• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 07/2005

BUDOWA CHŁODNI

,
Budowa specjalistycznych obiektów przeznaczonych do przechowywania owoców i warzyw nie jest zadaniem prostym. Przed inwestorem staje niełatwe zadanie zdobycia pozwoleń wynikające z ustawy o prawie budowlanym, wyboru technologii wykonania obiektu, a wreszcie wykonawcy, który zapewni bezproblemową i sprawną realizację inwestycji.

Obowiązki wynikające z ustawy
Prawo budowlane

Obowiązkiem inwestora jest zorganizowanie procesu inwestycyjnego, począwszy od zapewnienia opracowania projektów niezbędnych do uzyskania pozwolenia na budowę, poprzez zorganizowanie procesu budowy, na przykład ustanowienie kierownika budowy, czy zapewnienie fi rmy wykonawczej, a na odbiorze robót budowlanych przez osoby o odpowiednich kwalifi kacjach zawodowych skończywszy.

Przed przystąpieniem do budowy inwestor musi uzyskać pozwolenie na budowę. Do tego będą mu niezbędne:

Opracowanie projektu. Inwestor może zlecić wykonanie projektu wyspecjalizowanej firmie projektowobudowlanej, najlepiej pod swoje indywidualne potrzeby. Taka opcja wydaje się korzystniejsza, gdyż wówczas firma budowlana odpowiada za całość wykonanych prac, to znaczy projekt oraz realizację inwestycji.

Specyfika obiektów chłodniczych w zakresie projektowaniai realizacji wymaga:

  • Zapewnienia szczelności styków płyt warstwowych izolacyjnych na całej długości płyty.
  • Ciągłości izolacji parochronnej komór, zabezpieczającej izolację termiczną przed nawilgoceniem, a tym samym przed utratą pierwotnych parametrów cieplnych. Wentylacji poddasza, dla uniknięcia skraplania się wody od wewnątrz, na blachach pokrycia dachowego, i ściekania jej na strop podwieszony komór.
  • Rozwiązania attyk pozwalających uniknąć zimą zawiewania śniegu do przestrzeni poddasza.

Używane do budowy materiały powinny mieć atesty dopuszczające je do budowy pomieszczeń, w których przechowuje się owoce i warzywa.

Warunki zabudowy i zagospodarowania terenu.
Otrzymanie pozwolenia na budowę wymaga przedłożenia, oprócz projektu, również dokumentu potwierdzającego możliwość i warunki zabudowy działki, wynikające z planu zagospodarowania przestrzennego gminy.

Warunki zabudowy i zagospodarowania przestrzennego działek są obecnie regulowane przez obowiązujący miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy, a tylko w przypadku jego braku lub dezaktualizacji — przez decyzję o warunkach zabudowy wydawaną przez prezydenta, burmistrza lub wójta gminy. W praktyce oznacza to, że decyzja o warunkach zabudowy jest wymagana nadal odnośnie do wszystkich działek położonych na terenach, dla których miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego zostały uchwalone przed 1 stycznia 1995 roku, a dla pozostałych — wystarcza wypis i wyrys z planu zagospodarowania gminy.

Uzyskanie pozwolenia na budowę. Dysponując projektem budowlanym oraz wypisem i wyrysem z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyz o warunkach zabudowy oraz dokumentami prawnymi o własności działki, inwestor występuje do gminy o pozwolenie na budowę. Organem administracji architektoniczno-budowlanej, do którego składamy wniosek i który wydaje decyzję o pozwoleniu na budowę, jest starostwo lub gmina. Jeżeli złożone przy wniosku o pozwolenie na budowę dokumenty kompletne, organ administracji wydaje pozwolenie na budowę w formie decyzji.

Po uprawomocnieniu decyzji o pozwoleniu na budowę inwestor jest zobowiązany:

  • zatrudnić kierownika budowy;
  • powiadomić organ wydający pozwolenie na budowę o zamiarze rozpoczęcia prac budowlanych;
  • zarejestrować dziennik budowy.

Budowa rozpoczyna się od protokolarnego przekazania placu budowy kierownikowi budowy.

W przypadku adaptacji istniejących obiektów pod potrzeby przechowalnicze, gdy adaptacja nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę zgodnie z wyżej przedstawionymi informacjami, inwestycję zgłasza się w starostwie lub gminie.

Odbiór robót budowlanych. Po zakończeniu prac budowlanych inwestor zobowiązany jest zgłosić odbiór obiektu na co najmniej 14 dni przed zamierzonym terminem przystąpienia do użytkowania, między innymi, w SANEPID-zie, Inspekcji Pracy, Straży Pożarnej, Inspekcji Ochrony Środowiska. Do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu lub do wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie należy dołączyć:

  • oryginał dziennika budowy;
  • oświadczenie kierownika budowy o zgodności wykonania
  • obiektu z projektem i warunkami pozwolenia na budowę, przepisami oraz obowiązującymi Polskimi Normami, o doprowadzeniu do należytego porządku terenu budowy;
  • sporządzone przez kierownika budowy protokoły badań i sprawdzeń, inwentaryzację geodezyjną powykonawczą.

Wybór technologii budowy

Na etapie opracowania projektu inwestor dokonuje wyboru technologii wykonania obiektu.

W zależności od potrzeb (zarówno obecnych, jak i przewidywanych w przyszłości) oraz możliwości finansowych, decyduje się na wykonanie obiektu z instalacją chłodniczą amoniakalną (NH3) bądź freonową (R4O4A), czy obiektu z kontrolowaną atmosferą.

Czynnikiem decydującym o wyborze amoniaku lub freonu jako czynnika chłodniczego w instalacji chłodniczej nowo budowanego obiektu powinna być kalkulacja ekonomiczna oraz rozważenie wszelkich za i przeciw związanych z ich zastosowaniem (tab. 1). Wybór czynnika chłodniczego zależy również od przyjętej przez inwestora koncepcji realizacji inwestycji — w jednym etapie czy też wieloetapowo, ze stopniową dobudową komór chłodniczych. Przy porównaniu tych zestawień okazuje się, że amoniakalne instalacje chłodnicze opłaca się stosować w obiektach chłodniczych o pojemności składowej powyżej 500 ton.

Tabela 1. Koszty wykonania amoniakalnej lub freonowej instalacji chłodniczej
w obiektach

Decydując się na wybór czynnika chłodniczego warto przeanalizować również koszty zużycia energii dla instalacji chłodniczej freonowej i amoniakalnej. Oprócz aspektu ekonomicznego, przy wyborze czynnika chłodniczego należy pamiętać, iż zarówno instalacja amoniakalna, jak i freonowa mają wady i zalety (tab. 2).

Tabela 2. Wady i zalety instalacji amoniakalnej i freonowej

Obiekty chłodnicze z kontrolowana atmosferą

W celu wydłużenia okresu przechowywania, zmniejszenia ubytków owoców czy warzyw oraz zachowania lepszych parametrów smakowych i wizualnych tych towarów w przechowalnictwie stosuje się obiekty chłodnicze z kontrolowaną atmosferą. Obiekty takie muszą być specjalnie przystosowane (szczelne) do utrzymywania kontrolowanej atmosfery oraz wyposażone w urządzenia do wytwarzania i utrzymywania składu atmosfery.

Generator azotu urządzenie pozwalające na szybkie obniżenie zawartości tlenu (do 1%) w atmosferze w pomieszczeniach z kontrolowaną atmosferą.

Adsorber CO2 (płuczka) urządzenie pozwalające na utrzymanie na stałym, zadanym poziomie zawartości O2 i CO2  przez cały okres przechowywania.

Katalizator etylenu — system pozwalający na eliminację z atmosfery etylenu i aromatów, dzięki czemu wydłuża się czas przechowywania owoców i warzyw; zastępuje użycie produktów chemicznych — antyutleniaczy.

Wybór wykonawcy

Decyzja o wyborze wykonawcy inwestycji jest sprawą kluczową, ze względu na bezpieczeństwo zarówno przebiegu inwestycji, jak i dalszego użytkowania nowo budowanego obiektu. Decyzja ta nie powinna być determinowana jedynie zaoferowaną przez fi rmę wykonawczą ceną, ale na jej podjęcie wpływ powinny mieć:

  • doświadczenie firmy wykonawczej; kompleksowość oferowanych przez nią usług (projekt, dostawa urządzeń, montaż, serwis);
  • posiadane przez fi rmę uprawnienia.

Dzięki zunifikowanej budowie przechowalni udało się w wielu przypadkach zminimalizować koszty inwestycyjne. Zapewniono także możliwość łatwej rozbudowy w przypadku zwiększenia skali działalności w przyszłości. Jest to istotne z punktu widzenia inwestora, któremu na etapie podejmowania decyzji o inwestycji trudno zazwyczaj oszacować docelową skalę prowadzonej działalności.

Materiały izolacyjne

Izolacja komór chłodniczych wykonywana jest najczęściej z płyt styropianowych lub poliuretanowych. Płyty o różnych wypełnieniach różnią się właściwościami.
Poliuretan ma zdecydowanie lepszą izolacyjność cieplną niż styropian, wyższą odporność termiczną (do 100°C, dla styropianu wynosi ona 70°C), a także chemiczną.

Równocześnie do uzyskania podobnej izolacyjności cieplnej płyty styropianowe muszą być o 70% grubsze od płyt poliuretanowych (tab. 3).

Tabela 3. Właściwości płyt z rdzeniem poliuretanowym i styropianowym

W Polsce, ze względu na minimalizację kosztów, inwestorzy wciąż chętniej decydują się na płyty z rdzeniem styropianowym.

Warto jednak zaznaczyć, iż po uwzględnieniu oszczędności związanych z inwestycją (mniejszy koszt transportu w przeliczeniu na m2 powierzchni płyty izolacyjnej, niższy koszt elementów wykorzystanych do montażu) oraz z późniejszym użytkowaniem obiektu (niższy koszt energii zużywanej w obiekcie) wykonanie izolacji z płyt poliuretanowych wydaje się ekonomicznie uzasadnione.

Zdarza się, że inwestor zamierza adaptować istniejące obiekty na potrzeby przechowalnicze. W obiektach o konstrukcji tradycyjnej należy wykonać izolację termiczną ścian i stropów z płyt warstwowych lub warstwy pianki poliuretanowej.

W szczególnych przypadkach izolacja może być wykonana ze zwykłych płyt styropianowych mocowanych do ścian i obłożonych od strony wewnętrznej blachą fałdową o niskiej fałdzie. Izolację parochronną stanowi tutaj folia aluminiowa o grubości 0,1 mm, przyklejana do ścian pomieszczenia.