Numer 06/2001
Intensyfikacja produkcji truskawek i jej ekonomika w Polsce były głównymi problemami poruszanymi 11 kwietnia na Ogólnopolskiej konferencji truskawkowej w ISK w Skierniewicach. Przyjechało na nią około 500 plantatorów oraz kilkanaście firm z bogatą ofertą produktów i rozwiązań technologicznych mogących usprawnić produkcję w gospodarstwie. Największym zainteresowaniem słuchaczy cieszyły się wystąpienia ich kolegów, także zajmujących się produkcją truskawki.
| Oklaski dla producentów | |
| Produkcję truskawek deserowych w swoim gospodarstwie przedstawił Łukasz Konopicki. Obecnie nie wystarczy tylko produkować, należy również myśleć w kategoriach ekonomicznych. Szybszy przyrost produkcji niż zwiększanie się popytu na truskawki oraz nieproporcjonalny wzrost kosztów produkcji do cen uzyskiwanych za owoce powoduje, że uprawa truskawek staje się z roku na rok coraz mniej opłacalna. Według prelegenta, pomimo zmniejszających się dochodów z jednostki powierzchni, koszty założenia plantacji mogą się zwrócić już w pierwszym roku jej prowadzenia. Do zakładania uprawy warto użyć sadzonek frigo — ich cena nie powinna być jednak wyższa od wartości sprzedanego plonu w pierwszym roku uprawy. Koniecznością jest również trafne dobranie odmiany — zdaniem Łukasza Konopickiego, najbardziej opłacalne do tej pory było sadzenie 'Selvy'. Produkcję owoców dla przemysłu przedstawił Andrzej Kostusiak, plantator ze Skierniewic. W kraju mamy 62 tysiące hektarów plantacji truskawek, co stanowi 25% upraw na świecie, a uzyskujemy 6% światowej produkcji owoców. Średnio jest to 2,9 tony z hektara, podczas gdy na świecie zbiera się 12,8 t/ha. Tak niski współczynnik wypracowany jest głównie przez małych plantatorów. Nie posiadają oni specjalistycznego parku maszynowego, a plantacje truskawek w większości zakładane są z sadzonek niskiej jakości. To właśnie te poletka w latach dużych urodzajów powodują powstanie znacznej nadprodukcji i gwałtowny spadek cen, co jest szczególnym problemem dla producentów utrzymujących się wyłącznie z uprawy truskawek na dużych plantacjach. Dodatkowo na pogorszenie się sytuacji plantatorów wpłynęło rozluźnienie więzi z zakładami przetwórczymi, szczególnie z Horteksem. Zdaniem producentów truskawek, problemy, jakie wystąpiły w zagospodarowaniu owoców, mobilizują ich do organizowania się w grupy, aby stać się poważnym partnerem dla innych uczestników rynku. | |
|
| |
| Gwarantujemy opłacalność 'Sengi Sengany' | |
| — mówił Krzysztof Gołębiewski, przedstawiciel firmy skupującej truskawki. Sadownik podpisując kontrakt ma zapewniony zbyt owoców oraz cenę minimalną gwarantującą opłacalność produkcji. W ubiegłym roku było to 2 złote za kilogram 'Sengi Sengany', podczas gdy średnia cena skupu w kraju spadła poniżej 1 zł. Chcąc jednak podpisać umowę kontraktacyjną należy uprawiać truskawki na co najmniej jednym hektarze. Owoce — ich wielkość nie ma znaczenia — muszą być zdrowe oraz bez uszkodzeń spowodowanych przez choroby lub szkodniki. Firma, oprócz skupu, dostarcza plantatorom sadzonek, nawozów oraz pomaga w produkcji dobrze rozwiniętym doradztwem. Po podpisaniu kontraktu można wypożyczać również specjalistyczne maszyny do prowadzenia plantacji, między innymi maszynę do sortowania. | |
|
| |
| Owoce muszą być wysokiej jakości | |
| Kierunki unowocześniania produkcji truskawek w Polsce przed wejściem do Unii Europejskiej przedstawił prof. Edward Żurawicz z ISK. Jego zdaniem, stosunek powierzchni uprawianych u nas odmian przemysłowych do deserowych powinien wynosić 1 : 1, niezbędne jest również maksymalne wydłużenie okresu produkcji owoców. Plantacje powinny być nawadniane i ściółkowane. Chcąc zachować jak najdłużej bardzo dobrą jakość owoców, należy je po zbiorze możliwie szybko schłodzić do 4°C powietrzem o temperaturze 0,5°C. Po tym wstępnym schłodzeniu owoce powinny być przeniesione do pomieszczenia o temperaturze 2°C i wilgotności 90–95%. Jeśli nasze truskawki będą spełniały wymagania stawiane przez odbiorców z Europy, pewnie znajdziemy chłonny rynek, który pozwoli na intensywny rozwój upraw truskawek w Polsce. | |
|
| |
| Ochrona plantacji | |
| Duże znaczenie w intensywnej produkcji ma także ochrona. Od zdrowego materiału nasadzeniowego oraz prawidłowo prowadzonych zabiegów pielęgnacyjnych i ochronnych w następnym etapie uprawy roślin zależy wiele. Dr Anna Bielenin z ISK uczulała producentów na nowe zagrożenia, które niesie za sobą intensyfikacja uprawy truskawek, zmiany w technologii i wydłużanie terminu pozyskiwania świeżych owoców deserowych. Wraz z sadzonkami nowych odmian truskawek (w celu poszerzenia asortymentu) w ostatnich latach sprowadzono z Zachodu dotychczas nienotowane u nas choroby — zgniliznę korony truskawki i antraknozę (czyt. HO 5/2001). Ze względu na coraz powszechniejszą, przyspieszaną uprawę truskawek pod osłonami istotna stała się ochrona przed mączniakiem prawdziwym zwłaszcza owocującej 'Elsanty'. Skutecznym pod tym względem preparatem okazał się, bardzo dobry również w ochronie przed białą plamistością liści (zagrażającą 'Kamie'), Domark 100 EC. Środek ten może być także używany wiosną. Kolejny, choć nienowy, problem związany z uprawą truskawek, to szara pleśń. Do ochrony przed nią poleca się przede wszystkim Sumilex 500 SC (zdecydowanie najlepszy przeciw tej chorobie), Ronilan 500 SC, Rovral Flo 255 SC, a także Teldor 500 SC. Ten ostatni preparat, ze względu na krótki okres karencji, powinien być wykorzystywany w nagłych przypadkach, gdy zaistnieje potrzeba ochrony przed szarą pleśnią już w okresie między zbiorami owoców, a także do zabiegów na odmianach powtarzających. W walce, między innymi, z szarą pleśnią skuteczne są także Euparen 50 WP i Euparen Multi 50 WP, które dodatkowo ograniczają populację przędziorków — w ostatnich sezonach szkodniki te stanowiły problem na plantacjach truskawek. Doc. Barbara Łabanowska z ISK jest zdania, że taki drastyczny wzrost liczebności przędziorków na truskawkach jest efektem nadużywania w ochronie tych roślin pyretroidów. Zaleca, aby tych środków używać tylko do ochrony przed kwieciakiem truskawkowcem (do jednego zabiegu), natomiast potem do zwalczania innych szkodników stosować preparaty należące do innych grup chemicznych. Ostrzega także ogrodników ("przyspieszających" truskawki oraz produkujących te owoce na późnojesienny zbiór) przed zmienikami, które czynią istotne szkody w plonie. W wyniku ich żerowania dochodzi do pogorszenia smaku i zniekształcenia owoców. Niebezpieczny od pewnego czasu jest również wciornastek różówek, coraz częstszy na roślinach truskawek. | |
|
| |
| Produkcja proekologiczna | |
| Taki typ upraw może być dla nas szansą łatwiejszego zbytu truskawek, a ceny za tak wyprodukowane owoce — po wejściu do UE — powinny znacznie wzrosnąć. Mgr Jan Mochecki z ISK przedstawił rozwój Integrowanej Produkcji Owoców w Polsce. Mamy 6 zarejestrowanych grup uprawiających truskawki metodami integrowanymi na łącznej powierzchni 227,3 hektara. Z roślin sadowniczych do takiej produkcji truskawki nadają się najlepiej. Na świecie obserwuje się coraz większe zainteresowanie IPO, dlatego już dziś powinien to być u nas standard. Współpraca: Katarzyna Kupczak |