• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 10/2005

CIECZ KALIFORNIJSKA W EKOLOGICZNYM SADZIE

Rolnictwo ekologiczne jest systemem produkcji rolnej, opartym na wykorzystaniu naturalnych procesów zachodzących w obrębie gospodarstwa. W myśl tej definicji, naturalnymi czynnikami są nawozy organiczne, stanowiące podstawę nawożenia roślin, oraz pasze własne w chowie zwierząt. W ochronie roślin stosowane są biologiczne środki ochrony roślin, niepozostawiające żadnych szkodliwych substancji w glebie i materiale roślinnym.

Rolnictwo ekologiczne w Polsce zostało uregulowane ustawą o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. nr 93, poz. 898 z 20.04.2004 r.), w której przywołano rozporządzenie Rady Ministerialnej Wspólnoty Europejskiej nr 2092/91 z 24 czerwca 1991 r. Rozporządzenie w Unii Europejskiej jest aktem prawnym, nadrzędnym w stosunku do prawa krajowego, obowiązującym wszystkich i musi być wdrożone w państwowy system prawny bez zmian (skrótów, poprawek, interpretacji) przez każde państwo Unii Europejskiej.

W rozdziale "Zasady produkcji" tego rozporządzenia (artykuł 6, punkt 1 b) napisano, że "w charakterze środków ochrony roślin () mogą być stosowane wyłącznie produkty zawierające substancje wspomniane w załączniku I lub wymienione w załączniku II". W załączniku I rozporządzenia (rozdział A, punkt 3) napisano, że "Szkodniki, choroby i chwasty zwalczane będą przy użyciu następującej kombinacji metod:

  • dobór stosownych gatunków i odmian,
  • właściwy płodozmian,
  • procedury uprawy mechanicznej,
  • ochrona naturalnych wrogów szkodników poprzez zapewnienie im dogodnych warunków (np. żywopłoty, tereny gniazdowania, introdukcja drapieżników),
  • odchwaszczanie płomieniem.

Po produkty, o których mowa w załączniku II, można sięgać jedynie w przypadkach bezpośredniego zagrożenia uprawy".

Z zapisów tych wynika, że ekosystem gospodarstwa ekologicznego powinien sam poradzić sobie z agrofagami. Rolnik najwyżej może, poprzez działania profilaktyczne, regulować liczebność populacji organizmów szkodliwych. Biologiczne środki ochrony roślin wymienione w załączniku II nie mogą być stosowane profilaktycznie, lecz tylko w przypadku zagrożenia przez patogeny i szkodniki.

Większość środków wymienionych w załączniku II objęta jest klauzulą uzyskania pozwolenia na zastosowanie, wydanego przez jednostkę kontrolującą dane gos­podarstwo. W spisie dozwolonych substancji znajduje się m.in. ciecz kalifornijska (ciecz siarkowo wapienna). W opisie i warunkach stosowania cieczy napisano, że wymagana jest zgoda jednostki kontrolnej.

W polskiej ustawie o rolnictwie ekologicznym w art. 10.1.1 napisano, że "Środek ochrony roślin może zostać zakwalifikowany do stosowania w rolnictwie ekologicznym, jeżeli znajduje się w rejestrze środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu na podstawie przepisów o ochronie roślin". A w artykule 11.1 podano, że "Minister właściwy do spraw rolnictwa określi w drodze rozporządzenia jednostkę kwalifikującą środki ochrony roślin do stosowania w rolnictwie ekologicznym oraz prowadzącą wykaz tych środków". Tą jednostką w naszym kraju jest Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu.

Należy wyjaśnić, że IOR prowadzi rejestr środków ochrony roślin, dozwolonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym, które dopuszczono do obrotu na podstawie przepisów ustawy o ochronie roślin i jednocześnie spełniających wymagania unijnego rozporządzenia 2092/91. Rejestr ten nie obejmuje środków niebędących w obrocie, które rolnik sam we własnym zakresie może przygotować, ale które spełniają wymagania rozporządzenia 2092/91. Takim środkiem jest ciecz kalifornijska, a także serwatka, "gnojówki" roślinne, wyciągi z kompostów, preparaty biodynamiczne, popiół drzewny, mączka bazaltowa i dolomitowa, itp., powszechnie stosowane w ochronie roślin w gospodarstwie ekologicznym. Wiele z tych środków nie znajduje się w obrocie, ponieważ zamiast wydawać pieniądze na ich zakup, o wiele taniej jest je samemu przyrządzić i zastosować. Dlatego te środki nigdy nie znajdą się na liście IOR, ale czy przez to będzie zabronione ich stosowanie w gospodarstwach ekologicznych?