-
W wielu szklarniach poza głównymi gatunkami, jakimi są pomidor i ogórek, wprowadza się przedplony i uprawy współrzędne. Jest to jednak możliwe w obiektach o niewielkich powierzchniach. Na Zamojszczyźnie uprawy takie przeważnie prowadzone są w gruncie obiektów niskich, w których warunki klimatyczne są znacznie gorsze dla wysokich roślin (pomidor i ogórek), a zużyte już szkło przepuszcza mniej światła. Bardzo wczesna produkcja warzyw ciepłolubnych wymagałaby wówczas dużych nakładów na ogrzewanie obiektów. Ogrodnicy opóźniają więc rozpoczynanie głównych nasadzeń i są zmuszeni do szukania dodatkowych upraw, zapewniających płynność finansową ich gospodarstwom. Takie możliwości daje:
-
uprawa sałaty i rzodkiewki jako przedplonu lub współrzędnie z pomidorami;
-
współrzędna produkcja rozsady warzyw czy
-
pędzenie pietruszki na zbiór naci.
-
Sałata ma krótki okres wegetacji i niewielkie zapotrzebowanie na ciepło, ale do prawidłowego zawiązania główek wymaga sporo światła. Doświetlanie rozsady i roś-
lin na miejscu stałym pozwala na znaczne skrócenie okresu jej uprawy, nawet zimą. W zależności od warunków i zaplanowanego terminu uprawy głównej, ogrodnicy sadzą sałatę już od końca października (wysiewają począwszy od końca września) na zbiór na przełomie grudnia i stycznia. Przy tym terminie uprawy należy liczyć się z większymi kosztami produkcji sałaty, oczekiwać jednak można nieco wyższych cen i większego zainteresowania klientów tym towarem w okresie świątecznym. Sałata z siewu w pierwszej dekadzie października, sadzona często dopiero po 20 listopada, zbierana jest na przełomie stycznia i lutego. Natomiast w ostatniej dekadzie października i później sieje się sałatę, która będzie uprawiana współrzędnie z pomidorami. Przed sadzeniem sałaty szklarnię trzeba wtedy przygotować również do uprawy pomidorów — wykopywane są dołki pod ich rozsadę. Istotne jest, by sałata dobrze się ukorzeniła i wytworzyła rozetę liści przed posadzeniem pomidorów.
-
Ogrzewanie obiektu dostosowywane jest do terminu uprawy plonu głównego — od posadzenia pomidorów podnosi się temperaturę w obiekcie do 16–18°C w dzień i do około 13°C w nocy. Dla sałaty jest ona zbyt wysoka (optymalne wartości temperatury wynoszą dla niej: 14–16°C w dzień i 10–12°C w nocy) i przy jednoczesnym niedoborze światła liście sałaty wydłużają się, a główki rozluźniają, mogą także wytwarzać pędy kwiatostanowe. Ponieważ nie możemy obniżyć temperatury, bo istotniejsze jest stworzenie optymalnych warunków dla pomidorów, dlatego musimy tak zaplanować terminy sadzenia, aby obydwie rośliny nie rosły współrzędnie zbyt długo.
-
Należy dobrze dobrać odmianę sałaty do zaplanowanego terminu i warunków uprawy. Na najwcześniejsze terminy polecić można Brigade — do wysiewu od sierpnia do połowy lutego. Charakteryzuje się ona szybkim tempem wzrostu i dużą tolerancją wobec niedoborów światła. Jej główka jest kształtna, dobrze zamknięta u podstawy i odporna na zagniwanie dolnych liści. Ma jasnozieloną, atrakcyjną barwę. Jest odporna na mączniaka rzekomego sałaty — NL 1–17+19+21. Kolejna odmiana — Dobra — szybko rośnie, tworzy główki dobrze zamknięte od dołu. Przeznaczona jest do uprawy zimowej, ma jasną barwę liści, odporność na mączniaka rzekomego sałaty — NL 1–17+19+21+23. Hanna, podobnie jak Brigade, szybko rośnie w warunkach niedoborów światła — polecana jest do wysiewów od listopada do marca. Jej główka jest osadzona dosyć wysoko, co wpływa na dużą zdrowotność tej sałaty. Liście nieco ciemniejsze niż u poprzednich odmian. Główka dobrze wypełniona. Odmiana odporna na mączniaka rzekomego sałaty — NL 1–16. Roderick daje wyrównane, kształtne główki, dobrze przyrastające w okresie jesienno-zimowym. Odmiana jest odporna na mączniaka rzekomego — NL 1–24. Polecana do sadzenia w rozstawie 25 x 25 cm. Krajowa Atena polecana jest do zbioru w styczniu i w lutym. Stosunkowo szybko rośnie i zwija główkę przy krótkim dniu. Odmiana plenna, o jasnozielonej barwie liści, ale wrażliwa na oparzenia słoneczne. Na późniejsze terminy siewu producenci wybierają najczęściej odmiany holenderskie, takie jak: Omega, Expresse, Sprinter, Action, Melodion, Sunny, Nelly, Alanis, lub krajowe — Awia, Agora czy Alka.
-
Przy siewie sałaty w październiku czy na początku listopada okres produkcji rozsady trwa około 40 dni. Sałatę najlepiej wysiewać w substrat torfowy o pH 6–6,5. Nigdy nie należy przegrzewać wysianej sałaty — optymalna temperatura podłoża to18–20°C. Aby zapewnić stałą wilgotność podłoża (powinna ona wynosić 80–90%), skrzynki można przykryć włókniną lub folią, którą należy umieścić na pewnej wysokości nad skrzynkami i pamiętać o częstym usuwaniu skraplającej się na folii pary wodnej. Zdecydowanie lepiej do tego celu nadaje się włóknina, która przepuszcza powietrze. Po wschodach roślin należy utrzymywać optymalną temperaturę, aby zapobiec wybieganiu siewek (takie bardzo często porażane są przez zgorzele). Temperatura powietrza w dzień słoneczny i podczas doświetlania (wpływa ono na skrócenie okresu produkcji rozsady) wynosi 14–16°C, nocą — 10–12°C. W dzień pochmurny, kiedy panują bardzo niekorzystne warunki, temperaturę obniża się do 12–14°C, nocą wskazane jest wtedy utrzymywanie temperatury na poziomie 5–7°C. Doświetlanie nie powinno trwać dłużej niż 6–8 godzin na dobę. Na miejsce stałe należy sadzić rozsadę zahartowaną. Sałata dobrze znosi niską temperaturę. Nie należy jednak zapominać, że gdy utrzymuje się ona zbyt długo, rośliny mogą wytwarzać mniejsze liście, które są wówczas również twardsze, skórzaste i mniej smaczne, czasami wręcz o gorzkawym posmaku. Rośliny mogą też wytwarzać w takich warunkach pędy kwiatostanowe (częstszym jednak problemem jest przegrzewanie sałaty przy uprawie współrzędnej z pomidorami).
-
Sałatę na wczesnowiosenny zbiór — ze styczniowego terminu siewu — można także od połowy lutego uprawiać w tunelach foliowych, ale raczej w tych, które wyposażone są w tak zwany wegetacyjny system ogrzewania, czyli instalację ułożoną na powierzchni gruntu. Do uprawy w tych obiektach foliowych, które wyposażone są jedynie w boczne rury grzewcze, nasiona lepiej wysiewać dopiero w pierwszej dekadzie lutego, a rośliny sadzić w pierwszych dniach marca. Natomiast siew sałaty przeznaczonej do nieogrzewanych tuneli powinien przypadać po połowie lutego. W tunelach najczęściej uprawiane są odmiany holenderskie: Action, Expresse, Pia, Sprinter, Sunny, Rigoletto, a z krajowych — Awia, Ambra lub Agora. Rozstawa przy uprawie w tunelach wynosi najczęściej 25 x 25 cm (16 roślin/m2). W uprawie współrzędnej sałatę sadzi się dużo rzadziej.
-
Przed uprawą sałaty pod osłonami należy dobrze spulchnić glebę. Z uwagi na słaby (w stosunku do dużej masy liściowej) system korzeniowy, przed posadzeniem należy podać pełne nawożenie mineralne — jak zawsze w uprawach w glebie powinno ono być poprzedzone jej analizą. Należy unikać zbyt wysokiego poziomu azotu przy jednoczesnym niedoborze wapnia i potasu, gdyż sprzyja to zamieraniu brzegów liści. Nadmiar azotu sprzyja także występowaniu szarej pleśni na roślinach. Przy bardzo wczesnych nasadzeniach, gdy występują duże spadki temperatury i niedobór światła, rośliny słabo pobierają fosfor i potas. W takich niekorzystnych warunkach w liściach sałaty może też wzrastać zawartość azotanów. Dlatego trzeba zwracać uwagę, aby nie przekraczać zalecanego poziomu azotu dostępnego w glebie — w uprawie sałaty powinien on wynosić 100–120 mg/dm3 (X–III) i 120–150 mg/dm3 (III–X). Jeśli gleba zawiera dużo substancji organicznej, poziom azotu może być wyższy o 20–30 mg/dm3. Gleba przed sadzeniem roślin powinna być starannie podlana, rozsadę, którą najlepiej jest przygotować w cylinderkach lub kostkach, zagłębia się w ziemię na 1,5–2 cm — system korzeniowy rozwija się wtedy w wierzchniej, najlepiej ogrzanej warstwie gleby.
-
Sałata źle znosi wahania wilgotności, najlepiej dorasta, jeśli wilgotność powietrza i podłoża w obiekcie zbliżona jest do 80%. Dlatego osłony powinny być przewietrzane, aby nie dopuszczać do nadmiernego wzrostu wilgotności i temperatury. Bardzo wysoka wilgotność sprzyja rozwojowi chorób: szarej pleśni, mączniaka rzekomego i zgnilizny twardzikowej. Z kolei niedobór wody w podłożu powoduje znaczne osłabienie tempa wzrostu roślin, a przy wyższej temperaturze — prowadzi do zamierania brzegów liści i wybijania w pędy kwiatostanowe.
-
O ile sałata uprawiana jako przedplon w okresach mniejszej jej podaży może przynieść wymierne korzyści, o tyle uprawa współrzędna, którą ogrodnicy często prowadzą, ma więcej wad niż zalet. W czasie wzrostu sałaty utrudniona jest także walka z chwastami, które mając doskonałe warunki rozrastają się bardzo intensywnie, co prowadzi do zwiększenia wilgotności w obiekcie. Niedogodnością jest również to, że ze względu na krótki okres wegetacji sałaty nie można w obiekcie zastosować preparatów chemicznych — dlatego kolejnym problemem związanym z uprawą współrzędną jest często nagromadzenie się zarodników grzybów chorobotwórczych. W tego typu uprawach współrzędnych do walki ze szkodnikami powinno się wykorzystywać entomofagi.
-
Kolejną rośliną uprawianą pod osłonami jest rzodkiewka, która podobnie jak sałata może stanowić przedplon lub śródplon. Okres uprawy rzodkiewki waha się od 4 do 15 tygodni, w zależności od terminu siewu — pod osłonami najkrótszy jest późną wiosną i wczesną jesienią, najdłuższy — zimą. W obrocie znajduje się wiele odmian nadających się do uprawy w najbardziej niekorzystnych warunkach świetlnych. Z holenderskich dużą popularnością cieszą się: Corox, Celesta, Fleyer, Helro, Novired, Printo i Rondar. Polecane są one do najwcześniejszego siewu, mają krótkie liście i ładne, kształtne zgrubienia, intensywnie czerwone zabarwienie skórki oraz biały, soczysty miąższ o delikatnym smaku. Z krajowych odmian do najwcześniejszych wysiewów polecane są: Saxa, Rowa i Krasa — o czerwonym zabarwieniu zgrubienia oraz — biało-czerwona Krakowianka.
-
Rzodkiewkę najlepiej wysiewać punktowo (ok. 300 szt./m2) na głębokość około 1 cm, w glebę starannie uprawioną i wilgotną (65–75%). Nasiona kiełkują już w temperaturze 2–10°C, ale optymalna do wschodów to 12°C. W okresie przyrostu zgrubień powinna wynosić 8–16°C, a dobowe wahania temperatury nie powinny być większe niż 3–4°C. Przy zbyt wysokiej temperaturze w czasie uprawy zgrubienia wydłużają się w górnej części, zmieniają barwę na ciemniejszą, liście również bardzo się wydłużają, a takie są źle oceniane przez klientów.
-
Rzodkiewka rośnie dobrze na większości typów gleb, ale
-
nie toleruje dużych wahań wilgotności (wydłuża się wówczas dolna część zgrubień, mogą one także pękać);
-
przy zbyt niskiej wilgotności zgrubienia szybko parcieją, skórka robi się chropowata, a miąższ jest ostry w smaku;
-
zbyt wysoka wilgotność z kolei sprzyja szklistości miąższu, żółknięciu dolnych liści, a na powierzchni zgrubień pojawiają się dodatkowo korzenie boczne, przy jednocześnie niskiej temperaturze zgrubienia mają sinoczerwony kolor.
Rzodkiewka nie ma zbyt dużych wymagań nawozowych, jednakże nie należy zapominać, że:
-
przy zbyt niskim pH gleby i niedoborze wapnia następuje czernienie naczyń na przekroju zgrubienia, więdnięcie liści i śluzowacenie korzeni;
-
niedobór potasu sprzyja słabemu wykształcaniu zgrubień o ordzawionej skórce, pozbawionej połysku;
-
niedobór azotu powoduje słaby rozwój roślin, żółknięcie liści i niewytwarzanie się zgrubień;
-
nadmiar azotu wpływa na wytwarzanie przez roślinę dużych, ciemnozielonych liści, natomiast nie tworzy się wówczas zgrubienie.
W przypadku niedoborów składników powinno się prowadzić stosowne nawożenie dolistne.
-
Pędzenie pietruszki przebiega w warunkach niekorzystnego naświetlenia i niskiej temperatury. Do tego celu można wykorzystać niekształtne korzenie, nienadające się do sprzedaży. Jesienią po zbiorze z pola z korzeni przeznaczonych do pędzenia usuwamy z nich liście, starając się nie uszkodzić stożka wzrostu. Następnie dołujemy korzenie pod osłonami, pojedynczo, w rzędy oddalone o 12–15 cm. Na metr kwadratowy powierzchni sadzi się około 8–10 kg korzeni. Dla prawidłowego przyrostu masy zielonej pietruszka wymaga: temperatury powietrza 10–12°C — w niższej przyrost naci będzie przebiegał dużo wolniej, w zbyt wysokiej (powyżej 20°C) plon będzie niższy, a liście bardzo szybko będą tracić turgor. Zaraz po posadzeniu korzeni glebę należy obficie podlać, a następnie w trakcie pędzenia, w zależności od wilgotności powtórzyć podlewanie 1 lub 2 razy.
Wilgotność powietrza pod osłoną nie powinna spadać poniżej 75%. Pędzona pietruszka nie ma dużych wymagań nawozowych, ponieważ wyrastające liście korzystają z substancji zgromadzonych w korzeniach — zazwyczaj gleba w szklarni zawiera dostateczną ilość składników pokarmowych dla potrzeb tej nowalijki.
W wielu szklarniach poza głównymi gatunkami, jakimi są pomidor i ogórek, wprowadza się przedplony i uprawy współrzędne. Jest to jednak możliwe w obiektach o niewielkich powierzchniach. Na Zamojszczyźnie uprawy takie przeważnie prowadzone są w gruncie obiektów niskich, w których warunki klimatyczne są znacznie gorsze dla wysokich roślin (pomidor i ogórek), a zużyte już szkło przepuszcza mniej światła. Bardzo wczesna produkcja warzyw ciepłolubnych wymagałaby wówczas dużych nakładów na ogrzewanie obiektów. Ogrodnicy opóźniają więc rozpoczynanie głównych nasadzeń i są zmuszeni do szukania dodatkowych upraw, zapewniających płynność finansową ich gospodarstwom. Takie możliwości daje:
uprawa sałaty i rzodkiewki jako przedplonu lub współrzędnie z pomidorami;
współrzędna produkcja rozsady warzyw czy
pędzenie pietruszki na zbiór naci.
Sałata ma krótki okres wegetacji i niewielkie zapotrzebowanie na ciepło, ale do prawidłowego zawiązania główek wymaga sporo światła. Doświetlanie rozsady i roś-
lin na miejscu stałym pozwala na znaczne skrócenie okresu jej uprawy, nawet zimą. W zależności od warunków i zaplanowanego terminu uprawy głównej, ogrodnicy sadzą sałatę już od końca października (wysiewają począwszy od końca września) na zbiór na przełomie grudnia i stycznia. Przy tym terminie uprawy należy liczyć się z większymi kosztami produkcji sałaty, oczekiwać jednak można nieco wyższych cen i większego zainteresowania klientów tym towarem w okresie świątecznym. Sałata z siewu w pierwszej dekadzie października, sadzona często dopiero po 20 listopada, zbierana jest na przełomie stycznia i lutego. Natomiast w ostatniej dekadzie października i później sieje się sałatę, która będzie uprawiana współrzędnie z pomidorami. Przed sadzeniem sałaty szklarnię trzeba wtedy przygotować również do uprawy pomidorów — wykopywane są dołki pod ich rozsadę. Istotne jest, by sałata dobrze się ukorzeniła i wytworzyła rozetę liści przed posadzeniem pomidorów.
Ogrzewanie obiektu dostosowywane jest do terminu uprawy plonu głównego — od posadzenia pomidorów podnosi się temperaturę w obiekcie do 16–18°C w dzień i do około 13°C w nocy. Dla sałaty jest ona zbyt wysoka (optymalne wartości temperatury wynoszą dla niej: 14–16°C w dzień i 10–12°C w nocy) i przy jednoczesnym niedoborze światła liście sałaty wydłużają się, a główki rozluźniają, mogą także wytwarzać pędy kwiatostanowe. Ponieważ nie możemy obniżyć temperatury, bo istotniejsze jest stworzenie optymalnych warunków dla pomidorów, dlatego musimy tak zaplanować terminy sadzenia, aby obydwie rośliny nie rosły współrzędnie zbyt długo.
Należy dobrze dobrać odmianę sałaty do zaplanowanego terminu i warunków uprawy. Na najwcześniejsze terminy polecić można Brigade — do wysiewu od sierpnia do połowy lutego. Charakteryzuje się ona szybkim tempem wzrostu i dużą tolerancją wobec niedoborów światła. Jej główka jest kształtna, dobrze zamknięta u podstawy i odporna na zagniwanie dolnych liści. Ma jasnozieloną, atrakcyjną barwę. Jest odporna na mączniaka rzekomego sałaty — NL 1–17+19+21. Kolejna odmiana — Dobra — szybko rośnie, tworzy główki dobrze zamknięte od dołu. Przeznaczona jest do uprawy zimowej, ma jasną barwę liści, odporność na mączniaka rzekomego sałaty — NL 1–17+19+21+23. Hanna, podobnie jak Brigade, szybko rośnie w warunkach niedoborów światła — polecana jest do wysiewów od listopada do marca. Jej główka jest osadzona dosyć wysoko, co wpływa na dużą zdrowotność tej sałaty. Liście nieco ciemniejsze niż u poprzednich odmian. Główka dobrze wypełniona. Odmiana odporna na mączniaka rzekomego sałaty — NL 1–16. Roderick daje wyrównane, kształtne główki, dobrze przyrastające w okresie jesienno-zimowym. Odmiana jest odporna na mączniaka rzekomego — NL 1–24. Polecana do sadzenia w rozstawie 25 x 25 cm. Krajowa Atena polecana jest do zbioru w styczniu i w lutym. Stosunkowo szybko rośnie i zwija główkę przy krótkim dniu. Odmiana plenna, o jasnozielonej barwie liści, ale wrażliwa na oparzenia słoneczne. Na późniejsze terminy siewu producenci wybierają najczęściej odmiany holenderskie, takie jak: Omega, Expresse, Sprinter, Action, Melodion, Sunny, Nelly, Alanis, lub krajowe — Awia, Agora czy Alka.
Przy siewie sałaty w październiku czy na początku listopada okres produkcji rozsady trwa około 40 dni. Sałatę najlepiej wysiewać w substrat torfowy o pH 6–6,5. Nigdy nie należy przegrzewać wysianej sałaty — optymalna temperatura podłoża to18–20°C. Aby zapewnić stałą wilgotność podłoża (powinna ona wynosić 80–90%), skrzynki można przykryć włókniną lub folią, którą należy umieścić na pewnej wysokości nad skrzynkami i pamiętać o częstym usuwaniu skraplającej się na folii pary wodnej. Zdecydowanie lepiej do tego celu nadaje się włóknina, która przepuszcza powietrze. Po wschodach roślin należy utrzymywać optymalną temperaturę, aby zapobiec wybieganiu siewek (takie bardzo często porażane są przez zgorzele). Temperatura powietrza w dzień słoneczny i podczas doświetlania (wpływa ono na skrócenie okresu produkcji rozsady) wynosi 14–16°C, nocą — 10–12°C. W dzień pochmurny, kiedy panują bardzo niekorzystne warunki, temperaturę obniża się do 12–14°C, nocą wskazane jest wtedy utrzymywanie temperatury na poziomie 5–7°C. Doświetlanie nie powinno trwać dłużej niż 6–8 godzin na dobę. Na miejsce stałe należy sadzić rozsadę zahartowaną. Sałata dobrze znosi niską temperaturę. Nie należy jednak zapominać, że gdy utrzymuje się ona zbyt długo, rośliny mogą wytwarzać mniejsze liście, które są wówczas również twardsze, skórzaste i mniej smaczne, czasami wręcz o gorzkawym posmaku. Rośliny mogą też wytwarzać w takich warunkach pędy kwiatostanowe (częstszym jednak problemem jest przegrzewanie sałaty przy uprawie współrzędnej z pomidorami).
Sałatę na wczesnowiosenny zbiór — ze styczniowego terminu siewu — można także od połowy lutego uprawiać w tunelach foliowych, ale raczej w tych, które wyposażone są w tak zwany wegetacyjny system ogrzewania, czyli instalację ułożoną na powierzchni gruntu. Do uprawy w tych obiektach foliowych, które wyposażone są jedynie w boczne rury grzewcze, nasiona lepiej wysiewać dopiero w pierwszej dekadzie lutego, a rośliny sadzić w pierwszych dniach marca. Natomiast siew sałaty przeznaczonej do nieogrzewanych tuneli powinien przypadać po połowie lutego. W tunelach najczęściej uprawiane są odmiany holenderskie: Action, Expresse, Pia, Sprinter, Sunny, Rigoletto, a z krajowych — Awia, Ambra lub Agora. Rozstawa przy uprawie w tunelach wynosi najczęściej 25 x 25 cm (16 roślin/m2). W uprawie współrzędnej sałatę sadzi się dużo rzadziej.
Przed uprawą sałaty pod osłonami należy dobrze spulchnić glebę. Z uwagi na słaby (w stosunku do dużej masy liściowej) system korzeniowy, przed posadzeniem należy podać pełne nawożenie mineralne — jak zawsze w uprawach w glebie powinno ono być poprzedzone jej analizą. Należy unikać zbyt wysokiego poziomu azotu przy jednoczesnym niedoborze wapnia i potasu, gdyż sprzyja to zamieraniu brzegów liści. Nadmiar azotu sprzyja także występowaniu szarej pleśni na roślinach. Przy bardzo wczesnych nasadzeniach, gdy występują duże spadki temperatury i niedobór światła, rośliny słabo pobierają fosfor i potas. W takich niekorzystnych warunkach w liściach sałaty może też wzrastać zawartość azotanów. Dlatego trzeba zwracać uwagę, aby nie przekraczać zalecanego poziomu azotu dostępnego w glebie — w uprawie sałaty powinien on wynosić 100–120 mg/dm3 (X–III) i 120–150 mg/dm3 (III–X). Jeśli gleba zawiera dużo substancji organicznej, poziom azotu może być wyższy o 20–30 mg/dm3. Gleba przed sadzeniem roślin powinna być starannie podlana, rozsadę, którą najlepiej jest przygotować w cylinderkach lub kostkach, zagłębia się w ziemię na 1,5–2 cm — system korzeniowy rozwija się wtedy w wierzchniej, najlepiej ogrzanej warstwie gleby.
Sałata źle znosi wahania wilgotności, najlepiej dorasta, jeśli wilgotność powietrza i podłoża w obiekcie zbliżona jest do 80%. Dlatego osłony powinny być przewietrzane, aby nie dopuszczać do nadmiernego wzrostu wilgotności i temperatury. Bardzo wysoka wilgotność sprzyja rozwojowi chorób: szarej pleśni, mączniaka rzekomego i zgnilizny twardzikowej. Z kolei niedobór wody w podłożu powoduje znaczne osłabienie tempa wzrostu roślin, a przy wyższej temperaturze — prowadzi do zamierania brzegów liści i wybijania w pędy kwiatostanowe.
O ile sałata uprawiana jako przedplon w okresach mniejszej jej podaży może przynieść wymierne korzyści, o tyle uprawa współrzędna, którą ogrodnicy często prowadzą, ma więcej wad niż zalet. W czasie wzrostu sałaty utrudniona jest także walka z chwastami, które mając doskonałe warunki rozrastają się bardzo intensywnie, co prowadzi do zwiększenia wilgotności w obiekcie. Niedogodnością jest również to, że ze względu na krótki okres wegetacji sałaty nie można w obiekcie zastosować preparatów chemicznych — dlatego kolejnym problemem związanym z uprawą współrzędną jest często nagromadzenie się zarodników grzybów chorobotwórczych. W tego typu uprawach współrzędnych do walki ze szkodnikami powinno się wykorzystywać entomofagi.
Kolejną rośliną uprawianą pod osłonami jest rzodkiewka, która podobnie jak sałata może stanowić przedplon lub śródplon. Okres uprawy rzodkiewki waha się od 4 do 15 tygodni, w zależności od terminu siewu — pod osłonami najkrótszy jest późną wiosną i wczesną jesienią, najdłuższy — zimą. W obrocie znajduje się wiele odmian nadających się do uprawy w najbardziej niekorzystnych warunkach świetlnych. Z holenderskich dużą popularnością cieszą się: Corox, Celesta, Fleyer, Helro, Novired, Printo i Rondar. Polecane są one do najwcześniejszego siewu, mają krótkie liście i ładne, kształtne zgrubienia, intensywnie czerwone zabarwienie skórki oraz biały, soczysty miąższ o delikatnym smaku. Z krajowych odmian do najwcześniejszych wysiewów polecane są: Saxa, Rowa i Krasa — o czerwonym zabarwieniu zgrubienia oraz — biało-czerwona Krakowianka.
Rzodkiewkę najlepiej wysiewać punktowo (ok. 300 szt./m2) na głębokość około 1 cm, w glebę starannie uprawioną i wilgotną (65–75%). Nasiona kiełkują już w temperaturze 2–10°C, ale optymalna do wschodów to 12°C. W okresie przyrostu zgrubień powinna wynosić 8–16°C, a dobowe wahania temperatury nie powinny być większe niż 3–4°C. Przy zbyt wysokiej temperaturze w czasie uprawy zgrubienia wydłużają się w górnej części, zmieniają barwę na ciemniejszą, liście również bardzo się wydłużają, a takie są źle oceniane przez klientów.
Rzodkiewka rośnie dobrze na większości typów gleb, ale
nie toleruje dużych wahań wilgotności (wydłuża się wówczas dolna część zgrubień, mogą one także pękać);
przy zbyt niskiej wilgotności zgrubienia szybko parcieją, skórka robi się chropowata, a miąższ jest ostry w smaku;
zbyt wysoka wilgotność z kolei sprzyja szklistości miąższu, żółknięciu dolnych liści, a na powierzchni zgrubień pojawiają się dodatkowo korzenie boczne, przy jednocześnie niskiej temperaturze zgrubienia mają sinoczerwony kolor.
Rzodkiewka nie ma zbyt dużych wymagań nawozowych, jednakże nie należy zapominać, że:
przy zbyt niskim pH gleby i niedoborze wapnia następuje czernienie naczyń na przekroju zgrubienia, więdnięcie liści i śluzowacenie korzeni;
niedobór potasu sprzyja słabemu wykształcaniu zgrubień o ordzawionej skórce, pozbawionej połysku;
niedobór azotu powoduje słaby rozwój roślin, żółknięcie liści i niewytwarzanie się zgrubień;
nadmiar azotu wpływa na wytwarzanie przez roślinę dużych, ciemnozielonych liści, natomiast nie tworzy się wówczas zgrubienie.
W przypadku niedoborów składników powinno się prowadzić stosowne nawożenie dolistne.
Pędzenie pietruszki przebiega w warunkach niekorzystnego naświetlenia i niskiej temperatury. Do tego celu można wykorzystać niekształtne korzenie, nienadające się do sprzedaży. Jesienią po zbiorze z pola z korzeni przeznaczonych do pędzenia usuwamy z nich liście, starając się nie uszkodzić stożka wzrostu. Następnie dołujemy korzenie pod osłonami, pojedynczo, w rzędy oddalone o 12–15 cm. Na metr kwadratowy powierzchni sadzi się około 8–10 kg korzeni. Dla prawidłowego przyrostu masy zielonej pietruszka wymaga: temperatury powietrza 10–12°C — w niższej przyrost naci będzie przebiegał dużo wolniej, w zbyt wysokiej (powyżej 20°C) plon będzie niższy, a liście bardzo szybko będą tracić turgor. Zaraz po posadzeniu korzeni glebę należy obficie podlać, a następnie w trakcie pędzenia, w zależności od wilgotności powtórzyć podlewanie 1 lub 2 razy.
Wilgotność powietrza pod osłoną nie powinna spadać poniżej 75%. Pędzona pietruszka nie ma dużych wymagań nawozowych, ponieważ wyrastające liście korzystają z substancji zgromadzonych w korzeniach — zazwyczaj gleba w szklarni zawiera dostateczną ilość składników pokarmowych dla potrzeb tej nowalijki.
