Numer 04/2002
Problemy te wynikają głównie z niewłaściwych warunków uprawy we wczesnych stadiach rozwoju pąków kwiatowych. Zaburzenia występują z różnym nasileniem u poszczególnych odmian — z reguły najwrażliwsze są czerwone.
| Ogólne przyczyny zaburzeń | |
| Czynniki związane z gospodarką mineralną roślin. Podatność róż na zaburzenia we wzroście i rozwoju pąków jest ściśle związana z zawartością składników pokarmowych, zwłaszcza w a p n i a, w tych częściach krzewu. Pierwiastek ten, jako wolno przemieszczający się w roślinie, może nie docierać do kwiatów, pomimo że jest go wystarczająco dużo w podłożu czy w pożywce. Zjawisko to jest szczególnie częste w okresach intensywnego wzrostu krzewów. Nawet dolistne nawożenie solami wapnia (Ca Cl2 czy Ca[NO3]2) nie powoduje wówczas poprawy. Niedobór Ca w pąkach wynika bowiem zwykle z ograniczonej transpiracji (w płatkach kwiatowych nie ma aparatów szparkowych, nie działa więc w ich obrębie "pompa ssąca" składniki pokarmowe z niższych części rośliny). Zapobieganie niedoborom wapnia w pąkach kwiatowych polegać więc powinno przede wszystkim na takim sterowaniu klimatem pod osłonami, by zwiększyć intensywność transpiracji (obniżanie wilgotności powietrza), a zarazem na ograniczaniu nadmiernego wzrostu roślin poprzez podwyższanie EC i unikanie nawożenia amonowego. Czynniki związane ze wzrostem wegetatywnym roślin. Pąki kwiatowe zawiązują się w bardzo wczesnej fazie wzrostu krzewów róż. Panujące wówczas warunki termiczne i świetlne (ilość asymilatów w generatywnych częściach rośliny) mają istotny wpływ na późniejszy wygląd kwiatów. Zaburzenia występują najczęściej na młodych plantacjach, u szybko rosnących krzewów, wiosną i latem. Czynniki chemiczne. Niektóre środki ochrony roślin, zwłaszcza użyte w początkowym okresie rozwoju pąków kwiatowych, mogą powodować przebarwienia płatków. | |
|
| |
| Rodzaje zaburzeń | |
| Spłaszczone pąki. Powstają podczas silnego wzrostu młodych roślin, przy dużej różnicy temperatury dnia i nocy. Do odmian wrażliwych należy 'Sphinx'. Zapobieganie temu zaburzeniu polega na utrzymywaniu względnie niskiej temperatury dziennej i podnoszeniu nocnej. Zgięte szypułki. Często występują wraz ze spłaszczonymi pąkami. Oba zjawiska mają podobne przyczyny. Najwrażliwsze są odmiany żółto kwitnące (np. 'Frisco'). Skędzierzawienie kwiatów. Wynika z nieprawidłowego rozwoju zewnętrznych płatków, zwykle na skutek zabiegów ochrony roślin. Użycie do opryskiwania niektórych preparatów we wczesnym etapie rozwoju pąków może u wrażliwych odmian (jak 'Escimo') zdeformować w ten sposób kwiaty. Wydłużone pąki. Bywają one dodatkowo skręcone, nieco wklęsłe. Pojawiają się zazwyczaj zimą, u roślin uprawianych przy niedostatecznym natężeniu światła. Przypuszcza się, że zaburzeniu temu sprzyja niedobór boru. Niebieskie przebarwienia płatków. Zjawisko to jest skutkiem wysokiej temperatury (powyżej 28°C) i silnego nasłonecznienia. Nasila się w efekcie nawożenia amonowego oraz pod wpływem niektórych środków ochrony roślin. Dotyczy z reguły dużych, ciężkich pąków, które występują powszechnie w pierwszym roku prowadzenia plantacji. Zapobieganie zaburzeniu polega na: obniżaniu temperatury dniem i podwyższaniu jej nocą, zwłaszcza w okresie nabrzmiewania pąków kwiatowych, eliminowaniu wówczas soli amonowych z nawożenia, sadzeniu latem, a nie wiosną odmian wrażliwych na to zaburzenie (m.in. 'First Red'). Brązowienie brzegów płatków. Występuje przy dużym nasłonecznieniu, w wyniku wzmożonej transpiracji. Pojawia się przede wszystkim wiosną, u młodych roślin (w pierwszym roku uprawy). Dotychczas brązowienie to stwierdzono u dwóch odmian — 'Escady' i Sphinksa'. Zjawisku można zapobiec cieniując plantację, zwłaszcza w pierwszych dniach słonecznej pogody po "ciemnym" okresie, oraz systematycznie zamgławiając rośliny. Brunatnienie całych pąków. Płatki przebarwiają się stopniowo od zewnątrz w kierunku środka kwiatu. Sprzyjają temu wahania wilgotności powietrza oraz niedostatek światła. U wrażliwych odmian ('Grand Prix', 'Sacha') warunki takie mogą powodować zbrunatnienie w ciągu 5–7 dni. Zaburzeniu zapobiega się podwyższając temperaturę nocy (zmniejsza się wówczas parcie korzeniowe) i zwiększając w dzień dostęp światła do roślin (przedłużanie czasu doświetlania asymilacyjnego, częste mycie szyb w szklarni, itp.). Czernienie płatków. Powodowane jest deplazmolizą komórek. Zdarza się, między innymi wówczas, gdy po okresie wilgotnej, pochmurnej pogody (kiedy rozwijają się gorszej jakości pąki kwiatowe), następują słoneczne dni (znacznie zwiększa się parcie korzeniowe). Czernienie nasila się pod wpływem niektórych środków ochrony roślin, zwłaszcza zawierających siarkę, oraz na skutek niewłaściwego cięcia krzewów. Bardziej podatne na to zaburzenie są róże własnokorzeniowe niż te na podkładkach. Do wrażliwych odmian należą: 'Sacha', 'Red Berlin', 'Passion'. Zapobieganie czernieniu płatków polega na stymulowniu transpiracji nocą (podwyższenie temperatury — włączenie obiegu grzewczego pomiędzy roślinami), ograniczaniu wzrostu róż i jednoczesnej poprawie jakości krzewów (podwyższenie EC, wyeliminowanie nawozów amonowych). Mniej intensywne wybarwienie kwiatów. Zwykle nie jest traktowane jako zaburzenie fizjologiczne, tymczasem rzutuje na cenę kwiatów, zwłaszcza u odmian dwubarwnych. Po pierwsze na intensywność barwy płatków u róż wpływa typ materiału wyjściowego — z reguły rośliny z sadzonek dają gorzej wybarwione kwiaty niż krzewy na podkładkach. Jednocześnie rodzaj podkładki także decyduje o odcieniu płatków danej odmiany. Spośród czynników klimatu szklarniowego niekorzystnie działa wysoka temperatura, która powoduje przyspieszony wzrost roślin. Również silne cięcie krzewów osłabia barwę kwiatów, podobnie jak niedobór żelaza. Intensywniejszy kolor płatków uzyskuje się natomiast dzięki utrzymywaniu EC pożywki na wystarczająco wysokim poziomie (ok. 1,7 mS/cm), zwiększeniu nawożenia fosforem i magnezem, doświetlaniu asymilacyjnemu roślin, dokarmianiu plantacji dwutlenkiem węgla. | |
|
| |
| Na podstawie Vakblad v.d. Bloemisterij 21/2001 |