• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 04/2000

WNIOSKI Z II OGÓLNOPOLSKIEJ KONFERENCJI OGRODNICZEJ

Efektem II Ogólnopolskiej Konferencji Ogrodniczej, która odbyła się 14-5 grudnia 1999 r. na AR w Lublinie (pisaliśmy o niej w HO 1/2000 i 3/2000) było powołanie Krajowego Forum Ogrodniczego. Eksperci tej organizacji, z przewodniczącym - prof. dr. hab. Eberhardem Makoszem - opracowali 17 wniosków (publikujemy je poniżej), które rozesłano do: MRiRW (wnioski 1-11), Ministerstwa Edukacji Narodowej (12-14), Ministerstwa Pracy, Płac i Spraw Socjalnych (16), GUS (17). Zespół ekspertów będzie na bieżąco informował Czytelników czasopism ogrodniczych o realizacji przedstawionych wniosków, a równocześnie prosi całe środowisko ogrodnicze o przesyłanie swoich uwag i propozycji na temat innych pilnych problemów, których w poniższej liście nie uwzględniono.
1. Polskie ogrodnictwo powinno rozwijać się dynamicznie, zgodnie z potrzebami naszego rynku, a w niedalekiej przyszłości, rynku Unii Europejskiej. Bardzo ważna jest znajomość, w jakim kierunku winno się rozwijać nasze ogrodnictwo (produkty do spożycia w stanie świeżym czy surowiec dla przemysłu przetwórczego), jakie może być zagospodarowanie produktów ogrodniczych, które gospodarstwa będą miały największą szansę na opłacalną produkcję, itp. Aby odpowiedzieć na tak postawione pytania, trzeba najpierw opracować strategię rozwoju polskiego ogrodnictwa, np. do 2010 roku, zgodnie z wymaganiami Unii Europejskiej. Taką strategię mogą opracować eksperci Krajowego Forum Ogrodniczego na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
2. Konieczne zmiany w unowocześnianiu produkcji i sprzedaży produktów ogrodniczych oraz modernizacji gospodarstw ogrodniczych wymagają dużych nakładów finansowych, których nie posiadają nasze gospodarstwa ogrodnicze. Resort rolnictwa powinien poinformować środowisko ogrodnicze, jakie ma plany rozwoju ogrodnictwa oraz jakie środki finansowe, krajowe i pomocowe z zagranicy, zostaną przeznaczone naszemu ogrodnictwu.
3. Pilnym zadaniem jest szybkie uchwalenie i wdrożenie w życie ustaw i rozporządzeń wykonawczych do nich, głównie z zakresu organizacji rynków owoców i warzyw (świeżych) oraz przetworów z owoców i warzyw. Jest to zadanie dla całego rządu przy silnym wsparciu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jeśli będą jeszcze potrzebne opinie fachowców w tym zakresie, eksperci Krajowego Forum Ogrodniczego (KFO) mogą sprecyzować potrzeby naszego ogrodnictwa i wskazać na skutki, jeśli te potrzeby nie zostaną zrealizowane.
4. Jedną z podstawowych form pomocy dla naszego ogrodnictwa są kredyty preferencyjne, głównie na inwestycje produkcyjne. Wnioskuje się o zwiększenie tych kredytów oraz podniesienie wieku warunkującego przydzielenie kredytów preferencyjnych dla ogrodnictwa z 40 do 50 lat. Eksperci mogą wskazać, komu i jak w pierwszym rzędzie należy udostępnić preferencyjne kredyty dla ogrodnictwa.
5. Środowisko ogrodnicze chce być informowane o sytuacji i zmianach w ogrodnictwie wprowadzanych przez resort rolnictwa, najlepiej w postaci rocznych raportów o: stanie produkcji ogrodniczej i warunkach jej rozwoju oraz handlu zagranicznego; prognozach produkcji i popytu na produkty ogrodnicze oraz poziomie pozostałości szkodliwych substancji w owocach, warzywach, grzybach i ich przetworach. W opracowaniu takich raportów mogą pomagać eksperci KFO. Początkowo prosi się resort lub kompetentne osoby o stałą informację o wynikach rozmów i ustaleń z Unią Europejską z zakresu ogrodnictwa.
6. Za pilną potrzebę uważa się przedyskutowanie w gronie fachowców oraz kompetentnych władz: stanu i możliwości rozwoju przechowalnictwa owoców i warzyw; form działalności zakładów przetwórczych owocowo-warzywnych (polityka cen, umowy z producentami); organizacji handlu krajowego; eksportu produktów ogrodniczych; form skutecznej promocji naszych produktów ogrodniczych w kraju i za granicą (kto to ma robić i kto ma płacić). Organizacją odpowiednich spotkań, we współpracy z resortem rolnictwa, może się zająć Krajowe Forum Ogrodnicze.
7. Wspólnie z producentami, różnymi organizacjami producenckimi i handlowymi oraz MRiRW trzeba przystąpić do konkretnych działań z zakresu organizacji rynków producenckich, ze szczególnym uwzględnieniem koncentracji jednorodnej produkcji oraz wspólnego przechowywania i sprzedaży produktów ogrodniczych. Sfera poprodukcyjna winna być objęta priorytetową interwencją ze strony państwa i zagranicznych funduszy pomocowych. Do rynków dystrybucyjnych nie należy dopuszczać inwestorów strategicznych, ale doprowadzić do wycofania udziałów sektora publicznego (agencje państwowe) na rzecz sektora prywatnego, jakim są grupy producenckie, wyspecjalizowani dystrybutorzy, hurtownie patronackie i inne inwestycje towarzyszące rynkom hurtowym. Konieczna jest dyskusja nad zmianami funkcjonowania rynków hurtowych w Polsce. Także w tym zakresie eksperci KFO służą radą i pomocą.
8. Pilnie potrzebna jest ustawa o grupach producenckich, ale taka, która będzie stymulowała ich prawidłowy rozwój z korzyścią dla konsumentów i producentów produktów ogrodniczych. Dużo tu zależy od Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Apel do producentów: zanim się ukaże taka ustawa, należy się już teraz łączyć w formalne i nieformalne grupy, wspólnie produkować i sprzedawać swoje produkty i w miarę możliwości korzystać z dostępnych środków finansowych na szczeblu centralnym i lokalnym oraz z zagranicznych funduszy pomocowych.
9. Do rozwoju nowoczesnego ogrodnictwa potrzebna jest szybka i w miarę dokładna informacja rynkowa. Na razie informację taką zapewnia kilka instytucji, jak np. FAMMU, Departament Informacji MRiRW, Samodzielna Pracownia Ekonomiki Ogrodnictwa IERiGŻ, niektóre uczelnie oraz niektóre rynki hurtowe, np. w Poznaniu. Zachodzi potrzeba koordynowania tych prac, aby zyskać na czasie, środkach finansowych i lepszym oraz terminowym dostarczaniu wyników do zainteresowanych osób i instytucji.
10. Przedstawiciele MRiRW prowadzą rozmowy z Unią Europejską także z zakresu ogrodnictwa. Oprócz konieczności możliwie pełnej informacji o wynikach prowadzonych rozmów (o ile nie są tajne), potrzebne jest spotkanie grupy naszych ekspertów z grupą unijnych ekspertów ogrodnictwa celem wymiany poglądów, m.in. co do kierunków rozwoju ogrodnictwa w Polsce zgodnie z wymaganiami Unii Europejskiej. Sądzimy, że takie spotkanie może zorganizować resort rolnictwa w Polsce, czy np. w Brukseli.
11. Brakuje nam skutecznego doradztwa fachowego z zakresu nowoczesnej produkcji i sprzedaży produktów ogrodniczych. W tym zakresie potrzebne są istotne zmiany. W jakim kierunku winny pójść, mogą m.in. wskazać eksperci KFO.
12. W rozwoju krajowego ogrodnictwa nadal bardzo ważną rolę ma do odegrania polska nauka ogrodnicza. Na skutek niedostatecznego finansowania działalności naukowej coraz mniejszy jest wpływ nauki na praktykę, a więc odwrotnie, niż np. w krajach Unii Europejskiej. Konieczny jest nie tylko wzrost nakładów na naukę, ale także zmiany w systemie jej oceny, który aktualnie nie uwzględnia działalności na rzecz praktyki. Należy rozwijać skutecznie współpracę nauki z praktyką, np. przez konsultacje z Ośrodkami Doradztwa Rolniczego. Aby ta współpraca była owocna, nauka musi zmienić metodykę badań podstawowych, sposoby opracowania i prezentowania swoich wyników. Warto też rozważyć inne formy finansowania nauki, np. poprzez obligatoryjny odpis od podatku rolnego na poziomie 1%.
13. W uczelniach i szkołach ogrodniczych trzeba zmienić system nauczania w kierunku zwiększenia zajęć praktycznych oraz poznania nowoczesnych metod produkcji i sprzedaży płodów ogrodniczych oraz zasad obowiązujących w Unii Europejskiej. Konieczne jest zwiększenie godzin nauki języków obcych oraz lepsze przygotowanie absolwentów do pracy zawodowej w naszym kraju.
14. Coraz większą rolę odgrywa u nas grzyb boczniak. Niektórzy producenci grzybów i grzybni oferują bezpłatnie uczelniom i szkołom ogrodniczym materiał wyjściowy do celów dydaktycznych.
15. Postuluje się umożliwienie rozliczania podatku VAT przez osoby prowadzące działalność rolniczą (wprowadzenie stawki zerowej tego podatku na produkty rolne) oraz podanie limitów kredytów preferencyjnych na najbliższe lata.
16. W ogrodnictwie ważną rolę odgrywa sezonowe zatrudnienie pracowników, którym należą się świadczenia socjalne, bardzo obciążające budżet pracodawcy. Wnioskuje się, aby w zawieranej umowie o pracę sezonową w rolnictwie do 60 dni w roku kalendarzowym, nie uwzględniać świadczeń socjalnych.
17. Dotychczasowe zasady spisu rolnego nie dają pełnego obrazu naszego ogrodnictwa. Oprócz ogólnych danych o powierzchni upraw i produkcji, należałoby uwzględnić towarową powierzchnię upraw, wielkość produkcji towarowej oraz wyszczególnienie różnych poziomów intensywności produkcji. Eksperci Krajowego Forum Ogrodniczego służą pomocą przy opracowaniu metodyki takiego spisu.