• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 05/2001

SYSTEMY UPRAWY RÓŻ Z PRZYGINANIEM PĘDÓW

,
Zakładając obecnie plantacje róż z reguły stawia się na nowoczesność: całoroczną uprawę w wełnie mineralnej lub podłożu kokosowym, z doświetlaniem asymilacyjnym i dokarmianiem roślin dwutlenkiem węgla, a także z prowadzeniem krzewów metodą japońską (przyginanie pędów — czyt. HO 3/2001). To ostatnie wymaga ustawienia roślin na podwyższeniach, na przykład na odpowiednio wyprofilowanych podkładach ze styropianu, co ułatwia formowanie krzewów oraz inne prace pielęgnacyjne, poprawia warunki wzrostu i rozwoju krzewów oraz pozwala ograniczyć przydeptywanie pędów.
Uprawa w pojemnikach i na matach
Do 10–14-litrowych pojemników sadzi się zwykle po 2 lub 3 rośliny i ustawia te donice obok siebie w dwóch rzędach (rzadko w trzech) przyginając pędy w kierunku przejść między zagonami. I w tym przypadku wskazane jest umieszczenie pojemników na jakimkolwiek podwyższeniu (np. na metalowym stelażu — fot.), pomimo iż one same mają ponad 30 cm wysokości. Ustawianie ich bezpośrednio na gruncie szklarni, często ciężkim oraz nieprzepuszczalnym, utrudnia ponadto odpływ nadmiaru wody lub pożywki z podłoża, co wpływa niekorzystnie na wzrost i rozwój roślin.

RÓŻE W POJEMNIKACH USTAWIONYCH NA METALOWYCH STELAŻACH


Maty wełny mineralnej można dowolnie ustawiać na zagonach, jednak wybór konkretnego systemu uprawy zależy od tempa wzrostu roślin, szerokości naw w szklarni oraz rozmieszczenia rur grzewczych. Według holenderskich doradców firmy Grodan, optymalny, dobrany do tempa wzrostu danej odmiany, system powinien spełniać następujące zasady:
- Ma umożliwić równomierne rozłożenie pędów na całej dostępnej powierzchni. Jest to szczególnie ważne w przypadku odmian drobnokwiatowych. Przygięte pędy nie powinny krzyżować się i zachodzić na siebie, u plenniejszych odmian mogą być ułożone gęściej.
- Liście powinny układać się tak, by nie cieniowały się wzajemnie i by dostęp światła do nich był jak najlepszy. Należy przy tym wykorzystać całą powierzchnię zagonu.
- Trzeba maksymalnie ograniczyć uszkodzenia liści zdarzające się przy przechodzeniu między zagonami — przygięte pędy powinny znajdować się raczej w obrębie zagonów niż przejść.
- Maty należy ułożyć tak, by pracownicy mieli jak najlepszy dostęp do roślin, co ułatwia przyginanie pędów oraz uszczykiwanie pąków.
- Właściwe ułożenie rzędów wpływa też na skuteczność zwalczania chorób i szkodników (zwłaszcza przędziorków), wymagającego dokładnego zwilżenia liści cieczą użytkową podczas opryskiwania.
- Konieczne jest zapewnienie prawidłowego krążenia powietrza wokół roślin (m.in. ogranicza to występowanie chorób grzybowych), w tym równomiernego rozchodzenia się ciepła z rur grzewczych.
Ważne jest ponadto dostosowanie instalacji nawadniającej do konkretnego systemu uprawy. Niezależnie od niego, konieczne jest przy tym zapewnienie właściwego odpływu nadmiaru pożywki (w uprawie w matach — poprzez zamontowanie rynien zbierających ciecz lub lekkie pochylenie mat). Często w rzędach na brzegach zagonów niezbędne jest zamontowanie dodatkowych emiterów doprowadzających wodę (lub pożywkę), gdyż krzewy tam rosnące intensywniej transpirują.

Rodzaje systemów sadzenia róż w wełnie mineralnej
1. Dwurzędowy, z pędami przyginanymi w jedną stronę, na zewnątrz zagonu
Zagon utworzony jest przez dwa rzędy mat ułożone wzdłuż niego. Dość szerokie są przejścia między zagonami (rys. 1), dzięki czemu pędy są mniej narażone na uszkodzenia przez przechodzących pracowników. Jednak liście oraz pędy krzyżują się i nakładają na siebie, są zbyt gęsto rozmieszczone, trudno jest uszczykiwać pąki. Dla róż wielkokwiatowych, wolniej rosnących, system ten jest dość dobry. Nie poleca się go natomiast dla plennych odmian drobnokwiatowych, które tworzą dużo pędów.

RYS. 1. SYSTEM DWURZĘDOWY Z PRZYGINANIEM PĘDÓW NA ZEWNĄTRZ ZAGONU


2. Dwurzędowy, z pędami przyginanymi do wewnątrz i na zewnątrz zagonu
Ułożenie mat jest analogiczne, jak w poprzednim systemie, jednak odległości między nimi są większe, a w konsekwencji — węższe przejścia między zagonami. W tym przypadku dobre jest rozmieszczenie pędów (rys. 2), liście nie zachodzą na siebie, jednak ze względu na węższe przejścia między zagonami zdarza się więcej uszkodzeń roślin.
D w u r z ę d o w e s y s t e m y, niezależnie od sposobu przyginania pędów, dobre są dla róż wielkokwiatowych oraz tych o kwiatach średniej wielkości, szczególnie dla odmian wrażliwych na opadanie liści. W szklarni o szerokości nawy 6,40 m rozmieszcza się zwykle cztery zagony. W porównaniu z innymi systemami, na ścieżki i przejścia przeznaczone jest o około 30% więcej powierzchni.

RYS. 2. SYSTEM DWURZĘDOWY Z PRZYGINANIEM PĘDÓW DO ŚRODKA I NA ZEWNĄTRZ


3. Czterorzędowy, z pędami przyginanymi na boki
Zagon utworzony jest przez 2 podwójne rzędy mat. Rozmieszczenie liści i pędów (rys. 3) jest bardzo korzystne. Silniejsze pędy należy przyginać do środka zagonu, gdyż przejścia są nieco węższe niż w systemach dwurzędowych. By nie dopuszczać do krzyżowania się pędów, trzeba starannie wybierać miejsca ich ulokowania. Nieco trudniejsze niż przy dwurzędowym systemie jest zwalczanie przędziorków, ze względu na gorszy dostęp do liści w środku zagonu. Ponadto podłoże w zewnętrznych rzędach łatwiej przesycha (należy zatem starannie kontrolować jego wilgotność oraz EC). Rury grzewcze powinny być umieszczone pod zagonami. System czterorzędowy może być polecany dla wszystkich odmian róż.

RYS. 3. SYSTEM CZTERORZĘDOWY


4. Poprzeczny, pędy przyginane wzdłuż zagonu
Maty układa się nie wzdłuż, jak w poprzednio opisanych systemach, ale w poprzek zagonu. Jego szerokość zależy od tego, jakiej szerokości maty zostaną użyte. Układa się je w odstępach około 20-centymetrowych i sadzi w każdej po 5, 6 krzewów. Pędy przyginane są wzdłuż zagonu i układane pomiędzy roślinami na sąsiedniej macie (rys. 4). Przy tym systemie, dość często w Polsce spotykanym, rozmieszczenie liści i pędów jest bardzo dobre, a dostęp do przyginanych pędów łatwy. Pędów prawie się nie przygina w kierunku przejść, toteż nie dochodzi do ich przydeptywania. Trzeba jednakże tak układać te pędy, by krzewy nie cieniowały się wzajemnie, a szczególnie nie ograniczały dostępu światła do wyrastających pędów kwiatowych. Zwalczanie przędziorków, zwłaszcza na roślinach w środku zagonu, jest utrudnione, co należy wziąć pod uwagę przy opryskiwaniu plantacji. Ponieważ pędy przyginane są wzdłuż zagonu, system ten jest najodpowiedniejszy dla odmian drobnokwiatowych, o krótszych łodygach, gdyż nie sprzyja nadmiernemu zagęszczeniu się liści oraz krzyżowaniu pędów.

RYS. 4. SYSTEM POPRZECZNY


Autorzy pracują w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach