Numer 05/2001
Dotychczas szkółkarze niechętnie produkowali czereśnie na wstawkach, głównie ze względu na trudniejszą technologię produkcji w porównaniu ze szczepieniem bezpośrednio na podkładkach. Jednak niewątpliwe zalety tych pierwszych i wzrost zainteresowania nimi ze strony sadowników sprawiły, że z roku na rok powiększa się liczba szkółkarzy gotowych podjąć się takiej produkcji.
Oprócz już wymienionych zalet drzewek ze wstawkami (czytaj HO 4/2001) należy wspomnieć również o tym, że w porównaniu ze szczepionymi na karłowych podkładkach mają one mniejsze wymagania glebowe, bowiem ich część podziemną stanowi silnie rosnąca i obficie ukorzeniona podkładka — siewka czereśni ptasiej, antypki lub wegetatywna podkładka F 12/1. Jeszcze jedną bardzo istotną zaletą drzew ze wstawkami, jaką stwierdzono podczas prowadzenia doświadczeń, była zwiększona, w porównaniu z uprawianymi tradycyjnie, wytrzymałość na mróz. W Dąbrowicach pierwsza zima po posadzeniu drzewek była mroźna i przy tym bezśnieżna. Wiosną pąki na drzewach zaczęły nabrzmiewać, ale wkrótce okazało się, że u wielu drzewek przemarzł system korzeniowy. Objawiało się to, zależnie od stopnia uszkodzenia korzeni, zasychaniem pojedynczych pędów lub gałęzi. W skrajnych przypadkach zasychały całe drzewka. Zdecydowanie większe uszkodzenia stwierdzono na drzewkach kontrolnych, szczepionych bezpośrednio na siewkach czereśni ptasiej, niż na tych ze wstawkami (fot.). Najmniej ucierpiały od mrozu drzewka ze wstawką szczepione na siewkach antypki.
Drzewko czereśni ze wstawką produkuje się co najmniej przez dwa lata. Na silnie rosnącej podkładce (siewce czereśni ptasiej lub na czereśni F 12/1) w pierwszym roku szczepi się wstawkę, a dopiero w roku następnym — odmianę szlachetną. W związku z tym, że taka produkcja trwa o jeden rok dłużej i jest mniej wydajna niż inne technologie, drzewka te będą droższe od szczepionych na silnie rosnących podkładkach. Tak jest również w przypadku użycia podkładek słabo rosnących. Wyższe ceny tych drzewek są jednak rekompensowane przez ich niewątpliwe zalety: ograniczenie wzrostu drzew, przyspieszenie ich wejścia w okres owocowania, wcześniejsze wchodzenie w okres spoczynku zimowego, a przez to zwiększona wytrzymałość drzew na mróz. Uzyskanie odpowiedniej liczby pędów potrzebnych do produkcji drzewek ze wstawkami nie powinno nastręczać większego problemu. Natomiast otrzymanie podkładek słabo rosnących, które wegetatywnie trudno się rozmnażają, może być problemem i stanowić czynnik ograniczający postęp w uprawie tego gatunku. Jeśli tylko będzie zapotrzebowanie na słabo rosnące drzewka czereśni, to szkółkarze — przy wykorzystaniu wstawek — będą mogli zaspokoić potrzeby sadowników. Na przykład pozostawi się w szkółce na jeden rok dłużej okulanty przeznaczone na wstawki i przeszczepi wiosna drugiego roku odmianą szlachetną. Może być podjęta również produkcja w kontenerach drzewek ze wstawkami. Czynnik techniczny nie powinien stanowić żadnego ograniczenia w upowszechnieniu tego rodzaju drzewek. Rachunek ekonomiczny produkcji drzewek ze wstawką skarlającą i na podkładkach karłowych powinien się zrównoważyć. Przeciwnicy wstawek nie powinni porównywać czereśni z jabłoniami. U jabłoni wstawki nie przyjęły się w praktyce, ponieważ szkółkarze dysponują szeroką gamą podkładek, z których rozmnażaniem w mateczniku nie ma problemu. Natomiast rozmnażanie podkładek czereśni stanowi trudność uwarunkowaną genetycznie i w związku z tym ani dziś, ani w najbliższej przyszłości nie możemy liczyć na łatwy dostęp do takich, które będą osłabiały znacząco wzrost czereśni. Wiedzą o tym wszyscy, którzy się tym problemem zajmują.
 |
Drzewko czereśni ze wstawką produkuje się co najmniej przez dwa lata. Na silnie rosnącej podkładce (siewce czereśni ptasiej lub na czereśni F 12/1) w pierwszym roku szczepi się wstawkę, a dopiero w roku następnym — odmianę szlachetną. W związku z tym, że taka produkcja trwa o jeden rok dłużej i jest mniej wydajna niż inne technologie, drzewka te będą droższe od szczepionych na silnie rosnących podkładkach. Tak jest również w przypadku użycia podkładek słabo rosnących. Wyższe ceny tych drzewek są jednak rekompensowane przez ich niewątpliwe zalety: ograniczenie wzrostu drzew, przyspieszenie ich wejścia w okres owocowania, wcześniejsze wchodzenie w okres spoczynku zimowego, a przez to zwiększona wytrzymałość drzew na mróz. Uzyskanie odpowiedniej liczby pędów potrzebnych do produkcji drzewek ze wstawkami nie powinno nastręczać większego problemu. Natomiast otrzymanie podkładek słabo rosnących, które wegetatywnie trudno się rozmnażają, może być problemem i stanowić czynnik ograniczający postęp w uprawie tego gatunku. Jeśli tylko będzie zapotrzebowanie na słabo rosnące drzewka czereśni, to szkółkarze — przy wykorzystaniu wstawek — będą mogli zaspokoić potrzeby sadowników. Na przykład pozostawi się w szkółce na jeden rok dłużej okulanty przeznaczone na wstawki i przeszczepi wiosna drugiego roku odmianą szlachetną. Może być podjęta również produkcja w kontenerach drzewek ze wstawkami. Czynnik techniczny nie powinien stanowić żadnego ograniczenia w upowszechnieniu tego rodzaju drzewek. Rachunek ekonomiczny produkcji drzewek ze wstawką skarlającą i na podkładkach karłowych powinien się zrównoważyć. Przeciwnicy wstawek nie powinni porównywać czereśni z jabłoniami. U jabłoni wstawki nie przyjęły się w praktyce, ponieważ szkółkarze dysponują szeroką gamą podkładek, z których rozmnażaniem w mateczniku nie ma problemu. Natomiast rozmnażanie podkładek czereśni stanowi trudność uwarunkowaną genetycznie i w związku z tym ani dziś, ani w najbliższej przyszłości nie możemy liczyć na łatwy dostęp do takich, które będą osłabiały znacząco wzrost czereśni. Wiedzą o tym wszyscy, którzy się tym problemem zajmują.