Protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy rolniczej (KRUS PiR-6) jest dokumentem ilustrującym przebieg i zakres postępowania dowodowego. KRUS sporządza go po zebraniu wszystkich niezbędnych i wymaganych informacji i dowodów w sprawie wypadku, nie później niż w ciągu 14 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do ustalenia przyczyn wypadku. Protokół zawiera: ● dane poszkodowanego oraz osoby zgłaszającej wypadek; ● datę zgłoszenia wypadku oraz złożenia wniosku o jednorazowe odszkodowanie; ● datę, godzinę i miejsce wypadku, opis oraz okoliczności jego przebiegu, według osoby zgłaszającej wypadek; ● okoliczności, przebieg oraz przyczyny wypadku ustalone w toku postępowania dowodowego; ● stwierdzenie, czy zachodzą okoliczności mające wpływ na utratę prawa do jednorazowego odszkodowania; ● informacje o zwłoce w zgłoszeniu wypadku, jej powodach oraz wpływie na ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku; ● informacje o rodzaju obrażeń ciała i ich umiejscowieniu; ● w razie potrzeby, zalecenia prewencyjne dotyczące usunięcia przyczyny wypadku, w celu zmniejszenia ryzyka ponownego zaistnienia wypadku z tych samych przyczyn; ● inne informacje dotyczące wypadku, uznane za niezbędne; ● datę sporządzenia protokołu i podpis pracownika KRUS, który go sporządził. Do protokołu załącza się wszystkie dokumenty zebrane w postępowaniu dowodowym (np. protokoły przesłuchania świadków, opinie rzeczoznawców, protokół oględzin z ewentualnym szkicem lub fotografiami miejsca i przedmiotów związnych z wypadkiem).

Protokół powypadkowy sporządza się w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden doręcza się poszkodowanemu (jeżeli zmarł wskutek wypadku — uprawnionym członkom rodziny) w celu zgłoszenia w ciągu 7 dni od jego otrzymania ewentualnych uwag i zastrzeżeń. Ta możliwość została wprowadzona stosunkowo niedawno, wcześniej poszkodowani mieli ją dopiero w sądzie, w którym odwoływali się od decyzji odmawiającej prawa do jednorazowego odszkodowania. Zdarzało się, że w sądzie poszkodowany lub świadkowie zmieniali okoliczności wypadku. Obecnie mogą oni przeanalizować protokół i odnieść się do jego zapisów. Niezgłoszenie uwag i zastrzeżeń w wyznaczonym terminie jest równoznaczne z akceptacją treści protokołu. W razie ich wniesienia, KRUS — w miarę potrzeby — podejmie dodatkowe postępowanie wyjaśniające, które będzie miało wpływ na podjęcie decyzji, o uznaniu bądź nie, zdarzenia za wypadek przy pracy rolniczej.

Na podstawie protokołu powypadkowego i zebranego materiału dowodowego oraz po ewentualnym przeprowadzeniu dodatkowego postępowania wyjaśniającego (w związku z uwagami i zastrzeżeniami do protokołu), KRUS niezwłocznie uznaje bądź nie, zdarzenie za wypadek przy pracy rolniczej. Nieuznanie powoduje wydanie decyzji odmawiającej prawa do jednorazowego odszkodowania (KRUS SR-19), od której zainteresowanemu przysługuje możliwość wniesienia odwołania do sądu w ciągu 30 dni od doręczenia tej decyzji. Po uznaniu zdarzenia za wypadek przy pracy rolniczej KRUS zawiadomi poszkodowanego o konieczności przedstawienia zaświadczenia o stanie zdrowia wydanego przez lekarza prowadzącego na druku KRUS N-14, w celu rozpatrzenia uprawnień do jednorazowego odszkodowania. Zaświadczenie to lekarz powinien wydać nie wcześniej niż na miesiąc przed datą jego złożenia w KRUS. Gdy poszkodowany, mimo dwukrotnego powiadomienia o konieczności przedstawienia takiego zaświadczenia, nie okaże go, KRUS wyda decyzje odmawiającą prawa do tego odszkodowania.

Po otrzymaniu zaświadczenia o stanie zdrowia (KRUS N-14) lekarz regionalny-inspektor orzecznictwa lekarskiego KRUS — na podstawie informacji zawartych w tym zaświadczeniu oraz akt sprawy — decyduje o podjęciu postępowania orzeczniczego. Postępowanie to może być rozpoczęte niezwłocznie, gdy następstwa wypadku są niewątpliwe, powodują trwałe upośledzenie czynności organizmu i nie rokują poprawy (stały uszczerbek na zdrowiu), lub po upływie 6 miesięcy od wypadku — gdy naruszenie sprawności organizmu będące następstwem wypadku rokuje poprawę i nie ma pewności, że trwać będzie ponad 6 miesięcy od wypadku (długotrwały uszczerbek na zdrowiu).

KRUS zawiadomi poszkodowanego o wyznaczonym przez lekarza-regionalnego inspektora orzecznictwa lekarskiego okresie, w którym zostanie podjęte postępowanie orzecznicze, oraz o wyznaczonym terminie badania i konieczności nadesłania aktualnego zaświadczenia o stanie zdrowia (wystawia go lekarz prowadzący poszkodowanego), gdy postępowanie orzecznicze zostanie wyznaczone po upływie 6 miesięcy od wypadku. W wyznaczonym terminie lekarz rzeczoznawca KRUS, a w 2. instancji — komisja lekarska KRUS — przeprowadza badanie i wydaje orzeczenie o stopniu doznanego wskutek wypadku stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wyrażanego w procentach. Na podstawie takiego orzeczenia KRUS wyda decyzję i wypłaci jednorazowe odszkodowanie w wysokości stanowiącej iloczyn obowiązującej kwoty jednorazowego odszkodowania za 1% uszczerbku na zdrowiu (470 zł) i orzeczonego procentowego uszczerbku na zdrowiu (np. 470 zł x 30 = 14 100 zł). Gdy lekarze w postępowaniu orzeczniczym KRUS nie orzekną uszczerbku na zdrowiu w związku z wypadkiem przy pracy rolniczej, KRUS wyda decyzję odmawiająca prawa do jednorazowego odszkodowania, od której wnioskującemu będzie przysługiwało odwołanie do sądu.

Gdy ubezpieczony rolnik lub domownik zginął w wypadku uznanym za wypadek przy pracy rolniczej, a związek przyczynowo-skutkowy zgonu poszkodowanego z wypadkiem jest bezsporny, KRUS wyda decyzję przyznającą członkom rodziny prawo do jednorazowego odszkodowania, bez potrzeby kierowania sprawy do lekarza-regionalnego inspektora orzecznictwa lekarskiego.