• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 03/1999

CENY HURTOWE WARZYW W 1998 ROKU

Poziom cen na hurtowym rynku warzyw w 1998 roku wynika z nakładania się wielu czynników. Zadecydowały głównie te związane z podażą, do których przede wszystkim zaliczyć należy wielkość zbiorów w 1997 i 1998 roku, skalę importu, a także popyt - kryzys finansowy w Rosji miał wpływ na wielkość obrotów zewnętrznych oraz na ceny warzyw, zwłaszcza w drugim kwartale 1998 roku. Istotny wpływ na poziom cen miał również wewnętrzny spadek wartości złotego.
Prezentowane w tabeli średnie roczne ceny są średnią arytmetyczną średnich cen hurtowych z poszczególnych miesięcy analizowanych lat. Nie odzwierciedlają one jednak w pełni zróżnicowania (wynikającego z sezonowości podaży) cen warzyw w czasie. Nie ujawniają także dużych rozbieżności w poziomie cen między pierwszą a drugą połową roku - efektu sporej różnicy w zbiorach między słabym rokiem 1997 (4,94 min ton) a bardzo dobrym 1998 r. (5,92 mln ton).

ŚREDNIE HURTOWE CENY WARZYW W LATACH 1997-1998 NA WGRO SA W POZNANIU W ZŁOTYCH ZA KG: * dotyczy 8 miesięcy roku; ++ znacznie powyżej inflacji, + powyżej inflacji, = na poziomie zbliżonym do inflacji, - poniżej poziomu inflacji, -- znacznie poniżej inflacji


Według danych GUS, zbiory warzyw w 1998 roku były o 19,7% wyższe niż w 1997 roku i o 10,1% wyższe niż średnio w latach 1991-95. Z kolei zbiory w roku 1997 były o 8,2% niższe niż średnia pięcioletnia z lat 1991-95. Można więc z dużym uproszczeniem przyjąć, że średnie roczne ceny warzyw w 1998 roku są wypadkową wysokich cen z pierwszego półrocza - konsekwencji niskich zbiorów w 1997 r. i niskich cen z drugiego półrocza - rezultatu wysokich zbiorów w 1998 r. Dobrą ilustracją tego zjawiska są ceny cebuli (rys. 1).

RYS. 1. HURTOWE CENY CEBULI KRAJOWEJ W LATACH 1997/98


Ceny warzyw w 1998 roku (tabela), poza nielicznymi wyjątkami (cebula, biała i czerwona kapusta, długi ogórek, pomidory z importu i nowaljki) po uwzględnieniu skali inflacji byty znacznie niższe niż w 1997 r. Sytuacja w poszczególnych segmentach rynku była jednak zróżnicowana. Szczególną uwagę zwracają bardzo wysokie ceny cebuli (wzrost w stosunku do roku ubiegłego o 56,47%), co było niewątpliwie związane z dużym nieurodzajem tego warzywa w 1997 roku (pomimo sporego uzupełniającego importu - według danych za trzy kwartały 1998 'roku - około 140,7 tyś. ton). Poniżej poziomu z 1997 roku utrzymywały się średnie ceny porów (97,56%), buraków czerwonych (96,23%), kalafiorów (56,63%) oraz krajowych pomidorów szklarniowych (99,21%). Wyższe niż w roku ubiegłym, ale poniżej poziomu inflacji, były ceny marchwi (107,46%), selera (105,16%), pietruszki (105,33%), brokułów 105,65% , ogórków krótkich 106,90% , rzodkiewki z importu 104,91% . Powyżej poziomu inflacji kształtowały się ceny cebuli (156,47%), kapusty białej (120%) i czerwonej (126,56%), pomidorów szklarniowych z importu (124,22%) i krajowych długich ogórków (117,42). Nieznacznie powyżej poziomu inflacji utrzymywały się ceny krajowych nowalijek: natki pietruszki (110,71%), koperku (110,52%), rzodkiewki (111,69%) i sałaty (113,41%). Długookresowe obserwacje hurtowego rynku warzyw wskazują, że ostatnio najbardziej stabilnym kierunkiem produkcji była uprawa nowalijek. Z kolei największą stabilizacją średnich rocznych cen charakteryzowała się marchew (0,67-0,72 zł/kg) i buraki czerwone (0,51-0,53 zł/kg). Zdecydowanie mniejsze niż w roku ubiegłym były wahania cen pietruszki korzeniowej, buraków czerwonych i marchwi, a zdecydowanie większe krajowych pomidorów szklarniowych i długich ogórków, co w istotny sposób wpłynęło na kształtowanie się średnich rocznych cen (patrz rys. 2 i 3).

RYS. 2. HURTOWE CENY KRAJOWYCH OGÓRKÓW DŁUGICH W LATACH 1997/98




RYS. 3. HURTOWE CENY KRAJOWYCH POMIDORÓW SZKLARNIOWYCH W LATACH 1997/98


Szerszego omówienia wymaga średni poziom cen krajowych pomidorów szklarniowych w 1998 roku. Średnia roczna cena tego warzywa była tylko o 1% niższa niż w roku ubiegłym (tabela). Występowały jednak bardzo duże różnice między średnimi notowaniami miesięcznymi (rys. 3). W okresie największej podaży - w sierpniu i wrześniu - ubiegłoroczne ceny pomidorów byty odpowiednio aż o 48,6% i 38,75% niższe niż w analogicznych miesiącach 1997 roku. W warunkach zrównoważonego rynku zdecydowanie lepsze ceny uzyskiwali dostawcy produktów wysokiej jakości. Dobrą ilustracją tego zjawiska było kształtowanie się cen marchwi krajowej i importowanej. Ta ostatnia, głównie z Holandii, pomimo nasycenia rynku zwiększała systematycznie swój udział w nim i uzyskiwała średnio o 10-30% wyższe ceny niż krajowa. Wobec występującej w Polsce tendencji do zwiększania powierzchni upraw warzyw, wzrostu wydajności i rosnącego importu, w nadchodzących latach należy liczyć się z wzrastającą presją podaży na rynek, co niewątpliwie wpływać będzie na utrzymywanie się niskich cen warzyw oraz zaostrzenie konkurencji zewnętrznej i wewnętrznej na nim. Sprostanie jej wymagać będzie przełomu w zakresie jakości i standaryzacji produkcji krajowej. Dotychczas konfrontacja produktów krajowych z importowanymi wskazuje, że postęp w tym zakresie jest w Polsce stanowczo niezadowalający.