Numer 07/1999
Kapustę brukselską wykorzystuje się przede wszystkim do produkcji mrożonek — jej główki powinny być zbite, twarde, mieć średnicę 2–3 cm i intensywną, ciemnozieloną barwę liści. O jakości surowca do przetwórstwa, obok odmiany i szeregu czynników agrotechnicznych, w dużym stopniu decyduje nawożenie.
| Azot | ||
| Aby roślinom zapewnić możliwość równomiernego wzrostu, azotu należy dostarczać w połowie przedwegetacyjnie — przed sadzeniem rozsady, zaś pozostałą część pogłównie — w jednej lub dwóch dawkach, nie później niż na początku sierpnia. Zbyt duże jednorazowe dawki tego pierwiastka działają niekorzystnie — sprzyjają wyleganiu roślin, powstawaniu dużych, luźnych i otwartych główek, które tworzą się także przy zbyt późnym terminie nawożenia tym składnikiem. Przenawożenie azotem zwiększa możliwość wystąpienia wewnętrznego brunatnienia kapusty brukselskiej. Niedobór tego pierwiastka grozi z kolei obniżeniem plonu, przedwczesnym żółknięciem i opadaniem liści oraz zbyt szybkim dojrzewaniem i żółknięciem główek. W uprawie kapusty brukselskiej z rozsady przy gęstszym sadzeniu roślin trudno jest jednak przeprowadzić nawożenie pogłówne. Po posadzeniu rozsady w krótkim czasie powierzchnia gleby zostaje zakryta liśćmi, co utrudnia rozsiewanie nawozów azotowych. Dotychczasowe wyniki badań przeprowadzonych w Katedrze Ogrodnictwa Akademii Rolniczej we Wrocławiu nie wskazują na wyraźną przewagę podzielonego nawożenia azotowego w stosunku do tego, gdy całą dawkę wysiewamy przedwegetacyjnie. Przy dawkach 150–350 kg N/ha oba sposoby podania nawozów nie prowadziły do powstania zauważalnych różnic ani w wielkości, ani w strukturze plonu główek. Aby wysianie dużej dawki azotu przed sadzeniem rozsady nie prowadziło do zasolenia gleby i zahamowania wzrostu roślin, nawóz należy głęboko wymieszać z glebą (przy użyciu kultywatora). Płytkie przykrycie saletry amonowej (150 kg N/ha) przy uprawie broną powoduje spadek plonu główek, podczas gdy przy wysiewie nawozu pod kultywator lub orkę średnią w pełni bezpieczne były również dawki 250 i 350 kg N/ha. Przy uprawie kapusty brukselskiej z siewu wprost w pole istotny jest wybór formy nawozu azotowego przedsiewnego. W badaniach prowadzonych we Wrocławiu stwierdzono, że przy nawożeniu saletrą amonową dawki 100–200 kg N/ha w niewielkim stopniu powodowały obniżenie liczby skiełkowanych roślin, zaś po podaniu azotu w tej samej formie w ilości 300 kg/ha konieczne było dosadzenie około 20% roślin. Do nawożenia przedwegetacyjnego kapusty brukselskiej uprawianej z siewu mało przydatny jest mocznik. Przy wprowadzeniu z tym nawozem 100 kg N/ha konieczne było dosadzenie 17,6% roślin, a przy 300 kg/ha — ponad 34%. Niezależnie od formy azotu użytego do nawożenia kapusty brukselskiej z siewu, optymalna okazuje się dawka 200 kg N/ha. Warto podkreślić, że zarówno przy podaniu jej w całości przedsiewnie, jak i po połowie — przedwegetacyjnie oraz pogłównie — rośliny plonowały podobnie. Kapustę brukselską nawożoną przedsiewnie saletrą amonową w ilości 100 kg N/ha można później efektywnie i oszczędnie dokarmiać dolistnie. W doświadczeniu rośliny od momentu wytworzenia 6–7 liści opryskiwano wodnym roztworem mocznika i saletry amonowej. Zabieg ten powtarzano co dwa tygodnie. Przy wprowadzeniu w czterech opryskiwaniach 25 kg N/ha handlowy i przemysłowy plon główek był podobny, jak przy nawożeniu w całości przedsiewnie dawką 200 kg N/ha, a wyższy w porównaniu z tym, jaki dały rośliny nawożone w dwóch częściach doglebowo (rysunek). Przy zwiększaniu dawki podawanego dolistnie nawozu azotowego — z 25 do 75 kg N/ha — plon główek utrzymywał się na zbliżonym poziomie i korzystna była jego struktura — duży udział główek handlowych i przemysłowych. Natomiast użycie w tej samej formie 100 kg N/ha okazało się zbyt dużą dawką, prowadzącą do obniżenia plonu główek.
| ||
|
| ||
| Pozostałe składniki | ||
| Nawozy fosforowe i potasowe najlepiej podawać w całości jesienią, przed orką przedzimową, względnie wiosną pod kultywator. Za optymalny poziom zasobności w fosfor uznaje się 100 mg P/dm3 gleby. Dobre zaopatrzenie gleby w ten składnik wpływa korzystnie na liczbę zawiązanych główek. Największą skuteczność nawożenia fosforem — wyrażającą się zmniejszeniem plonu główek drobnych oraz wzrostem udziału główek o średnicy przekraczającej 2 i 3 cm — obserwuje się przy równoczesnym, intensywnym nawożeniu azotem. Dobre zaopatrzenie gleby w potas prowadzi do zwiększenia twardości główek. Jako standardową zawartość potasu w glebach cięższych przyjmuje się 175 mg/dm3, w lżejszych — 200 mg/dm3. Przy intensywnym nawożeniu potasem, szczególnie na lżejszych glebach, nie można zapominać o nawożeniu magnezem. Jego zawartość w glebie powinna się mieścić w zakresie 80–120 mg Mg/dm3. Wystarczające ilości tego składnika występują w glebach nawożonych obornikiem co dwa lata . W razie niedoboru magnezu należy użyć wapna magnezowo-tlenkowego, względnie siarczanu magnezowego, przeznaczając 100–120 kg Mg/ha. Kapusta brukselska jest wrażliwa na niedobór molibdenu, objawiający się gniciem najmłodszych liści, a u starszych zasychaniem brzegów i wierzchołków. Uzupełniając niedobory można używać molibdenianów — amonu lub sodu (2–4 kg/ha) — najlepiej dodając ich do podłoża przeznaczonego do produkcji rozsady, względnie — po posadzeniu na miejsce stałe — rośliny można dokarmiać tymi nawozami dolistnie. Autorzy są pracownikami Akademii Rolniczej we Wrocławiu | ||
