Jednym ze stosunkowo mało znanych jest wirus drobnienia owoców czereśni (ang. Little cherry virus), który wywołuje objawy głównie na owocach w okresie ich wybarwiania się. Owoce czereśni, z porażonych wirusem drzew niektórych odmian, mają stożkowaty kształt, są niesmaczne i znacznie mniejsze niż z drzew zdrowych (fot. 1). Późnym latem można niekiedy obserwować czerwonobrązowe przebarwienia między nerwami liści (fot. 2). Chore drzewa słabiej rosną. Charakterystyczne objawy nie występują w każdym roku, a u drzew wielu odmian czereśni infekcja przebiega bezobjawowo.
Fot. 1. Owoce czereśni porażonej wirusem drobnienia owoców czereśni
Fot. 2. Przebarwienia między nerwami liści czereśni porażonej wirusem drobnienia owoców czereśni
Poważne szkody w sadach czereśniowych może wywoływać wirus nekrotycznej rdzawej plamistości czereśni (ang. Cherry necrotic rusty mottle virus). 3–6 tygodni po kwitnieniu na liściach czereśni pojawiają się nek-rotyczne, nieregularne plamy różnej wielkości (fot. 3).
Chłodna wiosna sprzyja nasileniu objawów choroby. Silnie porażone liście przedwcześnie opadają. Po kilku latach od infekcji pojedyncze konary zasychają. Wirus często prowadzi do dużych strat plonu owoców i zamierania chorych drzew.
Fot. 3. Liście czereśni porażonej wirusem nekrotycznej rdzawej plamistości liści
Mało znanym patogenem porażającym wiśnie i czereśnie jest również wirus zielonej pierścieniowej plamistości wiśni (ang. Cherry green ring mottle virus), który na drzewach wiśni wywołuje objawy chorobowe o różnym nasileniu. Na liściach drzew niektórych odmian widoczne są żółte i zielone plamy, a wzdłuż nerwów pojawia się chloroza. Owoce z chorych drzew są gorzkie, zdeformowane, pokryte nekrotycznymi plamami i zagłębieniami. Czereśnie porażane są bezobjawowo.
Do mniej znanych w naszych warunkach klimatycznych patogenów należy utajony wiroid mozaiki brzoskwini (Peach latent mosaic viroid — PLMVd). Chociaż wywoływana przez niego choroba najczęściej przebiega bezobjawowo, zdarza się jednak, że kilka lat po zakażeniu, przy ciepłej pogodzie, pojawiają się charakterystyczne objawy. Pąki rozwijają się kilka dni później niż u drzew zdrowych tej samej odmiany. Opóźnione jest również kwitnienie i dojrzewanie owoców. Czasem można obserwować różowe smugi na płatkach korony
i nekrozę pąków liściowych brzoskwini. Na liściach podatnych odmian widoczne są żółte lub kremowe smugi i mozaika (fot. 4). Najpoważniejsze szkody wiroid wywołuje na owocach, które są gorzej wybarwione i pokryte plamami. Szew biegnący wzdłuż owocu ulega skorkowaceniu i, w miarę wyrastania owocu, pęka tworząc niewielkie szpary (fot. 5). Przez uszkodzoną powierzchnię skórki łatwo wnikają zarodniki grzybów patogenicznych powodując gnicie owoców.
Fot. 4. Liść brzoskwini porażonej utajonym wiroidem mozaiki brzoskwini
Fot. 5. Pękanie owoców brzoskwini porażonej utajonym wiroidem mozaiki brzoskwini
W kolejnym numerze "Hasła Ogrodniczego" Autorka omówi mało znane choroby powodowane przez fitoplazmy oraz metody zapobiegania chorobom wirusowym i wirozopodobnym.