Numer 01/2001
Najczęściej spożywanym w Polsce warzywem wciąż jeszcze jest kapusta, a owocem - jabłko. W ostatnim dziesięcioleciu struktura spożycia produktów ogrodniczych jednak stopniowo się zmienia (tabela) - coraz więcej jemy mrożonek warzywnych oraz owoców południowych. Dwa lata temu został zahamowany spadek spożycia warzyw świeżych i przetworzonych. Takie zmiany wynikają nie tylko z tradycji i upodobań konsumentów, ale też podaży, kształtującej ceny owoców i warzyw.
| ||
|
| ||
| Wzrost spożycia warzyw | ||
Przeprowadzone przez GUS badania budżetów domowych ujawniają , że w latach 1986–88 statystyczny Polak zjadał rocznie około 73 kg warzyw i grzybów świeżych oraz przetworzonych (rys. 1). W latach 90. spożycie tych produktów malało, osiągając 66 kg w 1997 r. Dopiero rok później odnotowano wzrost — do 68 kg (w tym warzyw świeżych do około 60 kg). Należy jednak pamiętać, że zbiory warzyw w tym sezonie były wysokie (samych gruntowych — 5,92 mln ton), a ich ceny — niższe.
Dane statystyczne wykazują, że z warzyw świeżych zdecydowanie najwięcej jemy kapusty (około 10 kg na osobę rocznie), pomidorów (9,5 kg), marchwi (9 kg) oraz ogórków (8 kg). W ostatnich latach konsumujemy jednak coraz mniej kapusty, a więcej — kalafiorów i pomidorów. W 1998 r. te dwa ostatnie gatunki wyprzedziły nawet marchew (dotychczas była najczęściej — po kapuście — spożywanym warzywem). Dwa lata temu zjadaliśmy około 0,7 kg mrożonek warzywnych (najczęściej kupowany rodzaj przetworu z warzyw) rocznie na mieszkańca, średnio dwa razy więcej niż w latach 1986–88 i o 20% więcej niż w 1997 r. W ostatnich latach mniej popularna była kapusta kwaszona (tylko w 1996 r. jej roczna konsumpcja wzrosła do 4,7 kg, a w następnych latach utrzymywała się już na poziomie 4,2 kg na mieszkańca). | ||
|
| ||
| Co jedzą w Europie? | ||
Te same badania GUS wykazały, że w 1998 r. statystyczny Polak zjadał 45 kg świeżych owoców (prawie o 5 kg więcej niż rok wcześniej, a o ponad 10 kg więcej niż przeciętnie w latach 1986–88), najwięcej jabłek — w 1998 r. około 24 kg, czyli o 14% więcej niż w 1997 r. (rys. 2). Jabłka stanowią ponad 50% spożywanych owoców świeżych, na drugim miejscu plasują się owoce południowe (ponad 20%), których rocznie konsumujemy około 10 kg na osobę (w latach 1986–88 zaledwie 2,6 kg rocznie). Małe spożycie owoców południowych w ubiegłych latach wynikało z niskiej ich podaży na polskim rynku, dopiero ostatnie dziesięciolecie przyniosło wzrost importu. W 1991 r. sprowadziliśmy do Polski 153 000 ton bananów (najpopularniejsze w tej grupie produktów), w 1999 r. — 329 000 ton, owoców cytrusowych odpowiednio — 260 000 ton oraz 298 000 ton. Owoce południowe najchętniej kupujemy zimą, ale również wiosną, gdy ich ceny są niskie w porównaniu z notowaniami polskich jabłek.
W 1998 r. statystyczny Polak zjadał około 5 kg truskawek, malin, porzeczek oraz agrestu łącznie i znalazły się one na trzecim miejscu w spożyciu owoców świeżych — konsumpcja wzrosła w stosunku do tej z 1997 r. o 5% (przy produkcji wyższej zaledwie o 1%). Należy przypomnieć, że w niektórych latach spożycie owoców jagodowych dochodziło nawet do 7 kg rocznie na osobę (na przykład w okresie 1986–88), mniej jednak było wówczas owoców południowych oraz soków owocowych, natomiast więcej przygotowywano w domach przetworów (kompotów, dżemów, konfitur). W Polsce mało popularne są gruszki. W 1993 r., gdy zbiory były duże (89 000 ton), konsumowaliśmy średnio około 2,5 kg gruszek na osobę rocznie, a w 1998 r. (również przy wysokiej produkcji — 83 000 ton) — l ,70 kg. Jednak w latach mniejszych zbiorów i wyższych cen (jak to miało miejsce w 1996 r.) spożycie spadało nawet do 0,4 kg. | ||
