• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 05/2006

OKIEM DORADCY

  • W związku z uszkodzeniami mrozowymi oraz późniejszym niż zwykle początkiem okresu wegetacji maj oczekiwany był przez wielu sadowników z dużym niepokojem. Czy drzewa zregenerują uszkodzenia mrozowe? Jak prowadzić nawożenie doglebowe i dolistne w sadach, w których mróz uszkodził nie tylko młode przyrosty i pąki, ale bardzo często także korę i drewno? Niejednokrotnie trzeba będzie wykarczować całe kwatery, m.in. grusz czy śliw. Jeżeli kora na pniach jest całkiem brązowa i sucha, względnie sinoczarna, nie warto oczekiwać, że drzewo zregeneruje te uszkodzenia. Takie sytuacje wystąpiły na niektórych gruszach (zwłaszcza na opanowanych przez miodówkę gruszową w poprzednim roku), śliwach i starszych czereśniach. Dużo trudniej ocenić, jak uszkodzenia mrozowe zostaną zregenerowane przez drzewa, na których kora pni jest lekko brązowa.
  • W drugiej połowie marca, po kilku cieplejszych dniach obserwowałem szybką regenerację uszkodzeń mrozowych. Zwłaszcza kora pni, która jeszcze na początku tego miesiąca była jasnobrązowa, w drugiej połowie marca stała się zielonkawa. Drzewom takim trzeba pomóc w regeneracji uszkodzeń, które mogą mieć wpływ na zawiązywanie owoców. Nadmar-znięte rośliny mogą zakwitnąć i nawet zawiązać owoce, które jednak mogą przedwcześnie opadać. Dlatego drzewa trzeba intensywnie nawozić, szczególnie dolistnie, można też opryskiwać je biostymulatorami (np. Asahi SL).
  • Parch jabłoni — w maju ochrona przed nim jest najważniejszym zadaniem w sadach jabłoniowych. Do ochrony przed infekcjami należy używać fungicydów zapobiegawczych, a po ewentualnej infekcji, interwencyjnych i leczniczych. Warto przypomnieć sobie również podstawowe zasady walki z tą chorobą, śledzić przebieg pogody, stosować sprawdzone fungicydy, używać sprawnych technicznie i wykalibrowanych opryskiwaczy.
  • Szara pleśń atakuje w okresie kwitnienia wszystkie rośliny sadownicze. Jest szczególnie groźna, gdy występują intensywne deszcze, a także przy wysokiej wilgotności powietrza. Nawet mgły i rosy nocne sprzyjają infekcjom. Zainfekowane rośliny mogą tworzyć owoce, w których dochodzi do pleśnienia gniazda nasiennego lub zgnilizny przykielichowej (jabłonie). Zapobieganie tej chorobie i jej zwalczanie jest podstawowym zabiegiem ochronnym na plantacjach roślin jagodowych — w okresie kwitnienia, przy dużej wilgotności powietrza i częstych opadach, zabiegi powinniśmy wykonywać co kilka dni. Na drzewach ziarnkowych zwykle wystarcza jeden zabieg w trakcie opadania płatków kwiatowych, ale przy intensywnych opadach konieczne jest również opryskiwanie drzew w pełni kwitnienia.

Do preparatów polecanych w ochronie truskawek przed szarą pleśnią dołączyły w ubiegłym roku Signum 33 WG i Switch 62,5 WG. Działanie ochronne przeciwko szarej pleśni wykazują również nawozy dolistne o wysokim pH (Plonochron, Ekochron, Chrońplon, Nurfo, Alkaniny).

  • Brunatna zgnilizna drzew pestkowych i rak bakteryjny drzew pestkowych to choroby, których sprawcy atakują już od początku kwitnienia niszcząc kwiaty, owoce i młode pędy. Częste opady deszczu i duża wilgotność powietrza sprzyjają epidemicznemu rozwojowi tych chorób. Zabiegi rozpoczynamy już na początku kwitnienia preparatami polecanymi w programach ochrony roślin sadowniczych. Mała skuteczność zwalczania tej choroby w ubiegłym roku była skutkiem używania przy niskiej temperaturze fungicydów IBE (Baycor 25 WP, Bumper 250 EC), które w takich warunkach słabiej działają. Pamiętajmy, w temperaturze poniżej 12°C należy używać do zwalczania brunatnej zgnilizny drzew pestkowych preparatów z grupy dikarboksyimidów. W okresie wilgotnej pogody duże szkody czyni rak bakteryjny drzew pestkowych — w takich warunkach tuż po kwitnieniu trzeba drzewa opryskiwać preparatami miedziowymi, które ograniczają występowanie tej choroby.
  • Gorzka zgnilizna owoców może wystąpić epidemicznie przy dużej wilgotności powietrza. Najskuteczniejsze do jej zwalczania są preparaty zawierające kaptan, tiuram. W rejonie grójecko-wareckim mniejszą skuteczność wykazują preparaty IBE. Pierwsze zabiegi chroniące przed tą chorobą wykonujemy około 2–3 tygodni po kwitnieniu.
  • Drobna plamistość liści — w ostatnich latach jej występowanie się nasila, poraża ona w sadach jabłoniowych głównie odmianę 'Golden Delicious'. Niezwalczana powoduje przedwczesne opadanie liści. Po zauważeniu na liściach charakterystycznych plamek trzeba opryskać drzewa preparatami zawierającymi mankozeb lub kaptan. Zabiegi przeciwko tej chorobie rozpoczynamy w fazie różowego pąka.
  • Zgnilizna pierścieniowa podstawy pnia występuje często, gdy zakładamy sad po sadzie, a także na lekkich glebach. Chore drzewa przestają rosnąć, a liście żółkną i więdną. Na pniach tuż przy ziemi zamiera kora, co prowadzi do zamierania drzew. Aby temu zapobiec, opryskujemy pnie zainfekowanych drzew preparatem Aliette 80 WP. Przed zabiegiem można odgarnąć warstwę ziemi przy chorym pniu.
  • Szkodniki drzew i krzewów owocowych — w ubiegłym roku, z uwagi na wysoką temperaturę, obserwowano zwiększające się ich nasilenie. Po raz pierwszy w wielu sadach wykonano więcej zabiegów przeciwko szkodnikom niż przeciwko parchowi jabłoni. Warto pamiętać, że w ochronie przed szkodnikami bardzo pomocne są częste lustracje sadu oraz kontrola rozwieszonych pułapek feromonowych.
  • Zwójki liściowe w wielu sadach będą nadal stanowiły poważne zagrożenie. Na podstawie objawów żerowania w czasie zbiorów owoców można było określić, jakie gatunki mogą stanowić zagrożenie w kolejnym sezonie. W tym roku groźne mogą być: wydłubka oczateczka, zwójka siatkóweczka, zwójka różóweczka, zwójka bukóweczka. W niektórych sadach zaczyna się pojawiać zwójka jabłoneczka jesienna. Nadal najlepszymi insektycydami do zwalczania tej grupy szkodników są Insegar 25 WP i Steward. 30 WG. Skuteczne są również preparaty acylomocznikowe, mniej — preparaty fosforoorganiczne.
  • Owocnice bywają szczególnie groźne w sadach śliwowych, mniejsze zagrożenie występuje w przypadku jabłoni. Gdy jednak zostanie przekroczony próg szkodliwości, zabieg wykonujemy pod koniec opadania płatków kwiatowych. Opóźnienie zabiegu powoduje jego mniejszą skuteczność. Do monitorowania populacji owocnic służą białe pułapki lepowe.
  • Przędziorki i pordzewiacze w roku ubiegłym zaczęły poważnie zagrażać niektórym sadom. Do preparatów polecanych do zwalczania tych szkodników dołączył Envidor 240 SC. Zwalcza wszystkie stadia przędziorków, ale można go stosować tylko raz
    w sezonie. Bardzo dobre rezultaty wykazują oleje parafinowe (ta grupa środków zwiększyła się o Treol 770 EC), którymi opryskuje się drzewa wczesną wiosną aż do chwili wylęgania się pierwszych larw przędziorków. W zwalczaniu tych szkodników należy zmieniać preparaty, wykorzystując te z różnych grup chemicznych, z uwzględnieniem warunków pogodowych i występujących stadiów rozwojowych przędziorków.

Pordzewiacze, zgodnie z programem ochrony roślin sadowniczych, zwalczamy dopiero w okresie różowego pąka jabłoni. Jeżeli jednak wystąpiły epidemicznie jesienią ubiegłego roku, pierwszy zabieg należy wykonać już w fazie zielonego pąka. Szkodniki te najlepiej obserwować bezpośrednio w sadzie używając lupy (powiększenie przynajmniej 20-krotne).

  • Miodówki gruszowe to podstawowy szkodnik sadów gruszowych ostatnich lat. Powinniśmy śledzić lot form dorosłych i opryskiwać drzewa, aby nie dopuszczać do złożenia przez te szkodniki większej liczby jaj. Zwykle przed kwitnieniem trzeba wykonać drugi zabieg. Jeżeli jaja zostały złożone, drzewa warto opryskiwać preparatami olejowymi.
  • Wzrost i owocowanie drzew kontrolujemy przez cięcie prześwietlające, opryskiwanie regulatorami wzrostu (np. Regalis 10 WG), racjonalne nawożenie, przerzedzanie kwiatów i zawiązków owoców oraz cięcie korzeni i pni drzew. W nawadnianych kwaterach z silnie rosnącymi drzewami korzenie przycinamy z dwóch stron pnia na 2–3 tygodni przed kwitnieniem.

Nawożenie dolistne od wczesnej wiosny istotnie pomaga w dobrym odżywieniu młodych przyrostów i rozwijających się pąków kwiatowych oraz tworzących się owoców. Wskazane jest np. podawanie w ten sposób mocznika przed, a nawet w okresie kwitnienia. Wieloskładnikowe nawozy dolistne stosowane w poszczególnych fazach rozwojowych drzew poprawiają bieżące ich odżywienie i zawiązywanie pąków kwiatowych. W przypadku silnego kwitnienia drzew wskazane jest opryskiwanie ich preparatami zawierającymi etefon, który stymuluje zawiązywanie pąków kwiatowych na następny rok.

Regalis 10 WG nie tylko hamuje wzrost, ale poprawia zawiązywanie pąków kwiatowych na kolejny rok. Pierwszy raz opryskujemy nim drzewa, kiedy młode przyrosty nie są dłuższe niż 5–7 cm, drugi raz zwykle po upływie 3–4 tygodni.

  • Przerzedzać chemicznie zawiązki należy w tym roku bardzo ostrożnie. Wszystkie czynniki, które powodują zakłócenia w metabolizmie roślin, w procesach wzrostu i rozwoju, mogą w negatywny sposób wpłynąć na utrzymanie kwiatów i zawiązków na drzewie.