• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 03/2006

PRODUKCJA ROZSADY PAPRYKI

Marzec to okres produkcji rozsady papryki do nieogrzewanych tuneli foliowych. Chciałabym przypomnieć główne zasady jej przygotowania, ponieważ producenci popełniają dużo błędów na tym etapie uprawy.

Przygotowanie tunelu

Należy pamiętać, aby mnożarki były wolne od chorób wirusowych, bakteryjnych i grzybowych. Tymczasem w tych pomieszczeniach często dochodzi do pierwszego kontaktu rośliny z patogenami. Przed rozpoczęciem produkcji trzeba odkazić stoły, skrzynki i folię wewnątrz tunelu. Warunkiem wstępnym uzyskania wysokiej skuteczności powierzchniowej sterylizacji jest wcześniejsze oczyszczenie lub zmycie odkażanych powierzchni wodą oraz bardzo dokładne naniesienie środka dezynfekującego. Do odkażania zaleca się, między innymi, podchloryn sodu, Kat, Trisep 210 SL. Preparaty te należy stosować zgodnie z zaleceniami zamieszczonymi na etykiecie.

W rejonie Radomia w wielu gospodarstwach rozsadę produkuje się w inspektach umieszczonych w tunelach na podkładach biologicznie grzejących. Dużym błędem może być w takich przypadkach niedokładne usunięcie ubiegłorocznego podłoża — zdarzają się wtedy przypadki przeniesienia na rozsadzie roztoczy z mnożarki do tunelu.

Wysiewy

Nie należy papryki wysiewać zbyt wcześnie. Okres produkcji rozsady, przy zachowaniu zalecanej temperatury, wynosi mniej więcej 8 tygodni (w niektórych latach przy wysokiej temperaturze i bardzo dobrym nasłonecznieniu może on być o tydzień krótszy). Najlepiej wysiać nasiona od końca lutego do pierwszej dekady marca — okres sadzenia rozsady do tunelu trwa wówczas od końca kwietnia do połowy maja. W rejonie Radomia większość nasion wysiewa się do 8 marca lub do końca tego miesiąca (późny termin dotyczy produkcji w tunelu, w którym przed papryką uprawiany jest przedplon — sałata, kapusta pekińska, kalarepa).

Przed wysiewem nasiona należy zaprawić przeciwko chorobom grzybowym (jeżeli nie zrobiła tego firma nasienna). Trzeba ściśle przestrzegać zalecanych dawek zaprawy, ponieważ zbyt małe nie chronią przed patogenami, natomiast zbyt duże mogą obniżyć siłę kiełkowania i pogorszyć wschody. Większość zapraw lepiej spełnia swoją rolę, gdy do zaprawiania dodawany jest Polikrust 9,5 S (preparat ten zwiększa przyczepność i trwałość zapraw na nasionach). Małe ilości nasion miesza się z zaprawą w szczelnie zakręconych słoikach, którymi potrząsa się przez mniej więcej 5 minut. Odważanie małych ilości zapraw jest kłopotliwe, dlatego zamiast zaprawiania nasion, ostatnio praktykuje się podlewanie siewek środkiem Previcur Energy 840 SL.

Nasiona papryki kiełkują długo, a często są również bardzo przesuszone i kiełkują nierównomiernie. Aby uzys­kać równomierne wschody, dobrze jest przed wysiewem nasiona nawilżyć. W tym celu wsypuje się je do małego naczynia (na przykład kieliszka), które następnie wstawia się do słoika (na dnie słoika powinna znajdować się woda). Zakręcamy go i przetrzymujemy przez 48 godzin w temperaturze pokojowej. Aby przyspieszyć wschody, nasiona można także moczyć — przez dwie doby przed siewem w wodzie o temperaturze 25–30°C. Nasina zaprawia się wówczas dopiero po ich osuszeniu.

Moczenie nasion przyspiesza wschody o 2–3 dni. Nasiona siejemy do skrzynek wypełnionych substratem — w rzę­dy, w rozstawie 4–5 cm x 1 cm, na głębokość 0,5 cm. Do przykrycia nasion po siewie używać można piasku lub mieszanki piasku z przesianym przez sito substratem torfowym. Po wysiewie podłoże podlewa się przez drobne sitko, aby nie odkryć nasion (warunkiem prawidłowych wschodów jest stabilna wilgotność podłoża na poziomie 70–80% p.p.w.).
W celu utrzymania równomiernej wilgotności do czasu pierwszych wschodów należy przykryć skrzynki folią polietylenową lub szkłem. Do wschodów trzeba utrzymać temperaturę 24–25°C. Następnie po wschodach zalecana jest temperatura 20–22°C w dzień pochmurny i 22–25°C w dzień słoneczny oraz 16–18°C w nocy. Temperatura podłoża przez cały okres produkcji rozsady powinna wynosić 20–25°C.

Substraty torfowe

Mniej więcej po 2 tygodniach od wschodów, kiedy siewki mają rozwinięte liścienie i widoczny jest zaczątek pierwszego liścia, pikujemy je do doniczek wypełnionych podłożem. W ubiegłym roku, w trochę mniejszym stopniu niż w latach poprzednich, nadal docierały jednak do mnie niepokojące sygnały od producentów dotyczące nieprawidłowego wyglądu i wzrostu rozsady papryki. Przyczyną tych zaburzeń było nieodpowiednie pH i zbyt duże zasolenie podłoża. Do przygotowania substratu najczęściej używa się torfu wysokiego lub jego mieszanek oraz nawozów (MIS-3 lub MIS-4 , PG-Mix, Peat-Mix). Obecnie w sprzedaży są dobre gotowe substraty do wysiewu i produkcji rozsady. Przy zakupie takich podłoży należy zwrócić uwagę na ich pH (dla papryki powinno ono wynosić 6–6,5), zasolenie (nie może być wyższe niż 1–1,5 g NaCl/dm3) oraz zawartość składników pokarmowych. Młode siewki i rozsada są wrażliwe na stężenie soli w podłożu. Nadmierne stężenie może stać się przyczyną niekiełkowania nasion, zamierania siewek, zahamowania wzrostu i deformacji rozsady. Deformację rozsady powoduje również zbyt częste przesuszanie podłoża. Objawy występują najczęściej na siewkach przy brzegach skrzynek i na starszej rozsadzie przy brzegach stołów. Zawartość składników pokarmowych w podłożu dla rozsady papryki, według dr Józefy Dobrzańskiej, powinna wynosić: azotu 150–200 mg/dm3, fosforu 200–300 mg/dm3, pota-
su 300–400 mg/dm3, magnezu 100–150 mg/dm3, wapnia 2000 mg/dm3.

Starajmy się nie kupować substratu, który nadaje się do wszystkiego — takiego nie ma. Jeżeli nie mamy pewności co do składu kupionego przez nas podłoża i zawartości składników pokarmowych (nie jest ona podana na opakowaniu), można wysypać go z worków, wymieszać, pobrać próbkę i zbadać w laboratorium pH oraz zasolenie. Pozwoli to uniknąć ewentualnego opóźnienia wzrostu rozsady i strat w produkcji, gdy parametry te są niewłaściwe.

Pikowanie

Paprykę pikujemy w doniczki, pierścienie lub wielodoniczki o 54 komórkach w tacy. Tak głęboko, aby jej liścienie znajdowały się około 0,5 cm nad powierzchnią podłoża. Podczas pikowania usuwamy siewki słabe i źle wykształcone. Na podstawie moich obserwacji nie polecałabym do pikowania papryki kostek torfowych, ponieważ są one za bardzo zwięzłe, siewki źle się przyjmują i korzenie nierównomiernie przerastają takie podłoże. W przeprowadzonych przez nas doświadczeniach u producentów plonowanie papryki z rozsady produkowanej w kostkach torfowych było o mniej więcej 20% niższe niż tej, której rozsadę przygotowano w tradycyjnych pojemnikach.

Pielęgnacja rozsady

W czasie produkcji rozsady należy rośliny podlewać regularnie i równomiernie (pamiętając, w których miejscach podłoże szybciej przesycha). W mnożarce nie wolno dopuścić do utrzymywania się zbyt wysokiej wilgotności powietrza, ponieważ może to sprzyjać zgorzeli siewek. Bardzo ważne powaniu zgorzeli i szarej pleśni. Dlatego do osłaniania tuneli pełniących rolę mnożarek najlepiej wykorzystać folię antykondensacyjną. W kolejnych latach użytkowania, kiedy folia straci właściwości antykondensacyjne, należy opryskiwać ją preparatem antykondensacyjnym (ewentualnie wodą z dodatkiem "Ludwika").


Fot. 1. Rozsada papryki uszkodzona przez kapiące z folii krople wody

Po upływie około miesiąca od pikowania, jeżeli rośliny wykazują objawy niedoboru składników pokarmowych, można podlewać je np. roztworem fosforanu amonowego i saletry potasowej w stężeniu 0,1–0,15% (w dawce 0,2 l na roślinę w doniczce).

Rozsada przygotowana do sadzenia powinna być krępa, z dobrze przerośniętą bryłą korzeniową, korzenie muszą być zdrowe, białe, rośliny nie mogą być wybiegnięte i zbyt długo przetrzymane w mnożarce. Rozsada stara, o zbrązowiałych korzeniach gorzej się przyjmuje, papryka taka daje później niższy plon owoców. Na 2 lub 3 dni przed sadzeniem, aby ułatwić roślinom przyjmowanie się, rozsadę podlewamy 1% roztworem saletry amonowej (tak zwane zasilanie startowe). Nie powinno się jednak prowadzić takiego nawożenia przy wybiegniętej rozsadzie. Jeżeli papryka jest już gotowa do sadzenia, a tunel jeszcze zajęty przez przedplon, rozsadę trzeba ustawić w większej rozstawie (fot. 2), aby nie dopuścić do jej wybiegnięcia, i w razie konieczności nawozić — by nie doszło do zahamowania wzrostu.


Fot. 2 a i b. W miarę wzrostu rozsady pierścienie ustawia się w coraz większej odległości