• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 09/2001

OWOCUJĄCE PĘDY RÓŻ JAKO DODATEK BUKIECIARSKI

Wprawdzie różę już dawno uznano za królową kwiatów, a zarazem roślinę wszechstronną (zdobi pomieszczenia, ogrody i tereny zieleni, jej owoce i płatki są surowcem do produkcji przetworów spożywczych oraz kosmetyków), jednak dopiero ostatnio zainteresowano się jej owocującymi pędami jako materiałem bukieciarskim. Na wystawach ogrodniczych w Holandii ogląda się coraz więcej kompozycji, w których wykorzystywane są tego typu dodatki (bywają wręcz podstawowym elementem aranżacji — fot. 1, 2). Dekoracyjne owoce róż stały się tak popularne między innymi ze względu na trwałość, gdyż mogą być ozdobą nawet przez kilka miesięcy. W Europie Północnej owocujące pędy łączone są najczęściej z suszonymi kwiatami, a we Włoszech bywają oferowane pod chwytliwą handlową nazwą "owoce miłości".
FOT. 1. OWOCE RÓŻY DZIKIEJ JAKO PODSTAWOWY ELEMENT KOMPOZYCJI




FOT. 2. OZDOBNE SERCE Z OWOCÓW RÓŻY KAROLIŃSKIEJ



Gatunki i odmiany
Najczęściej wykorzystywane są dziko rosnące gatunki z rodzaju Rosa, przede wszystkim róża dzika (R. canina). Znane są jednak i odmiany specjalnie wyselekcjonowane pod kątem bukieciarskiej produkcji, na przykład 'Pumpkin', o pomarańczowoczerwonych, dużych i wydłużonych owocach, gęsto pokrywających gałązki (fot. 3).

FOT. 3. ODMIANA 'PUMPKIN'


Gatunki i odmiany używane przez florystów mają owoce rozmaitej wielkości oraz kształtu (okrągłe, owalne, butelkowate, wydłużone, spłaszczone) i o intensywnych barwach — od czerwonej, poprzez pomarańczową, do żółtej (zdarza się również fioletowa, a nawet czarna). Różny jest także pokrój pędów (wzniesione, sztywne albo zwisające) i rozmieszczenie na nich owoców — mogą być osadzone pojedynczo lub w gronach. Oprócz dekoracyjności, do pożądanych cech tego typu form należą: brak kolców, plenność, długi okres owocowania. Z dotychczasowych obserwacji wiadomo, że w polskich warunkach klimatycznych do produkcji owocujących pędów można wykorzystać różę wielokwiatową (R. multiflora — fot. 4), różę dziką (R. canina), jej typ 'Superba' — o owocach osadzonych po 3 lub 5 na długich, prostych pędach — oraz R. filipes (fot. 5).

FOT. 4. OWOCUJĄCE PĘDY RÓŻY WIELOKWIATOWEJ W POŁĄCZENIU Z GAŁĄZKAMI LIGUSTRU I KWIATOSTANAMI HORTENSJI




FOT. 5. ROSA FILIPES


Ta ostatnia ma liczne, zebrane w grona owoce, początkowo żółte, a potem pomarańczowe. Osadzone są na sztywnych i dość długich pędach, bardzo trwałych po ścięciu. Wiele innych krajowych gatunków róż (tych dziko rosnących jest w Polsce około 25) można wykorzystywać do kompozycji i bukietów, na przykład różę francuską (R. gallica — fot. 6), karolińską (R. carolina — fot. 6, 7) czy czerwonawą (R. glauca). Do celów produkcyjnych należałoby jednak wyselekcjonować ich odpowiednie typy.

FOT. 6. RÓŻA KAROLIŃSKA (z lewej) I FRANCUSKA




FOT. 7. FRAGMENT ZIMOWEJ KOMPOZYCJI, DO KTÓREJ WYKORZYSTANO M. IN. PĘDY RÓŻY KAROLIŃSKIEJ



Towarowa produkcja...
...mająca na celu uzyskanie owocujących pędów róż jeszcze w Polsce nie istnieje. Jedynie sporadycznie są one ścinane z krzewów leśnych lub rosnących w ogrodach i używane do dekoracji kwiatowych. Jesienią można gdzieniegdzie spotkać w sprzedaży (np. na targowiskach w Łodzi) pęczki róży wielokwiatowej. Tymczasem uprawa polowa wybranych gatunków czy odmian róż, z przeznaczeniem na owocujące pędy, jest nieskomplikowana i może przynosić zadowalający dochód. W warunkach śródziemnomorskich krzewy przygotowane w szkółce (z odkrytymi, tzw. gołymi korzeniami) sadzi się na miejsce stałe od grudnia do kwietnia. Ukorzenione sadzonki róż rosnące w pojemnikach można natomiast sadzić przez cały sezon wegetacyjny, począwszy od maja. Tego typu uprawa może być prowadzona na niezbyt urodzajnych glebach, o pH 5–8. Rośliny są odporne na choroby i nie wymagają szczególnej pielęgnacji. Sadzi się je dość gęsto — l krzew na metrze kwadratowym. Wskazane jest natomiast zainstalowanie sprawnego systemu nawadniania kroplowego oraz dobre zdrenowanie terenu przed założeniem plantacji. Największy kłopot podczas produkcji mogą sprawiać chwasty, które zaleca się usuwać mechanicznie lub ręcznie. Niezbędne jest także umiarkowane nawożenie krzewów. Wskazane jest posadzenie wielu odmian lub gatunków róż, o zróżnicowanym czasie dojrzewania owoców, co pozwala urozmaicić ofertę i przedłużyć okres sprzedaży pędów. We Włoszech owocujące pędy zbiera się dwa razy w tygodniu, od września aż do stycznia. Wyrośnięty krzew daje plon roczny od 3 do 5 kg pędów, które po zbiorze wiąże się w kilogramowe pęczki, owija celofanem i, aby uniknąć wysuszenia owoców, umieszcza w chłodni o wilgotnym powietrzu. Pędy są trwałe, wyjątkowo odporne na uszkodzenia w transporcie i podczas sprzedaży. Na włoskim rynku cena 1 kilograma tego produktu to równowartość 5–10 dolarów. Autorka pracuje w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach