Nietypowa zima
W ubiegłym roku warunki do siewu cebuli ozimej prawie w całym kraju były bardzo dobre.
Również jesienna pogoda sprzyjała wzrostowi i rozwojowi tego warzywa. Jak co roku, producenci mieli dylemat dotyczący terminu siewu, a następnie sposobu prowadzenia uprawy — takiego sterowania wzrostem i rozwojem roślin, aby cebula rozpoczęła zimowanie w najodpowiedniejszej fazie wzrostu. Było to tym trudniejsze, że zima była nietypowa. Pogoda aż do drugiej dekady stycznia bardziej przypominała typową dla października bądź kwietnia, co doprowadziło do wystąpienia splotu kilku niekorzystnych zjawisk:
Cebula w styczniu na większości plantacji powoli, ale jednak nadal rosła, tym samym rośliny miały mniejsze możliwości przetrwania ewentualnych niespodziewanych mrozów, zwłaszcza gdyby ochłodzenie nie było poprzedzone opadami śniegu.
Pogarszała się zdrowotność plantacji, cebuli ozimej najbardziej zagrażał mączniak rzekomy.
Na „przerośniętych” plantacjach w przypadku niektórych odmian wzrosło ryzyko wystąpienia jarowizacji roślin, większą szansę na powodzenie w uprawie będą miały odmiany o wysokiej odporności na jarowizację.
Powtarzające się zimą deszcze wypłukiwały składniki pokarmowe,
najsilniej na glebach lżejszych, bez odpowiednio rozbudowanego kompleksu sorpcyjnego.
Na glebach zlewnych dochodziło do pogorszenia się warunków powietrzno-wodnych, wiosną niezbędne będzie przeprowadzenie na nich międzyrzędowych uprawek mechanicznych.
Zimą na plantacjach źle odchwaszczonych nadal rosły chwasty, co pogarszało możliwość skutecznego zwalczenia ich na wiosnę.
Dalsza pielêgnacja plantacji
Kolejność wykonywanych prac i zabiegów na plantacjach cebuli ozimej powinna być następująca:
Jeśli wystąpi zagrożenie obniżenia się temperatury poniżej –10°C, przy braku okrywy śnieżnej, celowe byłoby przykrycie plantacji agrowłókniną. Osłony tej nie powinno się pozostawiać na roślinach zbyt długo, zwłaszcza w okresie ocieplenia na przełomie marca i kwietnia, ponieważ zwiększone byłoby wówczas ryzyko porażenia osłabionych roślin przez sprawcę mączniaka rzekomego.
Około połowy marca plantację należy nawieźć pogłównie mieszanką bezchlorkowych dobrze rozpuszczalnych nawozów wieloskładnikowych o niskiej zawartości fosforu oraz saletrą amonową. Następnie drugą dawkę nawozów azotowych powinno się podać pogłównie — do połowy kwietnia. Łączna dawka azotu powinna być skorelowana z dawką jesienną oraz zawartością próchnicy i zwięzłością gleby. W praktyce wiosną w nawożeniu trzeba podać około 70–80 kg N/ha w czystym składniku. W obliczeniu dawki azotu należy także uwzględnić jego ilość wprowadzoną z nawozami wieloskładnikowymi. W wiosennym nawożeniu wieloskładnikowym z reguły wysiewa się ogólnie 150–200 kg wszystkich nawozów.
W uprawie cebuli ozimej bardzo skuteczne jest 2- lub 3-krotne dokarmianie dolistne. Wykorzystać można do tego celu większość nawozów wieloskładnikowych przeznaczonych do nawożenia dolistnego lub mocznik — w stężeniu 1,5–2% (czyt. też HO 5/2006) — z dodatkiem mikroelementów.
W pierwszej dekadzie kwietnia trzeba przystąpić do ochrony przed mączniakiem rzekomym, najlepiej od razu aplikując środki o działaniu układowym. Jest to szczególnie wskazane, gdy już jesienią choroba ta wystąpiła w dużym nasileniu. Opryskiwania powinno się powtarzać, zwłaszcza gdy choroba nadal będzie występować. Jednocześnie z pierwszym zabiegiem przeciwko mączniakowi należy zastosować środek owadobójczy przeciwko śmietce cebulance, co zabezpieczy również plantację przed innymi szkodnikami.
Powinno się niszczyć pojawiające się chwasty. W przypadku jednoliściennych sprawa jest stosunkowo prosta. Walka ze wschodzącymi chwastami dwuliściennymi również nie sprawia większych problemów (patrz aktualny „Program ochrony warzyw”). Trudniej jest natomiast zwalczyć chwasty dwuliścienne występujące w bardziej zaawansowanych stadiach rozwoju. Na możliwość stosowania środka Goal 240 EC w dawkach dzielonych wpływ ma przebieg pogody (opryskiwanie po 3 lub 4 dniach słonecznych, w temperaturze do 23°C). Przy silniejszym rozkrzewieniu się chwastów zabiegi w dawkach dzielonych są mało skuteczne. W takim przypadku może okazać się niezbędne odchwaszczanie mechaniczne. Po zabiegu należy zastosować herbicydy, podobnie jak w przypadku uprawy cebuli z dymki.
Zbiory najwcześniejszych odmian przeznaczonych wyłącznie na pęczki rozpoczyna się już w pierwszej dekadzie maja. Cebule te są alabastrowobiałe, mają delikatny, słodki smak. Nie trzeba ich czyścić z liści zewnętrznych, wystarczy je jedynie opłukać. W przypadku odmian dorastających w terminie średnio wczesnym do średnio późnego mniej więcej od 25 maja można prowadzić zbiór pęczkowy, a od 10 czerwca zbiera się cebulę obcinaną. Pod koniec czerwca bądź w pierwszej dekadzie lipca zbiera się większość odmian cebul ozimych w suchej łusce.
