GORSZY ROK DLA PRODUCENTÓW KAPUSTY

    Jeszcze do niedawna kapusta była warzywem, którego Polacy spożywali najwięcej. Obecnie na pierwsze miejsce wśród warzyw świeżych wysunęły się pomidory, ale i tak ze względu na tradycje w wielu regionach nadal zajmuje ona ważną pozycję. Bardzo popularna jest także kapusta kwaszona. W Polsce najwięcej uprawia się kapusty białej — stanowi ona około 30% wielkości produkcji polskich warzyw — a czerwona i włoska mają mniejsze znaczenie. W 2004 r. zbiory kapusty były o 15% wyższe niż w roku poprzednim, natomiast ceny znacznie się obniżyły. Wyniki eksportu z 9 miesięcy 2004 r. wskazują na to, że ważnymi odbiorcami naszej kapusty świeżej oraz kwaszonej są Czechy i Słowacja.

    Wyższa produkcja w 2004 roku


    Według statystyki FAO, światowa produkcja kapusty z ro­ku na rok się powiększa. W 1998 r. wyniosła 50,8 mln ton, a w 2003 r. doszła do 66 mln ton. Największym światowym producentem są Chiny (30,7 mln ton w 2003 r.), dalej Indie (6,1 mln ton) i Rosja (4,4 mln ton). Pols­ka w tym rankingu zajmuje siódmą pozycję. W 2003 r. w krajach poszerzonej Unii Europejskiej („25”) wyprodukowano 4,56 mln ton kapusty, przy czym nasz kraj z produkcją 1,24 mln ton zajmował pierwsze miejsce i nasza produkcja stanowiła 27% produkcji unijnej. Natomiast w Europie jesteśmy na drugim miejscu, za Ros­ją. Wśród europejskich producentów kapusty liczy się również Ukraina (1,2 mln ton), Rumunia (ok. 1 mln ton), Niemcy (726 tys. ton) i Białoruś (685 tys. ton).


    Według szacunków GUS, w 2004 r. zbiory kapusty w Polsce wyniosły 1,42 mln ton, co oznacza wzrost w stosunku do poprzedniego roku o 15%, mimo spadku powierzchni uprawy z 31,8 tys. ha do 29 tys. ha. Warunki pogodowe sprzyjały lepszemu, niż przed rokiem plonowaniu warzyw kapustnych. Głównymi rejonami uprawy są województwa: mazowieckie (4674 ha, czyli 17% ogólnej powierzchni uprawy tego warzywa), małopolskie (4477 ha, 17%), łódzkie (3588 ha, 13% powierzchni) oraz wielkopolskie (2474 ha, 9% powierzchni).


    Jesienne ceny lepsze niż wiosenne


    Kapusta wyprodukowana w 2003 r. uzyskiwała jesienią (od września do listopada — rys. 1) ceny o 17% niższe niż w roku poprzednim, przy zbiorach niższych o 4%. Przetrzymana do wiosny 2004 r. nie osiągnęła już wyższej ceny. W maju płacono za nią w spółdzielniach ogrodniczych 0,19 zł/kg, a w czerwcu cena wzrosła tylko do 0,26 zł/kg. Przyczyną tej sytuacji mogły być nie tylko nadmierne ilości przetrzymane na rynek krajowy, ale też gorsze wyniki eksportu tego warzywa. Warto zwrócić uwagę, że eksport kapusty w I półroczu 2004 r. był niższy niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Widać tutaj wyraźnie osłabienie dostaw na rynki wschodnie, a zwłaszcza do Rosji. W I półroczu 2003 r. wyeksportowaliśmy do Rosji 23 723 tony kapusty, podczas gdy w ciągu 9 miesięcy 2004 r. zaledwie 3668 ton.


    Rys. 1. Produkcja i średnie ceny skupu (od września do listopada) kapusty białej w spółdzielniach ogrodniczych w latach 2000–2004


    Źródło: na podstawie danych GUS oraz Zakładu Ekonomiki Ogrodnictwa IERiGŻ


    Sezon skupu kapusty 2004/2005 rozpoczął się od średniej ceny 0,20 zł/kg we wrześniu — tyle płacono w spółdzielniach ogrodniczych. Cena ta utrzymała się w październiku, natomiast w listopadzie i grudniu obniżyła się do 0,19 zł/kg. Średnia cena skupu w głównym okresie zbiorów 2004 r. (wrzesień–listopad) wynosząca 0,20 zł/kg była o 30% niższa niż rok temu. Tak nis­kiej średniej ceny nie notowano od 2000 r., kiedy to przy wysokich zbiorach spadła ona do poziomu 0,14 zł/kg.
    W zakładach przetwórczych w 2004 r. w porównaniu z zeszłym rokiem cena skupu kapusty białej obniżyła się w okresie omawianych trzech miesięcy z 0,26 zł/kg do 0,23 zł/kg.


    Niższe ceny hurtowe


    Z zestawienia notowań hurtowych kapusty w Broniszach i Poznaniu wynika, że cena kapusty białej w od września do listopada 2003 r. osiągała średni poziom 0,37 zł/kg. Natomiast w analogicznym okresie 2004 r. cena hurtowa na tych dwóch rynkach spadła do 0,30 zł/kg, czyli o 19%. W tym okresie średnie ceny hurtowe na rynkach w Niemczech, po przeliczeniu, wynosiły 0,88 zł/kg, w Wielkiej Brytanii — 1,22 zł/kg, w Czechach — 0,77 zł/kg
    i na Słowacji — 0,46 zł/kg. W Polsce ceny były więc najniższe — spowodowane było to bardzo wysoką podażą na rynku krajowym, a także wyższymi kosztami produkcji w Niemczech i Wielkiej Brytanii. Ponadto w krajach unijnych od lat obowiązywały wysokie standardy jakoś­ciowe, wpływające na podniesienie ceny produktu na rynku.


    Reorientacja eksportu na południe


    W 2001 r. wysłaliśmy za granicę 57 tys. ton kapusty białej i czerwonej, co stanowiło 20% ogółu wyeksportowanych warzyw świeżych. Struktura eksportu wskazywała wówczas na ukierunkowanie sprzedaży kapusty przede wszystkim na kraje byłego ZSRR, głównie do Rosji
    i na Białoruś. Kraje byłego ZSRR pod koniec lat 90. XX w. kupiły najwięcej kapusty w 1999 r. — 65 tys. ton (ponad 80% ogólnego eksportu). W 2001 r. Rosja sprowadziła 35,8 tys. ton, tj. 63% eksportu polskiej kapusty, a Białoruś 6,9 tys. ton (12%). W 2002 r. pałeczkę przejęły państwa CEFTA, które łącznie zaimportowały 16,3 tys. ton polskiej kapusty za 1,58 mln USD, co stanowiło 62% polskiego eksportu tego warzywa, o wartości stanowiącej 61% wpływów (w tym Słowacja zakupiła 8,2 tys. ton kapusty za 855 tys. USD, a Czechy 4,7 tys. ton za 508 tys. USD — rys. 2). Rok 2003 znów był zorientowany na kraje byłego ZSRR, gdyż łączny eksport w tym kierunku wynosił 43 tys. ton (59% udziału), a jego wartość 4,88 mln USD (56%). Od stycznia do września 2004 r. — według danych GUS — Polska wyeksportowała 25,9 tys. ton kapusty białej i czerwonej o wartości 2,37 mln USD. Cena eksportowa wyniosła 0,35 zł/kg, czyli 0,09 USD/kg. Wyniki eksportu za ten okres wykazują dużą rolę Słowacji w odbiorze polskiej kapusty (10,9 tys. ton za 893 tys. USD), której udział w eksporcie wynosi 42% co do ilości i 38% co do wartości oraz Czech (6,5 tys. ton za 580 tys. USD) z udziałem wynoszącym odpowiednio 25% i 24%. Rosja w tym czasie zakupiła 3,7 tys. ton za 247 tys. USD, a Białoruś 1,5 tys. ton za 157 tys. USD.
    Charakterystyczny jest mały krąg odbiorców w krajach UE, mimo niskich cen tego warzywa. Jeszcze w 2000 r. Holandia zaimportowała z Polski 1,2 tys. ton kapusty za 245 tys. USD, a w 2004 roku od stycznia do września ilości te wynosiły zaledwie kilka ton. Niemcy w 2004 r.
    kupiły u nas zaledwie 575 ton za 105 tys. USD. Największe nasilenie sprzedaży kapusty świeżej w ciągu 9 miesięcy 2004 r. nastąpiło w marcu i kwietniu — łącznie około 9,4 tys. ton za 722 tys. USD.


    Rys. 2. Polski eksport kapusty białej i czerwonej w latach 2000–2004


    Kapusta kwaszona


    Kapusta kwaszona spełnia istotną rolę wśród spożywanych przetworów warzywnych. Z analizy spożycia w gospodarstwach domowych wynika, że statystyczny mieszkaniec naszego kraju konsumuje rocznie około 4 kg tego produktu. Kapusta kwaszona jest znacznie droższa, niż świeży surowiec. W latach 1997–2004 ceny skupu uzys­kiwane przez producentów za kapustę kwaszoną w okresie od września do listopada wahały się od 0,71 zł/kg do 1,09 zł/kg. W 2004 r. w omawianym okresie cena wynosiła 0,98 zł/kg i była prawie 5-krotnie wyższa od cen uzyskiwanych w tym samym okresie za kapustę świeżą (0,20 zł/kg).


    Polska eksportuje kapustę kwaszoną głównie do Niemiec oraz Czech i na Słowację. Eksport tego produktu wahał się w latach 1996–2003 od około 9 tys. ton do 19 tys. ton. W 2002 r. wyeksportowaliśmy 9,8 tys. ton, otrzymując za to 2,84 mln USD, z czego Niemcy kupiły 3,1 tys. ton (32% ogólnej ilości) za 734 tys. USD (26% ogólnych wpływów), Czechy — 2,8 tys. ton (29%) za 694 tys. USD (24%), a Słowacja 1,8 tys. ton (18%) za
    293 tys. USD (10%). Rekordowy był eksport w 2003 roku, w którym sprzedaliśmy 19,2 tys. ton kapusty kwaszonej o wartości 5,06 mln USD. Sprzedaż do Niemiec wzrosła wówczas do 7,3 tys. ton (38% udziału ilościowego) i 1,69 mln USD (33% udziału wartościowego), do Czech wzrosła do 5,4 tys. ton (28%) i 1,19 mln USD (23%) oraz na Słowację podniosła się do 2,6 tys. ton (14%) o wartości 369 tys. USD (7%). W ciągu 9 miesięcy 2004 r. sprzedaliśmy 11,9 tys. ton kapusty kwaszonej za 3,46 mln USD. Przy porównaniu I półrocza 2004 r. z analogicznym okresem 2003 r. okazuje się, że eksport tego produktu w 2004 r. był o 20% mniejszy niż rok temu co do ilości i o 10% co do wartości.

    Related Posts

    None found

    Poprzedni artykułRADY „STARSZYCH” KOLEGÓW
    Następny artykułROLNICTWO TO SZTUKA. PRZYJDŹ I ZOBACZ

    ZOSTAW ODPOWIEDŹ

    Wpisz treść komentarza
    Wpisz swoje imię

    ZGODA NA PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH *

    Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany, podajesz go wyłącznie do wiadomości redakcji. Nie udostępnimy go osobom trzecim. Nie wysyłamy spamu. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem*.