Numer 02/2001
Tak w krajach zachodniej Europy, jak i w Polsce 'Jonagold' (i jego mutanty) już od kilku lat zajmują znaczącą pozycję w produkcji i handlu. Szacuje się, że udział tej grupy odmian w Polsce osiąga lub osiągnie w najbliższym czasie około 10% produkcji jabłek. Ich owoce są cenione przez konsumentów ze względu na walory smakowe, a przez producentów za przydatność do przechowywania.
Standardowy 'Jonagold' — wybarwiający się w naszych warunkach klimatycznych raczej późno i niedostatecznie — dość łatwo ulega mutacjom, dlatego też w wielu europejskich stacjach doświadczalnych ocenie podlega często kilkadziesiąt jego barwnych sportów jednocześnie. Poszukiwane są przede wszystkim mutanty odznaczające się intensywnym i atrakcyjnie wyglądającym rumieńcem. Badania marketingowe przeprowadzane w Polsce i innych krajach wyraźnie wykazują, iż z odmian wykształcających rumieniec najchętniej kupowane są owoce o wyraźnej czerwonej barwie.
Niektóre z licznych sportów 'Jonagolda' oceniane były w Stacji Doświadczalnej Katedry Sadownictwa AR Poznań we współpracy z ISK w Skierniewicach. W jednym z takich doświadczeń porównano odmiany 'Jonica', 'Goldpurpur' i 'Rubinstar'® z 'Jonagoldem' standardowym. Drzewka tych odmian na podkładce 'M 26' wysadzono w lipcu 1990 roku z pojemników do sadu w Przybrodzie, w rozstawie 4,0 x 2,0 m. Po 9 latach obserwacji stwierdzono istotne różnice we wzroście drzew poszczególnych odmian. Najsłabszy wzrost (określany powierzchnią przekroju poprzecznego — PPPP) zanotowano u standardowego 'Jonagolda', nieco silniejszy natomiast u odmian 'Jonica' i 'Goldpurpur'. Podobne różnice (aczkolwiek nieudowodnione statystycznie) obserwuje się w rozmiarach koron drzew badanych odmian. Sumaryczny plon owoców z drzewa w pierwszych 8 latach badań, dla wszystkich porównywanych mutantów niezróżnicowany statystycznie, okazał się istotnie wyższy w porównaniu ze standardową odmianą 'Jonagold' (tabela).
Przy ocenie sportów tej odmiany jedną z najważniejszych cech jest wielkość rumieńca na powierzchni owocu. Pod tym względem owoce 'Rubinstara'® zdecydowanie różnią się od jabłek pozostałych badanych odmian — prawie wszystkie pokryte są rumieńcem obejmującym ponad połowę powierzchni skórki. 'Rubinstar'® różni się od 'Jonagolda' osiąganiem dojrzałości zbiorczej o kilka dni wcześniej oraz lepszą przydatnością do przechowywania. Testy smakowe przeprowadzone w RSGD Przybroda i w ISK w Skierniewicach wykazały, iż smak owoców jest oceniany jako równy lub nawet lepszy niż innych mutantów, natomiast ich wy-gląd — ze względu na intensywność i atrakcyjność rumieńca — zawsze stawiał ten mutant w czołówce.
Ten pochodzący z Niemiec sport zdobywa w ostatnich latach nie tylko rynek niemiecki, lecz także znajduje uznanie w innych europejskich krajach, w tym i w Polsce. Decydując się na jego uprawę należy jednak zwrócić uwagę na kilka podstawowych czynników wpływających na wzrost i plonowanie (w niektórych polskich publikacjach uważane za zmienne i uzależnione od czynników siedliskowych).
Jednym z ważniejszych i często opisywanych w badaniach niemieckich czynników jest jakość materiału nasadzeniowego, a przede wszystkim jego status zdrowotności, czyli obecność wirusów. W nasadzeniach porównawczych składających się z drzew nieodwirusowanych oraz mających status wolnych od wirusów obserwowano u tych ostatnich wzrost plonowania o od 40% do ponad 100%. Także wzrost, czyli grubość pnia i rozmiary koron, były istotnie wyższe u drzew zdrowych. Obecność wirusów, według niemieckich autorów, powoduje ponadto: opóźnione wejście drzew w okres owocowania, zmniejszenie średniej masy owoców, gorsze ich wybarwianie się, zmniejszenie odporności na mróz, wzrost podatności na choroby.
Innym aspektem bardzo ważnym w przypadku 'Rubinstara'® jest dobór zapylaczy w sadzie. Podobnie jak inne sporty 'Jonagolda', jest to odmiana triploidalna, czyli wymagająca zapylenia obcym pyłkiem. Sama zaś jest bardzo złym zapylaczem. Nie powinno się jej sadzić w towarzystwie popularnych ostatnio w Polsce odmian: 'Ligol'®, 'Smoothy' (oraz innych sportów 'Golden Deliciousa') czy też 'Summerreda'. Dobrymi zapylaczami są dla 'Rubinstara'® między innymi, 'Gala' i sporty, 'Elstar' i sporty, 'Šampion', 'Rubin', 'Pinova' i 'Gloster'.
Reasumując można stwierdzić, iż podejmując decyzję o posadzeniu tej odmiany nie popełnimy błędu, gdyż zarówno właściwości produkcyjne drzewa, jak i atrakcyjność owoców sprawia, że można uznać 'Rubinstara'® za jeden z najcenniejszych mutantów 'Jonagolda'. Warto podkreślić, że rumieniec na jego owocach pojawia się równie wcześnie, jak na owocach powszechnie uprawianego 'Jonagoreda', ale jest bardziej atrakcyjny — jaśniejszy, czerwonokarminowy, jednolity.
Autorzy są pracownikami Akademii Rolniczej w Poznaniu
Niektóre z licznych sportów 'Jonagolda' oceniane były w Stacji Doświadczalnej Katedry Sadownictwa AR Poznań we współpracy z ISK w Skierniewicach. W jednym z takich doświadczeń porównano odmiany 'Jonica', 'Goldpurpur' i 'Rubinstar'® z 'Jonagoldem' standardowym. Drzewka tych odmian na podkładce 'M 26' wysadzono w lipcu 1990 roku z pojemników do sadu w Przybrodzie, w rozstawie 4,0 x 2,0 m. Po 9 latach obserwacji stwierdzono istotne różnice we wzroście drzew poszczególnych odmian. Najsłabszy wzrost (określany powierzchnią przekroju poprzecznego — PPPP) zanotowano u standardowego 'Jonagolda', nieco silniejszy natomiast u odmian 'Jonica' i 'Goldpurpur'. Podobne różnice (aczkolwiek nieudowodnione statystycznie) obserwuje się w rozmiarach koron drzew badanych odmian. Sumaryczny plon owoców z drzewa w pierwszych 8 latach badań, dla wszystkich porównywanych mutantów niezróżnicowany statystycznie, okazał się istotnie wyższy w porównaniu ze standardową odmianą 'Jonagold' (tabela).
 |
Przy ocenie sportów tej odmiany jedną z najważniejszych cech jest wielkość rumieńca na powierzchni owocu. Pod tym względem owoce 'Rubinstara'® zdecydowanie różnią się od jabłek pozostałych badanych odmian — prawie wszystkie pokryte są rumieńcem obejmującym ponad połowę powierzchni skórki. 'Rubinstar'® różni się od 'Jonagolda' osiąganiem dojrzałości zbiorczej o kilka dni wcześniej oraz lepszą przydatnością do przechowywania. Testy smakowe przeprowadzone w RSGD Przybroda i w ISK w Skierniewicach wykazały, iż smak owoców jest oceniany jako równy lub nawet lepszy niż innych mutantów, natomiast ich wy-gląd — ze względu na intensywność i atrakcyjność rumieńca — zawsze stawiał ten mutant w czołówce.
 |
 |
Ten pochodzący z Niemiec sport zdobywa w ostatnich latach nie tylko rynek niemiecki, lecz także znajduje uznanie w innych europejskich krajach, w tym i w Polsce. Decydując się na jego uprawę należy jednak zwrócić uwagę na kilka podstawowych czynników wpływających na wzrost i plonowanie (w niektórych polskich publikacjach uważane za zmienne i uzależnione od czynników siedliskowych).
Jednym z ważniejszych i często opisywanych w badaniach niemieckich czynników jest jakość materiału nasadzeniowego, a przede wszystkim jego status zdrowotności, czyli obecność wirusów. W nasadzeniach porównawczych składających się z drzew nieodwirusowanych oraz mających status wolnych od wirusów obserwowano u tych ostatnich wzrost plonowania o od 40% do ponad 100%. Także wzrost, czyli grubość pnia i rozmiary koron, były istotnie wyższe u drzew zdrowych. Obecność wirusów, według niemieckich autorów, powoduje ponadto: opóźnione wejście drzew w okres owocowania, zmniejszenie średniej masy owoców, gorsze ich wybarwianie się, zmniejszenie odporności na mróz, wzrost podatności na choroby.
Innym aspektem bardzo ważnym w przypadku 'Rubinstara'® jest dobór zapylaczy w sadzie. Podobnie jak inne sporty 'Jonagolda', jest to odmiana triploidalna, czyli wymagająca zapylenia obcym pyłkiem. Sama zaś jest bardzo złym zapylaczem. Nie powinno się jej sadzić w towarzystwie popularnych ostatnio w Polsce odmian: 'Ligol'®, 'Smoothy' (oraz innych sportów 'Golden Deliciousa') czy też 'Summerreda'. Dobrymi zapylaczami są dla 'Rubinstara'® między innymi, 'Gala' i sporty, 'Elstar' i sporty, 'Šampion', 'Rubin', 'Pinova' i 'Gloster'.
Reasumując można stwierdzić, iż podejmując decyzję o posadzeniu tej odmiany nie popełnimy błędu, gdyż zarówno właściwości produkcyjne drzewa, jak i atrakcyjność owoców sprawia, że można uznać 'Rubinstara'® za jeden z najcenniejszych mutantów 'Jonagolda'. Warto podkreślić, że rumieniec na jego owocach pojawia się równie wcześnie, jak na owocach powszechnie uprawianego 'Jonagoreda', ale jest bardziej atrakcyjny — jaśniejszy, czerwonokarminowy, jednolity.
Autorzy są pracownikami Akademii Rolniczej w Poznaniu