• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 03/1999

UPRAWA TRUSKAWEK W POLU NA ZBIÓR PRZYSPIESZONY

W ostatnim dziesięcioleciu wprowadzono w Polsce do produkcji wiele nowych deserowych odmian truskawek, które charakteryzują się doskonałym smakiem, wczesnością dojrzewania oraz wysoką plennością dorównującą powszechnie uprawianej Senga Senganie. Równocześnie, aby uzyskiwać owoce poza sezonem ich tradycyjnego dojrzewania, zaczęto wprowadzać nowoczesne technologie produkcji, na przykład sterowaną uprawę truskawek.
W celu przyspieszenia zbiorów uprawia się więc rośliny w szklarniach, zarówno ogrzewanych, jak i nieogrzewanych, w tunelach foliowych oraz bezpośrednio w polu okrywając je włókniną polipropylenową czy perforowaną folią polietylenową. Poprzez zakładanie plantacji truskawek odmian późno dojrzewających czy powtarzających owocowanie, a także poprzez opóźnienie terminu sadzenia roślin przy wykorzystaniu sadzonek frigo, można uzyskiwać owoce od lipca aż do jesieni.

RODZAJ OSŁONY
Najprostszą i najtańszą metodą przyspieszania dojrzewania truskawek jest bezpośrednie okrywanie roślin ''na płask'' włókniną polipropylenową lub perforowaną folią polietylenową. Dzięki temu w centralnych województwach kraju truskawki dojrzewają już w trzeciej dekadzie maja, a na Pomorzu Zachodnim w pierwszej dekadzie czerwca. Na podstawie kilkuletnich badań prowadzonych w Katedrze Sadownictwa AR w Szczecinie stwierdzono, że dzięki tym osłonom można uzyskać owoce od 8 do 11 dni wcześniej. Włóknina polipropylenowa (P 17) jest tworzywem sztucznym, składającym się z luźno połączonych z sobą włókien tworzących nieregularne oczka. W porównaniu z folią polietylenową (PE) włóknina polipropylenowa jest bardziej przewiewna i lepiej przepuszcza wodę, dzięki czemu rośliny można deszczować bez jej zdejmowania. Również opryskiwanie międzyrzędzi herbicydami nie wymaga zdejmowania włókniny. Jest ona kilkakrotnie lżejsza niż folia PE, dobrze przylega do roślin i w mniejszym stopniu zwiewają wiatr. Ponadto pod włókniną utrzymuje się niższa temperatura i wilgotność powietrza niż pod folią PE, rośliny w mniejszym stopniu ulegają wydelikaceniu, wybiegnięciu i porażeniu szarą pleśnią. Do przyspieszania dojrzewania truskawek w polu polecam również bezbarwną perforowaną folię polietylenową PE (fot.). Najlepiej nadaje się ta o grubości 0,1 mm, gdyż jest dosyć mocna, dzięki czemu można jej używać przez kilka sezonów. W doświadczeniach dobre efekty uzyskiwano, gdy na l m2 jej powierzchni znajdowało się 400-500 otworów o średnicy l cm. Pozwalało to utrzymywać optymalną wilgotność gleby, a przy tym umożliwiało pewne, choć w znacznie gorszym stopniu niż pod włókniną, wietrzenie roślin. Zaletą folii perforowanej w stosunku do włókniny jest to, że pod tą pierwszą owoce dojrzewają o 2, 3 dni wcześniej niż pod włókniną.

PLANTACJA TRUSKAWEK OKRYTA BEZBARWNĄ FOLIĄ POLIETYLENOWĄ


Wyższa temperatura i duża wilgotność powietrza utrzymujące się zarówno pod folią, jak i pod włókniną stwarzają korzystne warunki dla rozwoju szarej pleśni (w większym stopniu pod folią). Dlatego też przy uprawie truskawek pod tymi osłonami należy zwrócić szczególną uwagę na dokładną ochronę roślin. Skutecznie ogranicza tę chorobę przeprowadzenie przynajmniej trzech opryskiwań podczas kwitnienia i ewentualnie w okresach krytycznych po kwitnieniu przy użyciu Euparenu 50 WP, Sadoplonu 75 WP, Ronilanu 500 SC, Rovralu 50 WP lub Sumileksu 500 SC.

SYSTEM UPRAWY
Do przyspieszania owocowania w polu nadają się głównie: Karna, Honeoye, Kent, Vega, Elsanta oraz Dukat. Przy uprawie ''na płask'' rośliny sadzi się najczęściej w rzędach, rzędowo-pasowo lub zagonowe. Przy tym pierwszym systemie odległość między truskawkami w rzędzie wynosi 40 cm, a między rzędami niecałe 70 cm. Przy uprawie rzędowo-pasowej rośliny sadzi się w rzędzie co 30-40 cm. Między dwoma rzędami w pasie odległość powinna wynosić 50-60 cm, zaś między pasami - 100 cm. Przy przedstawionych sposobach uprawy 4 sąsiednie rzędy roślin można przykryć folią PE lub włókniną o szerokości 3 m. Dla najbardziej efektywnego wykorzystania osłon i uzyskania najwyższego plonu polecić można uprawę zagonową w dwóch lub czterech rzędach - w rozstawie 30 cm x 20 cm. Odległość między skrajnymi rzędami zagonów powinna wynosić 90 cm. W naszych doświadczeniach dobre efekty uzyskiwaliśmy prowadząc zagony czterorzędowe przykrywane folią PE o szerokości 150 cm. Przy takim sposobie sadzenia roślin, plon w przeliczeniu na hektar, w przypadku Dukata i Karny, wynosił w pierwszym roku prowadzenia plantacji od 20 do 30 ton. Przy tak gęstym sadzeniu roślin (30 cm x 20 cm) plantację najlepiej jednak prowadzić rok, a najwyżej dwa lata. Już w drugim roku rośliny nadmiernie się bowiem zagęszczają, co prowadzi do drobnienia owoców. Aby przedłużyć okres plonowania plantacji, można usunąć co drugi rząd i, ewentualnie, co drugą roślinę w rzędzie.

TERMIN SADZENIA I STANOWISKO UPRAWY
W uprawie przyspieszonej wielkość plonu zależy od terminu zakładania plantacji. Najlepsze efekty uzyskuje się przy sadzeniu roślin w okresie od potowy lipca do potowy sierpnia. Do uprawy przyspieszonej najlepiej nadają się, dostępne na naszym rynku od ubiegłego roku, sadzonki z bryłą korzeniową, a także ''frigo''. W przypadku tych ostatnich, plantację najlepiej zakładać około 15 lipca. Ponieważ sadzonki ''frigo'' już po miesiącu od posadzenia mogą wytwarzać kwiaty, organy te należy systematycznie usuwać, aby nie osłabiały roślin. Do uprawy truskawek pod osłonami niskimi najlepiej nadają się gleby lżejsze, szybko obsychające wiosną i łatwo się nagrzewające, stanowiska zaciszne, osłonięte od strony najczęściej wiejących wiatrów. Pielęgnacja roślin po posadzeniu polega na odchwaszczaniu gleby i podlewaniu w okresach suszy. Rośliny przykrywa się folią PE lub włókniną wczesną wiosną, gdy tylko gleba rozmarznie. Praktycznie, osłony zakłada się od końca lutego do początku kwietnia. Folię PE lub włókninę kładzie się na roślinach luźno, tak aby możliwy był swobodny ich wzrost. Brzegi osłon najlepiej ułożyć w zagłębieniu wzdłuż rzędów i przysypać ziemią lub obłożyć deskami. W okresie kwitnienia folię PE czy włókninę należy rolować na dzień i ponownie rozwijać na noc. W zależności od temperatury powietrza w danym roku, osłony można pozostawić na plantacji nawet do końca maja. W doświadczeniach prowadzonych na AR w Szczecinie nie stwierdzono, aby stosowanie włókniny lub folii miało istotny wpływ na wielkość plonu owoców truskawek. Pojawiła się jedynie tendencja wyższych plonów u roślin okrywanych folią PE w porównaniu do tych uprawianych pod włókniną. Prof. dr hab. Krystyna Ostrowska jest kierownikiem Katedry Sadownictwa na Akademii Rolniczej w Szczecinie