Numer 04/2000
Nawożenie plantacji truskawek zróżnicowane jest w zależności od jej wieku. Na zakładanych poprzedniej jesieni lub sadzonych w danym roku wiosną owocowanie roślin jest zazwyczaj bardzo ograniczone. Dlatego też podstawowym celem podawania składników mineralnych na jednorocznej plantacji jest prawidłowe ukorzenienie się i wzmocnienie młodych roślin, tak aby były przygotowane do wytworzenia licznych pąków kwiatostanowych późnym latem i jesienią...
Wczesną wiosną poleca się nawozić plantację truskawek azotem w dawce 30–40 kg N/ha. Składnik ten jest najlepiej przyswajany przez rośliny w formie azotanowej (saletrzanej, N-NO3). Pamiętać jednak należy, iż nie ulega ona sorpcji (zatrzymaniu) w glebie. Skutkiem tego nadwyżki tej formy są łatwo wymywane w głąb gleby. Lepiej jest zatem wiosenną dawkę azotu podzielić na dwie części — 30–40% podać tuż po ruszeniu wegetacji, a pozostałą ilość — w okresie kwitnienia. Amonowa forma azotu (N-NH4), której źródłem może być mocznik lub siarczan amonu, a także częściowo saletra amonowa, jest w pewnym stopniu zatrzymywana w kompleksie sorpcyjnym. Takie nawozy jednak istotnie wpływają na zwiększenie zakwaszenia gleby. Bardzo dobre efekty daje używanie nawozów, w których skład wchodzą obie formy azotu, na przykład saletry amonowej, choć duża w niej zawartość azotu (34%) może utrudniać precyzyjne podawanie tego składnika (mała dawka nawozu na hektar). Efektywniejsze będzie zapewne wykorzystanie nawozów zawierających mniejsze ilości azotu oraz umożliwiających dodatkowo poprawę zaopatrzenia młodych roślin w inne składniki pokarmowe, zwłaszcza fosfor (częściowo w formie polifosforanowej) i mikroelementy (np. Hydrocomplex 12-11-18 + mikro).
Fosfor ułatwia rozwój i wzrost systemu korzeniowego młodych roślin, a zatem przyspiesza tempo ich przyjmowania się po posadzeniu. Niestety, na glebach kwaśnych (o pH niższym niż 5,5) pierwiastek ten przechodzi w formy niedostępne dla roślin, co w praktyce uniemożliwia wykorzystanie jego zapasów. W przypadku, gdy przed założeniem plantacji pH gleby nie zostało doprowadzone do optymalnego dla truskawek poziomu — 6,0–6,5 — warto sięgnąć po nawozy fosforowe nowej generacji lub wieloskładnikowe, zawierające ten składnik w postaci wspomnianych już polifosforanów. Ta forma nie ulega bowiem w glebach kwaśnych tak szybkim procesom uwsteczniania (przechodzenia w formy niedostępne dla roślin). Decyzja o podawaniu fosforu powinna być w każdym przypadku podjęta na podstawie aktualnej analizy zasobności gleby w ten składnik. Najczęściej (jeżeli zachodzi potrzeba nawożenia fosforem) dawki te nie przekraczają 40–60 kg P2O5/ha.
Na plantacjach starszych należy zmniejszyć dawki azotu wiosną, ponieważ przenawożenie nim roślin powoduje obniżenie plonu i pogorszenie się jakości owoców. Nawożenie azotem (do 30 kg/ha) konieczne jest w przypadku truskawek posadzonych na glebach lekkich oraz, gdy słaby jest wzrost roślin i ograniczone ich plonowanie. Dawkę tego składnika można dodatkowo podzielić na dwie części, podając pierwszą tuż po ruszeniu wegetacji, a drugą — przed kwitnieniem. Decydując się na dostarczenie azotu warto wykorzystać dostępne na rynku nawozy z dodatkiem boru, którego na glebach lekkich zazwyczaj brakuje.
Wiosną truskawki potrzebują dużo potasu. Składnik ten odgrywa bowiem istotną rolę w regulowaniu gospodarki wodnej roślin. Optymalne ich zaopatrzenie w potas decydować będzie zatem nie tylko o pobieraniu z gleby innych pierwiastków przez truskawki, lecz także o jędrności i wielkości owoców. O dostępności tego makroelementu dla roślin decyduje przede wszystkim zasobność gleby w potas oraz jej wilgotność. Jego pobieranie może być silnie ograniczone poprzez dużą zawartość magnezu w glebie, przykładowo na skutek wieloletniego nawożenia wapnem magnezowym. W tym przypadku prawidłowe zaopatrzenie roślin w potas można osiągnąć poprzez kilkakrotne ich opryskiwanie saletrą potasową lub siarczanem potasu w stężeniu 0,5%.
Podobną rolę, jak potas, w osiąganiu pożądanej jakości owoców, zwłaszcza ich jędrności, spełnia wapń. Na glebach kwaśnych i słabych truskawki są zazwyczaj niedostatecznie zaopatrzone w ten składnik. Niedobór wapnia powoduje ograniczenie wzrostu liści, charakterystyczne ich marszczenie się, zamieranie ich wierzchołków oraz zniekształcenie owoców. Pozakorzeniowe dokarmianie roślin wapniem ma szczególnie duże znaczenie u odmian deserowych, na przykład u 'Elsanty'. Zabieg taki wykonywany od początku kwitnienia do okresu zawiązywania owoców wyraźnie zwiększa ich późniejszą jędrność (wykres). Na glebach słabych i kwaśnych uzupełnianie podstawowego nawożenia mineralnego pozakorzeniowym dokarmianiem truskawek wapniem pozwala zatem na zdecydowaną poprawę jakości owoców.
Fosfor ułatwia rozwój i wzrost systemu korzeniowego młodych roślin, a zatem przyspiesza tempo ich przyjmowania się po posadzeniu. Niestety, na glebach kwaśnych (o pH niższym niż 5,5) pierwiastek ten przechodzi w formy niedostępne dla roślin, co w praktyce uniemożliwia wykorzystanie jego zapasów. W przypadku, gdy przed założeniem plantacji pH gleby nie zostało doprowadzone do optymalnego dla truskawek poziomu — 6,0–6,5 — warto sięgnąć po nawozy fosforowe nowej generacji lub wieloskładnikowe, zawierające ten składnik w postaci wspomnianych już polifosforanów. Ta forma nie ulega bowiem w glebach kwaśnych tak szybkim procesom uwsteczniania (przechodzenia w formy niedostępne dla roślin). Decyzja o podawaniu fosforu powinna być w każdym przypadku podjęta na podstawie aktualnej analizy zasobności gleby w ten składnik. Najczęściej (jeżeli zachodzi potrzeba nawożenia fosforem) dawki te nie przekraczają 40–60 kg P2O5/ha.
Na plantacjach starszych należy zmniejszyć dawki azotu wiosną, ponieważ przenawożenie nim roślin powoduje obniżenie plonu i pogorszenie się jakości owoców. Nawożenie azotem (do 30 kg/ha) konieczne jest w przypadku truskawek posadzonych na glebach lekkich oraz, gdy słaby jest wzrost roślin i ograniczone ich plonowanie. Dawkę tego składnika można dodatkowo podzielić na dwie części, podając pierwszą tuż po ruszeniu wegetacji, a drugą — przed kwitnieniem. Decydując się na dostarczenie azotu warto wykorzystać dostępne na rynku nawozy z dodatkiem boru, którego na glebach lekkich zazwyczaj brakuje.
Wiosną truskawki potrzebują dużo potasu. Składnik ten odgrywa bowiem istotną rolę w regulowaniu gospodarki wodnej roślin. Optymalne ich zaopatrzenie w potas decydować będzie zatem nie tylko o pobieraniu z gleby innych pierwiastków przez truskawki, lecz także o jędrności i wielkości owoców. O dostępności tego makroelementu dla roślin decyduje przede wszystkim zasobność gleby w potas oraz jej wilgotność. Jego pobieranie może być silnie ograniczone poprzez dużą zawartość magnezu w glebie, przykładowo na skutek wieloletniego nawożenia wapnem magnezowym. W tym przypadku prawidłowe zaopatrzenie roślin w potas można osiągnąć poprzez kilkakrotne ich opryskiwanie saletrą potasową lub siarczanem potasu w stężeniu 0,5%.
Podobną rolę, jak potas, w osiąganiu pożądanej jakości owoców, zwłaszcza ich jędrności, spełnia wapń. Na glebach kwaśnych i słabych truskawki są zazwyczaj niedostatecznie zaopatrzone w ten składnik. Niedobór wapnia powoduje ograniczenie wzrostu liści, charakterystyczne ich marszczenie się, zamieranie ich wierzchołków oraz zniekształcenie owoców. Pozakorzeniowe dokarmianie roślin wapniem ma szczególnie duże znaczenie u odmian deserowych, na przykład u 'Elsanty'. Zabieg taki wykonywany od początku kwitnienia do okresu zawiązywania owoców wyraźnie zwiększa ich późniejszą jędrność (wykres). Na glebach słabych i kwaśnych uzupełnianie podstawowego nawożenia mineralnego pozakorzeniowym dokarmianiem truskawek wapniem pozwala zatem na zdecydowaną poprawę jakości owoców.
 |