Numer 02/2000
Już po raz dwudziesty piąty odbyła się konferencja na temat chryzantem wywodząca się ze spotkań Grupy Producentów Sadzonek Złocieni (później Chryzantem). Ten srebrny jubileusz, który odnotowano w listopadzie 1999 r., nie byłby możliwy bez profesora Tadeusza Baranowskiego z Akademii Rolniczej w Poznaniu konsekwentnie kierującego chryzantemowym "ruchem", głównego organizatora wszystkich wspomnianych szkoleń.
| Przy okazji ostatniego profesor przypomniał początki, których należy szukać w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych. Otóż w tym czasie inicjatorem popularyzowania fachowej wiedzy na temat chryzantem była Sekcja Roślin Ozdobnych przy Komitecie Nauk Ogrodniczych PAN. Pierwszym praktycznym przejawem działań w tym kierunku stało się sympozjum zorganizowane w 1985 r. przez Wielkopolski Związek Ogrodniczy i powołanie Grupy Producentów Sadzonek Złocieni, nad którą opiekę powierzono właśnie T. Baranowskiemu. Od tamtej pory zmieniły się sposoby produkcji, asortyment, pozycja chryzantem w Polsce. Niewątpliwie przyczyniła się do tego wiedza przekazywana podczas owych 25 spotkań — i tych roboczych, całkiem kameralnych, i tych dwudniowych, o randze ogólnopolskich konferencji (od kilku lat odbywają się około połowy listopada, zawsze w Poznaniu; towarzyszy im wydawnictwo pt. "Wiadomości Chryzantemowe", które zawiera streszczenia wykładów). | |||
|
| |||
| Ważne odmiany, ważne liczby | |||
| Profesor Anna Lisiecka z AR w Poznaniu podkreśliła coraz większą rolę chryzantemy w Polsce mówiąc, że będzie to u nas niebawem kwiat numer dwa, po róży. Taką prognozę uzasadnia rozwijająca się w kraju całoroczna produkcja chryzantem gałązkowych. Omawiając tendencje panujące w Holandii prelegentka wskazała na, niezachwianą od dłuższego już czasu, bardzo mocną pozycję serii Reagan. Otóż na tamtejszych aukcjach odmiany z tej serii zapewniają 60% obrotów, jakie przynoszą tradycyjne chryzantemy gałązkowe. W 1998 roku w pierwszej dziesiątce holenderskich bestsellerów giełdowych z tej grupy znajdowało się aż 5 "Reaganów", przy czym 'White Reagan', 'Sunny Reagan', 'Dark Splendid Reagan' były na czele zestawienia (ta pierwsza zajmuje wysoką pozycję także w Polsce). Zarazem w Kraju Tulipanów spadły w wymienionym sezonie przeciętne ceny chryzantem gałązkowych — z wyjątkiem tych z grupy Santini — w porównaniu z rokiem 1997. Najkorzystniejsze notowania w obrębie wspomnianej pierwszej dziesiątki miała w 1998 r. odmiana 'Vesuvio Green' (54 centy holenderskie* za pęd, przy średniej dla chryzantem gałązkowych 47 ct./szt.) — nowość, o modnej zielonkawej barwie i oryginalnej budowie koszyczka (fot. 1).
W przypadku przebojowych chryzantem Santini, wyodrębnionych z grupy gałązkowych, przeciętna cena giełdowa nie spadała w Holandii od 1996 roku i wynosiła 38 centów za kwiat cięty. Wśród 10 najlepiej sprzedających się odmian z grupy Santini najdroższą w 1998 r. okazała się żółta 'Vymini', za którą uzyskiwano średnio 47 ct./szt. (czyt. też HO 11/99). Jeśli chodzi o wciąż dominujące w polskiej produkcji odmiany standardowe, w holenderskich zestawieniach giełdowych za 1998 r. odnotować można znaczącą zmianę asortymentową. Otóż pierwszą piątkę bestsellerów opuściła odmiana 'Rivlary', natomiast do czołówki wrócił po latach 'White Spider', który jednocześnie osiągnął najwyższą wśród liderek z tej grupy cenę aukcyjną, 80 ct./szt. U nas największą popularnością cieszy się 'Snowdon White'. Ogólnie w Holandii wzrosła giełdowa sprzedaż kwiatów ciętych chryzantem, a zmniejszyło się znaczenie doniczkowych. W Polsce nie ma objawów tej drugiej tendencji — przeciwnie, zainteresowanie odmianami do uprawy pojemnikowej, nie tylko z przeznaczeniem na 1 listopada, jest coraz większe. Między innymi na tej podstawie można zakładać, że przyjmą się na naszym rynku chryzantemy… | |||
|
| |||
| ..."Sombrero" | |||
— o tej nowej grupie, a właściwie specyficznym sposobie produkcji doniczkowej i "podania", odmian standardowych wspominaliśmy w "Haśle" już trzykrotnie (nr 3/98, 3/99, 11/99). Przypomnę, że do grupy Sombrero, wymyślonej jako chwyt marketingowy i wprowadzonej na światowy rynek przez brytyjską firmę Cleangro, należy obecnie 6 odmian, które uprawia się w małych pojemnikach na jeden pęd tak, by otrzymać jeden duży kwiatostan na bardzo niskiej roślinie. Podstawowa zasada produkcji jest następująca: w małych doniczkach wypełnionych podłożem umieszcza się pojedynczo nieukorzenione sadzonki, którym od razu trzeba stworzyć warunki krótkiego, 10-godzinnego, dnia (w tradycyjnej uprawie chryzantem sadzonki ukorzenia się przy długim dniu). Niemal od samego początku uprawy stosuje się też retardanty wzrostu (B-Nine 85 SP). Koniecznym zabiegiem jest, rzecz jasna, usuwanie bocznych pąków kwiatostanowych. Produkcja trwa krótko — w zależności od terminu, mniej więcej od dwóch do trzech miesięcy. Ogólny schemat uprawy chryzantem "Sombrero" przedstawiony jest na rysunku.
Podczas listopadowej konferencji dokładniejsze zalecenia, poparte własnymi doświadczeniami prowadzonymi w firmie M. M. Szajów, przedstawiła profesor Małgorzata Zalewska z Akademii Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy. Badała mianowicie wzrost i rozwój odmian 'Sombrero Blaze' (wczesna, słabo rosnąca), 'S. Aztec', 'S. Baja' (fot. 2), 'S. Cha-Cha', 'S. Sol' (wszystkie cztery średnio wczesne, o silniejszym wzroście niż 'S. Blaze') i 'S. Pimento' (późna, silnie rosnąca) w sterowanej uprawie na kwitnienie latem oraz jesienią. Aby uzyskać han-dlowy towar na początku października, rozpoczynano produkcję około 5 lipca (odmiana późna), około 15 lipca (średnio wczesna) i 3 dni później (wczesna). Sadzonkowano do doniczek o średnicy 9 cm, wypełnionych substratem torfowym o pH 6–6,5, który wzbogacony był nawozem o przedłużonym działaniu — Osmocote Plus 3–4 M, w dawce 4 kg/m3. Rośliny traktowano trzy- ('S. Blaze') lub czterokrotnie (pozostałe odmiany) preparatem B-Nine 85 SP w stężeniach 0,3% lub 0,5%, przy czym ta niższa koncentracja dotyczyła pierwszych dwóch zabiegów skarlających (po raz ostatni należy opryskiwać chryzantemy retardantem na dzień lub dwa przed usuwaniem bocznych pąków kwiatostanowych).
Efekty, czyli atrakcyjne rośliny przedstawione podczas listopadowej konferencji, prawdopodobnie zachęciły niejednego producenta do prób z uprawą chryzantem "Sombrero". Najbardziej godne polecenia wydają się odmiany 'S. Baja', o białokremowych, pełnych, igiełkowych kwiatostanach, a ze względu na słaby wzrost — 'S. Blaze', o pojedynczych, żółtych koszyczkach. Warto podkreślić, że na Zachodzie zaleca się zaczynać tę produkcję w lutym, aby uzyskać kwitnące okazy w kwietniu i przeznaczyć je na wiosenną dekorację, bądź nieco później, by udało się wprowadzić rośliny na rynek przy okazji majowego Dnia Matki. | |||
