniczą w wysokości nie niższej niż dotychczas pobierana renta z tytułu niezdolności do pracy, ale pod warunkiem, że oprócz wieku emerytalnego osoby te legitymują się wymaganym okresem podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu (co najmniej 25 lat). Rencistom tym KRUS przyznaje emerytury sukcesywnie. W większości przypadków decyzje emerytalne powinny były do zainteresowanych dotrzeć do końca ubiegłego roku. Jedynie w kilku oddziałach regionalnych, w tym w Krakowie, akcja przyznawania emerytur rolniczych w miejsce dotychczas pobieranej renty została przesunięta, z powodu zmiany systemu informatycznego. Osoby te, o ile spełniają wymagane warunki, otrzymają to świadczenie z urzędu po 1.01.2005 r. Z przedstawionej sytuacji wynika, że otrzymuje Pan rentę z tytułu przekazania gospodarstwa rolnego następcy przyznaną przed 1.01.1991 r., a zatem w 2005 roku oddział KRUS w Krakowie przyzna Panu emeryturę z urzędu w wysokoś­ci dotychczas pobieranej renty. Niemniej przed wydaniem decyzji w sprawie emerytury bądź jej uprawomocnieniem się, może Pan wystąpić do tego oddziału z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury na podstawie przepisów obowiązujących po 31.12.1990 r. (obecna ustawa). O ile emerytura przyznana na podstawie obecnych przepisów będzie korzystniejsza, KRUS podejmie jej wypłatę. Jednocześnie KRUS na bieżąco przyznaje z urzędu emerytury rolnicze tym rencistom, którzy aktualnie osiągają wiek emerytalny i legitymują się 25-letnim okresem podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu.

    Related Posts

    None found

    Poprzedni artykułSCENARIUSZ TROCHĘ NIEZWYKŁY
    Następny artykułUNIJNE PERSPEKTYWY

    ZOSTAW ODPOWIEDŹ

    Wpisz treść komentarza
    Wpisz swoje imię

    ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.