W Radzanowie dr Agnieszka Stępowska z Instytutu Warzywnictwa w Skierniewicach (fot. 1), przekonywała producentów o znaczeniu jakości podłoża, używanego do produkcji młodych roślin. Uważa się, że dobrej jakości substrat decyduje w około 40% o powodzeniu produkcji rozsady, na kolejne 40% wpływają warunki klimatyczne, a w 20% jakość rozsady zależy od materiału siewnego.

Fot. 1. Cechy dobrego podłoża do produkcji rozsady omówiła dr Agnieszka Stępowska

Jedną z ważnych cech substratu torfowego jest jego wilgotność już w chwili zakupu. Jeśli jest przesuszony, to bardzo trudno będzie go później nawodnić. Wilgotność substratu torfowego można ocenić w prosty sposób — po ściśnięciu w dłoni, substrat powinien dać się zlepić, ale nie powinna z niego wypłynąć woda. Przesuszenie substratu bardzo często jest przyczyną złych wschodów i problemów z utrzymaniem wilgotności w trakcie produkcji rozsady.

Dr A. Stępowska przestrzegała producentów przed szukaniem oszczędności w samodzielnym przygotowaniu podłoży do wysiewu i produkcji rozsady. Zastosowanie nieodpowiednich dawek nawozów czy nierównomierne wymieszanie ich z torfem skutkować będzie już w trakcie wschodów roślin. Przy zbyt dużym zasoleniu podłoża nasiona mogą nie skiełkować lub wschody będą bardzo słabe. Wybierając podłoże do wysiewu nasion trzeba również wziąć pod uwagę, jaką techniką będzie produkowana rozsada. Gdy nasiona będą wysiewane do skrzynek, a zaraz po rozwinięciu liścieni rośliny pikowane będą do doniczek czy pojemników, można użyć torfu tylko odkwaszonego wapnem, niezawierającego innych dodatków nawozowych. Natomiast gdy nasiona będą wysiewane bezpośrednio do wielodoniczek, lepiej wykorzystać substrat wzbogacony w taką ilość składników pokarmowych, która wystarczy roślinom na cały okres produkcji rozsady — w trakcie wzrostu prowadzone będzie głównie dolistne dokarmianie. Przy produkcji rozsady w wielodoniczkach ważne jest, by jej zbyt długo nie przetrzymywać, a także by sadzić we właściwym czasie. O jakości rozsady decyduje przede wszystkim rozwinięty i zdrowy system korzeniowy (fot. 2), zapewniający szybkie przyjmowanie się roślin po sadzeniu. Błędne bywa diagnozowanie jasnego zabarwienia rozsady jako objawów niedoboru składników pokarmowych, często jest bowiem odwrotnie — zaburzenia wzrostu wywołane są zbyt dużym zasoleniem. Wówczas podłoże należy przepłukiwać czystą wodą, a rośliny dokarmiać dolistnie.

Fot. 2. O jakości rozsady decyduje zdrowy i dobrze rozwinięty system korzeniowy

Przed przystąpieniem do sadzenia na miejsce stałe korzystne jest wysypanie substratu w rowki czy dołki przygotowane pod rośliny. Będą one wówczas w mniejszym stopniu narażone na szok związany ze zmianą warunków otoczenia. Ponadto substrat ogrzewa się szybciej niż gleba i zatrzymuje więcej wody, stwarza się w ten sposób lepsze warunki do wzrostu korzeni.

Dr A. Stępowska przypominała również, by nawożenie prowadzić na podstawie wyników analizy gleby, powinna być ona wykonana przynajmniej raz w roku, przed sadzeniem roś­lin. Nawożenie tylko obornikiem nie zapewnia odpowiedniej ilości składników pokarmowych, poza tym są one uwalniane w długim okresie. Na przykład, azot stanowi średnio 0,5% masy obornika i jest on uwalniany w ciągu trzech, czterech lat (w pierwszych dwóch po około 25%, w trzecim prawie 50%). Przed sadzeniem roślin powinno być przeprowadzone nawożenie przedwegetacyjne, a w trak­cie wzrostu roślin najkorzystniej jest dostarczać nawozów w formie fertygacji. Częstym błędem popełnianym przez wielu producentów jest posypywanie nawozami linii kroplujących. Skutkiem tego jest rozpuszczenie nawozu na linii kroplującej i zapychanie kroplowników, a równocześnie zbyt słabe wmywanie składników w strefę rozwoju korzeni. Optymalne jest podawanie nawozów w niskich stężeniach w każdym cyklu nawodnieniowym. Rośliny są wówczas równomiernie zaopatrywane w składniki pokarmowe. Linie nawadniające powinny być ułożone w odległości nie mniejszej niż 10 cm i nie większej niż 20 cm od rzędów roślin. Każdy rząd powinien mieć własną linię nawadniającą, a w uprawach na glebach lekkich korzystne jest rozłożenie dwóch linii po obu stronach rzędu.

Podłoża i nawozy oferowane przez polską firmę Hydrokomplet przedstawił jej właściciel — Andrzej Trzciński. W ofercie firmy znajdują się trzy rodzaje podłoży pod wspólną nazwą Bio Bella^®: do wysiewu nasion, do produkcji rozsady ogórków oraz do produkcji rozsady papryki i pomidorów. Do ich przygotowania wykorzystywany jest torf pochodzący ze złóż w północnej części Polski oraz perlit, piasek lub kora, co pozwala uzyskać podłoże o odpowiednich stosunkach wodno-powietrznych. Podłoże Bio Bella^® zawiera wszystkie niezbędne dla roślin makro- i mikroelementy w formie nawozów organicznych. Dzięki temu składniki uwalniane są stopniowo (przez okres 3 miesięcy), a rośliny są odżywiane przez cały okres wzrostu.

Nawozy Hydrovit^®, oprócz szerokiej gamy makro- i mikroelementów, zawierają niewielkie ilości koloidalnej krzemionki. Krzem — co również podkreślała dr A. Stępowska — jest okreś­lany jako pierwiastek dobroczynny, którego brak w nawożeniu nie wpływa wprawdzie negatywnie na rośliny, natomiast jego obecność poprawia ich kondycję. Krzem powoduje m.in. wzmocnienie mechaniczne roślin oraz nadaje skórce większą odporność na zasiedlanie jej przez patogeny. Płynne nawozy Hydrovit^® są przeznaczone do pogłównego nawożenia roślin w formie fertygacji. Ich zaletą jest to, że nie zawierają chlorków, a siarka znajduje się w nich w ilościach śladowych. Wszystkie pierwiastki zawarte są w tych nawozach w niskich stężeniach, przez co nie ma ryzyka przenawożenia roślin. Zalecane jest systematyczne podawanie Hydrovitu^® w stężeniu 1%.

Ofertę odmian papryki przedstawił Tomasz Górski z firmy Syngenta Seeds. W minionym sezonie w wielu gospodarstwach sprawdziła się odmiana Yecla F₁, która tworzy kształtne i wyrównane owoce typu blok. W tegorocznych doświadczeniach dobre wyniki uzyskano także z odmianą Arguedas F₁. Jej rośliny cechują się dużym wigorem i mają otwarty pokrój. Jest to odmiana nieco późniejsza od Yekli F₁ i tworzy większe owoce typu blok. W fazie dojrzałości zbiorczej wybarwiają się one na czerwono, są odporne na ordzawienia przy wahaniach temperatury i wilgotności. Tolomeo F₁, podobnie jak znana już na rynku Volga F₁, tworzy wydłużone owoce, wybarwiające się na czerwono, o grubej ściance i długiej szypułce, bez tendencji do ordzawień. Lustro F₁ — to nowa odmiana, której owoce wybarwiają się na kolor żółty. Rośliny mają otwarty pokrój i na wszystkich piętrach dobrze wiążą owoce, które cechują się grubą skórką, są twarde, a dłużej pozostawione na roślinach przybierają lekko pomarańczowy odcień i mają ładny połysk.