• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 06/2001

EUROPRUNE

Producenci w krajach południowej Europy i na południu Niemiec wykazują duże zainteresowanie uprawą śliw. Wynika ono ze wzrostu popytu na te owoce oraz z ich atrakcyjności ekonomicznej przewyższającej produkcję jabłek 'Golden Delicious'.



We Francji, przy plonie 20 t/ha (w wielu sadach zbiera się ponad 30 t/ha) koszt produkcji kilograma śliwek waha się od 3,0 do 3,5 franka*, a cena skupu od 4 do 6 fr./kg. Natomiast koszt produkcji 1 kg jabłek przy plonie 60 t/ha wynosi 1,3–1,5 fr., a ceny skupu 'G.Deliciousa' to 0,8–1,0 fr., zaś 'Fuji', 'Gali' czy 'Braeburna' — 2,0–2,5 fr. Relacje we Włoszech są podobne. Koszt produkcji kilograma gruszek w intensywnych sadach (plon 30 t/ha) waha się od 800 do 900 lirów**. Taką cenę skupu uzyskuje się przy sprzedaży gruszek do spółdzielni, a 1200–1300 lirów przy sprzedaży we własnym zakresie. Z przedstawionych liczb wynika, że obecnie opłacalna jest uprawa śliwek lub jabłek (ale tylko nowych odmian).
We Francji i Włoszech (rejon Emilia Romano) optymalna powierzchnia rodzinnego sadu jabłoniowego czy gruszowego wynosi co najmniej 20 hektarów. Przy nieco mniejszej trzeba szukać dodatkowych dochodów poza gospodarstwem. W tych krajach bardzo droga jest siła robocza. Koszt godziny pracy wykwalifikowanego pracownika dochodzi do 30 DM***, a sezonowego od 12 do 14 DM. W północnych Włoszech cena hektara ziemi pod sad to 100–135 mln lirów (100 000–130 000 DM), a okulant śliwy kosztuje od 4150–6200 lirów (4 do 6 DM, we Francji —10 DM), na 1 kg Pomarsolu trzeba wydać 6700 lirów (6,5 DM), a na 1 litr Roundupu — 18 600–20 600 lirów (18–20 DM).
W rejonie Emilia Romano uprawia się dużo grusz, śliw i czereśni. Drzewa tych gatunków, niezależnie od odmiany, prowadzi się w formie szpaleru w rozstawie 4–4,5 x 2–3 m. Wysokość drzew dochodzi do 4 m. Bardzo pracochłonne jest ich cięcie (200–250 godz./ha) oraz przerzedzanie zawiązków. Z podkładek dla śliw dominuje 'Myrobalana' (podobna do ałyczy), a dla grusz pigwa A. Najpowszechniej uprawiane odmiany grusz to 'Konferencja' i 'Abate Fetel', a śliw — odmiany śliwy japońskiej: 'Shiro', 'Obilnaja', 'Black Star', 'Black Amber', 'Black Gold', 'Satsuma', 'Laroda', 'Fortuna' i 'Angeleno'. Ta ostatnia jest odmianą bardzo późną. Z europejskich uprawia się 'Ruth Gerstetter', 'Bluefre' i 'President'. Kiedyś bardzo popularny 'Stanley' nie ma już tutaj większego znaczenia. Podobnie jest we Francji.
W 1998 roku grupa francuskich producentów i handlowców śliw uznała za potrzebne koordynowanie produkcji i handlu śliwkami na rynku europejskim. Powołali oni organizację pod nazwą Europrune, która ma swoją siedzibę w Montanbau. Obecnie należy do niej już jedenaście europejskich państw. Prawdopodobnie w tym roku nasz kraj, reprezentowany przez Towarzystwo Rozwoju Sadów Karłowych, będzie członkiem tej organizacji. Chęć uczestniczenia w jej działalności wyraziły także Chile, Argentyna i Brazylia. Możliwe, że w przyszłym roku staną się one statutowymi członkami Europrune.
Głównym celem tej organizacji jest możliwie dokładne poznanie produkcji śliwek w Europie oraz możliwości zbytu tych owoców. W tym celu dwa razy w roku członkowie Europrune będą pisemnie informowani o prognozach zbiorów owoców oraz o zapotrzebowaniu na śliwki. Odpowiednie informacje można już znaleźć w Internecie. Corocznie odbywają się spotkania, na których dyskutuje się o aktualnych problemach i tendencjach w produkcji i sprzedaży śliwek w Europie.
W tym roku spotkanie organizacji odbywało się 15–16 marca w Vignoli koło Bolonii. Wzięli w nim udział przedstawiciele Francji, Włoch, Hiszpanii, Portugalii, Niemiec i Polski. Wraz z Wiesławem Oryniakiem reprezentowaliśmy Towarzystwo Rozwoju Sadów Karłowych. Z referatów i dyskusji dwudniowych obrad można było wnioskować, że w krajach południowej Europy dominować będą odmiany śliwy japońskiej, głównie ze względu na wielkość owoców oraz dobre odchodzenie miąższu od pestki. Kolor owocu i miąższu odgrywa mniejszą rolę, ale atrakcyjniejsze są owoce o żółtym lub złocistym miąższu. Niestety, bakteryjna plamistość drzew pestkowych wywoływana przez Xanthomonas arboricola p.v. pruni wyrządza na nich istotne szkody i trudno ją zwalczać. Dlatego poświęca się coraz więcej uwagi wielkoowocowym odmianom śliwy europejskiej. Te, których owoce są mniejsze niż 'Stanleya', na południu Europy nie mają żadnego znaczenia. Nieco inaczej jest w Niemczech, gdzie znaczne ilości śliwek wykorzystuje się do wypieku ciast. Do tego celu nadają się właśnie odmiany o owocach wielkości 'Stanleya'. W krajach południowej Europy za atrakcyjny plon śliwek można uznać już 20 t/ha, a jest on łatwo osiągalny. Taki plon zapewnia opłacalną produkcję deserowych owoców preferowanych odmian, mimo wysokich kosztów pracy ręcznej.
Podczas omawianego spotkania przedstawiliśmy stan i problemy polskiego sadownictwa. Wzbudziło to duże zainteresowanie, czego dowodem może być przyjazd do Polski członków zarządu konsorcjum sadowniczego, celem poznania naszej produkcji owoców i drzewek śliw oraz zakupu większej ilości materiału szkółkarskiego. Innym przejawem zainteresowania było zaproszenie nas do Hiszpanii na spotkanie z tamtejszymi producentami śliwek. Nawiązaliśmy stały kontakt z członkami Europrune w zakresie produkcji i sprzedaży zarówno drzewek, jak i owoców tego gatunku.
Jakie wnioski dla naszych producentów śliwek można wyciągnąć z dotychczasowych spotkań? Nadal trzeba modernizować uprawę tego gatunku poprzez intensyfikację produkcji oraz dobór nowych, deserowych odmian. Należy dążyć do plonów powyżej 20 t/ha śliwek wysokiej jakości, wielkoowocowych odmian — zwłaszcza wczesnych i późnych. Wyjątkiem może być odmiana 'Top', której owoce są średniej wielkości. Za jej uprawą przemawia bardzo wysoka plenność i łatwe odchodzenie miąższu od pestki. Owoce tej odmiany mogą pozostawać na drzewie nawet do osiągnięcia dojrzałości konsumpcyjnej — dojrzałe nie spadają z drzewa, jeśli nie są porażone szarką. Inną, ważną zaletą tej odmiany jest późne dojrzewanie owoców, dzięki czemu możliwe są wyższe ceny zbytu. W 2000 r. jej plony około 30–40 t/ha nie należały do rzadkości. Wtedy dochód z uprawy 'Topa' był wyższy niż z sadu jabłoniowego z plonem 50–60 t/ha.

*1 fr.  0,56 zł; **100 lirów  0,18 zł; ***1 DM  1,86 zł