• 12-636-18-51
  • wydawnictwo@plantpress.pl
ogrodinfo.pl
sad24.pl
warzywa.pl
Numer 05/2002

RYNEK WARZYW I OWOCÓW W I KWARTALE 2002 r.

,
Mroźna pogoda w styczniu zakłócała płynność dostaw produktów ogrodniczych. Podstawowe gatunki warzyw i owoców były znacznie droższe niż w grudniu 2001 r. W lutym, z powodu niesprzyjających warunków do przechowywania (ocieplenie), producenci próbowali pozbywać się warzyw z kopców oraz przechowalni, przez co zwiększyła się podaż, a ceny wzrosły niewiele (o kilka procent) lub nawet się obniżyły (np. kwaszonek). Wyjątek stanowiły pory, które podrożały prawie o 40%. Trochę więcej w lutym płacono za jabłka deserowe, a w hurcie pojawiło się dużo warzyw z importu. Ciepły początek marca (później nastąpiły opady i obniżyła się temperatura) sprzyjał ciągłości dostaw, gdyż producenci starali się sprzedać warzywa tradycyjnie przechowywane. Ceny kapusty białej, czerwonej, włoskiej, buraków ćwikłowych i kapusty kwaszonej były niższe na początku marca, potem zaś wzrastały w miarę wyczerpywania się zapasów. Staniały niektóre warzywa korzeniowe. Marcowe notowania jabłek deserowych były stabilne, choć nieco niższe niż w lutym. Nie zmieniły się natomiast ceny jabłek przemysłowych. Na rynkach hurtowych pojawiło się więcej importowanych truskawek, a niektóre gatunki warzyw importowanych skutecznie konkurowały z polskimi, które były droższe. Większość zakładów przetwórczych w marcu zrezygnowała ze skupu drogiego surowca.
Spółdzielnie ogrodnicze
W marcu spółdzielnie ogrodnicze zaczęły skupować krajowe ogórki szklarniowe (5,51 zł/kg), a w drugiej połowie miesiąca — cebulę ze szczypiorem (0,73–0,77 zł/pęczek). Ceny sałaty zmniejszyły się z 2,10 zł/szt. w lutym do 1,82 zł/szt. w marcu. Pod koniec tego ostatniego miesiąca praktycznie skończył się skup jabłek przemysłowych, a gruszek był bardzo ograniczony. W I kwartale drożały: kapusta biała (z 0,61 zł/kg w styczniu do 0,96 zł/kg w marcu, rys. 1), buraki ćwikłowe (z 0,66 zł/kg do 0,73 zł/kg), kapusta czerwona (z 0,76 zł/kg do 1,02 zł/kg), fasola 'Piękny Jaś' (z 4,72 zł/kg do 5,40 zł/kg), pory (z 1,82 zł/kg do 2,45 zł/kg), pieczarki (z 4,03 zł/kg do 4,16 zł/kg) oraz kapusta kwaszona (z 1,18 zł/kg do 1,34 zł/kg). Ustabilizowały się ceny skupu pietruszki (1,29–1,31 zł/kg), jabłek przemysłowych (0,16 zł/kg) oraz deserowych (0,80–0,82 zł/kg), a obniżyły notowania marchwi (z 0,57 zł/kg do 0,54 zł/kg), selerów (z 1,22 zł/kg do 1,19 zł/kg), ziemniaków (z 0,50 zł/kg do 0,47 zł/kg) i czosnku (z 4,20 zł/kg do 3,97 zł/kg). Średnia cena skupu jabłek była w miarę stabilna, taniały jednak ich droższe odmiany — 'Šampion' z 1,0 zł/kg do 0,80 zł/kg, a 'Jonagold' z 1,04 zł/kg do 0,97 zł/kg — czego powodem była wysoka podaż owoców z przechowalni (a pod koniec kwartału głównie z chłodni z KA i ULO). Notowania 'Idareda' były niskie i stabilne w całym I kwartale (0,62–0,64 zł/kg).

CENY SKUPU KAPUSTY BIAŁEJ W SPÓŁDZIELNIACH OGRODNICZYCH W I KWARTALE 2001 r. I 2002 r.


W porównaniu z I kwartałem 2001 r., w pierwszych 3 miesiącach tego roku zdrożała większość warzyw (tab. 1), cebula ponad 3-krotnie, kapusta biała 3,6–5,1-krotnie, buraki ćwikłowe 2,3–2,6-krotnie, pory 1,3–1,9-krotnie oraz ziemniaki 2,5–2,6-krotnie. Jedynie ceny skupu pietruszki były niższe o 5–10% niż w roku ubiegłym. Średnie ceny skupu jabłek deserowych w styczniu były o 4% wyższe, a w marcu o 2% niższe niż rok wcześniej. Ceny skupu jabłek przemysłowych były w I kwartale 2002 r. o 6% niższe niż w I kwartale roku ubiegłego.

TABELA 1. ŚREDNIE CENY SKUPU NIEKTÓRYCH WARZYW I OWOCÓW W SPÓŁDZIELNIACH OGRODNICZYCH W I KWARTALE 2001 r. I 2002 r.



Zakłady przetwórcze
Wysokie ceny warzyw spowodowały, że zakłady przetwórcze nie decydowały się na skup tak drogiego surowca, zwłaszcza w marcu. W pierwszym kwartale tego roku wzrosły ceny wszystkich skupowanych gatunków (tab. 2).

TABELA 2. ŚREDNIE CENY SKUPU WARZYW I OWOCÓW W ZAKŁADACH PRZETWÓRCZYCH W I KWARTALE 2001 r. I 2002 r.


Notowania cebuli obieranej zmieniły się o 8% (z 0,83 zł/kg w styczniu do 0,90 zł/kg w marcu), ale według przetwórni w marcu jej jakość znacznie się pogorszyła, co w połączeniu z wysoką ceną przyczyniło się do zakończenia skupu. Za marchew przemysłową zakłady przetwórcze płaciły (rys. 2) w styczniu 0,28 zł/kg, a w marcu 0,37 zł/kg, o 32 % więcej.

RYS. 2. CENY SKUPU MARCHWI W ZAKŁADACH PRZETWÓRCZYCH W I KWARTALE 2001 r. I 2002 r.


Buraki ćwikłowe zdrożały w tym okresie z 0,33 zł/kg do 0,64 zł/kg (o 94%), kapusta biała z 0,55 zł/kg do 0,87 zł/kg (o 58%). Selery zdrożały z 0,63 zł/kg w styczniu do 0,72 zł/kg w lutym (o 14%, ostatnie notowania). Od kilku miesięcy nie zmieniły się ceny skupu jabłek odmiany 'Idared' o średnicy 7 cm, przeznaczonych do prażenia (0,40 zł/kg). Jabłka przemysłowe skupowane w marcu przez zakłady przetwórcze po 0,21 zł/kg były droższe średnio o 5 groszy od tych skupowanych przez spółdzielnie. Niskie zbiory warzyw w 2001 r. przyczyniły się do znacznego wzrostu ich cen w I kwartale bieżącego roku. W marcu 2002 r. cena cebuli obieranej 2,5-krotnie przekroczyła notowania z roku ubiegłego, kapusty białej — ponad 4-krotnie. O 76% droższa była w tym roku marchew. Ceny selerów skupowanych przez zakłady w lutym były o ponad 40% wyższe niż rok temu. Nie zmieniła się natomiast cena 'Idareda' do prażenia (0,40 zł/kg).

Rynki hurtowe
Na rynkach hurtowych pod koniec I kwartału wzrosła sprzedaż krajowych ogórków spod osłon. Warzywa te staniały w tym okresie z 7,0–10,0 zł/kg do 5,80–7,0 zł/kg (ceny importowanych —głównie z Holandii i Hiszpanii — spadły z 7,0–12,0 zł/kg do 5,20–10,0 zł/kg). Relatywnie mała podaż krajowych pomidorów szklarniowych (7,43–15,0 zł/kg) była uzupełniana importem (głównie z Hiszpanii). Ceny importowe tych warzyw w marcu były wysokie — 8,50–12,0 zł/kg. Od początku marca oferowano importowaną kapustę wczesną, której cena w marcu była stabilna i wynosiła 5–6 zł/szt. Bardzo droga była krajowa cebula — od 0,62–1,30 zł/kg w styczniu do 0,60–1,10 zł/kg w marcu. W tym samym czasie za cebulę importowaną (głównie z Holandii i Maroka) żądano 1,4–1,5 zł/kg. Od stycznia do marca rosły notowania krajowej kapusty białej (z 0,4–1 zł/kg do 0,6–1,7 zł/kg) i jabłek deserowych (z 0,3–1,67 zł/kg do 0,40–2,10 zł/kg). Stabilne były ceny pieczarek (3–6,5 zł/kg). Święta Wielkanocne spowodowały wzmożone zakupy cytrusów i bananów, których ceny na przestrzeni kwartału wzrosły następująco: mandarynki (z 2,5–5 zł/kg do 3–6 zł/kg), pomarańcze (1,99–3,8 zł/kg do 2–4,8 zł/kg), banany z (2,11–2,88 zł/kg do 2,2–3,44 zł/kg). Coraz większa podaż nowalijek spowodowała spadek ich cen, np. krajowej sałaty z 1,41–3,6 zł/szt. do 1,0–2,81 zł/szt. W II kwartale importowano wiele gatunków warzyw, tylko w marcu — ponad dwadzieścia. Przy uwzględnieniu różnic jakościowych (na korzyść warzyw zagranicznych), ceny wielu warzyw z zagranicy były konkurencyjne dla krajowych, na przykład importowana marchew w marcu kosztowała 1,0–1,5 zł/kg, podczas gdy polska — 0,5–2,0 zł/kg. Ponieważ liberalizacja handlu Polski z krajami UE nie objęła sprowadzanych do nas świeżych warzyw, stworzy to w przyszłości zagrożenie dla powszechnie uprawianych w naszym kraju gatunków, między innymi, korzeniowych, kapustnych i nowalijek.

TABELA 3. MINIMALNE I MAKSYMALNE CENY HURTOWE WARZYW I OWOCÓW W I KWARTALE 2001 r. I 2002 r.



Mgr Grażyna Stępka oraz mgr Tomasz Smoleński są pracownikami Samodzielnej Pracowni Ekonomiki Ogrodnictwa w Instytucie Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w Warszawie