Hasło Ogrodnicze 05/1999

Ponad połowę powierzchni Izraela zajmują pustynie. Opady roczne są tam niewielkie, a poza tym skoncentrowane w okresie 4-5 miesięcy zimowych (listopad-kwiecień), przez pozostałą część roku trwa pora sucha. Wielkość opadów jest również silnie uzależniona od regionu kraju.

W połowie lat 90. udział handlu w wytwarzaniu produktu krajowego brutto wyniósł około 15% (druga pozycja po przemyśle). Rozwój tego sektora bazuje na zmianie orientacji z produkcyjnej na rynkową, w której konsument i jego potrzeby stają się głównym wyznacznikiem decyzji gospodarczych.

Na początek maja zaplanowano otwarcie Warszawskiego Rolno-Spożywczego Rynku Hurtowego w Broniszach. Wyprzedzając chwilę rozpoczęcia handlu, na którą z niecierpliwością czekają producenci z rejonu warszawskiego, poprosiliśmy prezesa WRSRH SA, Jacka Kalińskiego, o rozmowę na temat szans, jakie w handlu produktami rolno-ogrodniczymi stwarzają rynki hurtowe oraz perspektyw rozwoju w Polsce tego typu centrów.

Na początku kwietnia na warszawskich bazarach było tak, jak powinno być przed polską Wielkanocą: mnóstwo bazi, sztucznych i żywych kwiatów oraz pisanek. Nieco wcześniej, przed Wielkim Tygodniem - cieszyła oczy rozmaitość palm i palemek, wprawdzie nie takich, jak na Kurpiach, ale przecież polskiemu sercu równie bliskich.

Pierwsze dni wiosny nie przyniosły istotnej zmiany na rynku warzyw. Panującą na nim sytuację określiły w zasadzie trzy czynniki: duża nadwyżka podaży warzyw krajowych z ubiegłorocznych zbiorów nad popytem, mniejszy niż w roku ubiegłym udział importu w rynku oraz rosnące dostawy wczesnych warzyw ze źródeł krajowych. Wszystko to sprzyjało utrzymywaniu się niskich cen.

Dużo interesujących informacji dla producentów owoców jagodowych napływa ostatnio z północno-wschodnich terenów Polski. 11 i 12 marca w Bartoszycach (województwo warmińsko-mazurskie) miał miejsce pierwszy zjazd Mazurskiego Związku Producentów Owoców Jagodowych.

4 marca zakończyła się pierwsza runda wstępnych rozmów z Bankiem Światowym, dotyczących środków finansowych, jakie z jego funduszy mają być przyznane polskiej wsi - o czym w tym samym dniu podczas konferencji prasowej poinformował minister rolnictwa, Jacek Janiszewski.

Niekwestionowanym liderem europejskiej produkcji roślin ozdobnych od lat pozostaje Holandia. Spośród innych krajów Europy Zachodniej, przodujących na rynku kwiaciarskim, wyróżniają się też Niemcy i Włochy.

W ostatnim dziesięcioleciu wzrosło w Europie Zachodniej zapotrzebowanie na czosnek, a jego produkcja stała się w wielu krajach opłacalna bardziej niż kiedykolwiek. W samej tylko Wielkiej Brytanii wciąż rosnące obroty w handlu tym warzywem sięgnęły 10 mln funtów (ok. 63,8 mln zł). W porównywalnym okresie nie odnotowano równie dynamicznego wzrostu popytu w przypadku żadnego innego gatunku warzyw.

4 marca br. Sejmowa Komisja Małych i Średnich Przedsiębiorstw powołała w swoich ramach specjalną podkomisję nadzwyczajną do opracowania projektu dotyczącego ustawowego terminu płatności za dostarczane do supermarketów towary. Przedstawiciele komisji uważają, że wszystkie płatności powinny być regulowane w przeciągu 21-30 dni.

Gorzka plamistość podskórna jest zaburzeniem fizjologicznym w budowie tkanek jabłek, a przyczyną jej jest nieprawidłowe zaopatrzenie owoców w składniki pokarmowe. Jabłka dotknięte tą chorobą wykazują w części przykielichowej początkowo małe - wielkości 3-5 mm - zagłębione, przebarwione na szarozielono partie tkanek. Plamki takie przyjmują w końcu brązowe zabarwienie.

Doskonalenie technologii uprawy truskawek zmierza między innymi do przedłużenia okresu zbiorów. W celu uzyskania owoców po tradycyjnym terminie dojrzewania, można uprawiać odmiany późne (na przykład Tarda Vicoda, Malling Pandora) czy powtarzające owocowanie (Geneva, Selva czy Evita) albo zakładać plantację z sadzonek ''frigo'' (Elsanta, Marmolada, Kent).

Na obrzeżach Wodzisławia Śląskiego - miasta leżącego 15 kilometrów od granicy z Czechami - już od kilkudziesięciu lat uprawiają truskawki państwo Małgorzata i Alfons Oślizłowie. Kilka lat temu przejął to gospodarstwo, po skończeniu studiów na Wydziale Ogrodniczym Akademii Rolniczej w Krakowie, syn - Mirosław, który obecnie wraz z żoną Barbarą prowadzi czterohektarową plantację truskawek.

Wapń zazwyczaj występuje w glebie w ilości pokrywającej zapotrzebowanie jabłoni na ten składnik. Jednak na skutek nierównomiernej jego dystrybucji w roślinie zawartość tego pierwiastka w owocach może być dosyć niska i nie odzwierciedla ani zasobności gleb w ten składnik, ani też jego ilości pobranej przez korzenie.

Syntetyczne środki ochrony roślin niezaprzeczalnie jeszcze długo będą wiodące w walce ze szkodnikami i chorobami roślin uprawnych. Rozwijający się, poświęcający więcej uwagi ochronie środowiska przemysł fitofarmaceutyczny dostarcza coraz doskonalszych produktów zawierających żywe organizmy (naturalnych wrogów agrofagów) czy opartych na substancjach naturalnego pochodzenia (toksyny).

Podczas tegorocznego, zorganizowanego 4 i 5 marca, XIX Międzynarodowego Seminarium Sadowniczego w Limanowej odbyła się bardzo miła uroczystość, 50-lecie pracy zawodowej w sadownictwie profesora Eberharda Makosza (fot. 1). Przedstawiciele produ' centów owoców oraz firm związanych z branżą ogrodniczą podziękowali jubilatowi za dotychczasową pomoc w unowocześnianiu naszego sadownictwa, życzyli dalszej owocnej pracy i przy okazji wręczyli olbrzymie bukiety kwiatów.

Kapusta pekińska należy do najszybciej rosnących warzyw. Już po dwóch, trzech miesiącach po wysadzeniu daje plon do 10 kg z metra kwadratowego. Dobrze znosi transport i przechowywanie, ma dużą wartość biologiczną. Warzywo to jest jednak wrażliwe na zaburzenia (choroby) fizjologiczne, które mogą całkowicie zniszczyć plon handlowy. Szczególnie częste są one w uprawach pod osłonami, gdzie wzrost roślin jest szybszy, panuje wyższa temperatura i większe są jej wahania.

W WODR w Mikołowie 19 marca prof. Włodzimierz Sady przybliżył zasady proekologicznej uprawy i nawożenia, które aż w 40-50% jest odpowiedzialne za wysokość i wartość biologiczną plonu warzyw.

Zachodnie firmy nasienne starają się coraz lepiej zaspokajać oczekiwania konsumentów - stąd coraz szersza oferta luksusowych nowości odmianowych. Uważa się nawet, że w krajach zachodnich o umiarkowanym klimacie - na przykład w Holandii - nie opłaca się masowa produkcja podstawowych gatunków warzyw, gdyż tą, po znacznie niższych kosztach, na dużą skalę zaczyna prowadzić Hiszpania.

Głównymi szkodnikami sałaty są 4 gatunki mszyc: porzeczkowo-sałatowa (Nasonovia ribisnigri), brzoskwiniowo-ziemniaczana (Myzus persicae), ziemniaczana smugowa (Macrosiphum euphorbiae) - atakujące liście - natomiast bawełnica topolowo-sałatowa (Pemphigus bursarius) żeruje na korzeniach roślin.

Produkcja papryki w nieogrzewanych tunelach foliowych jest u nas coraz bardziej popularna. Obecnie koncentruje się głównie na terenach byłych województw radomskiego, krakowskiego i piotrkowskiego. W sezonie wegetacyjnym uprawy te atakuje wiele szkodników, dlatego szczególną uwagę należy zwrócić na lokalizację tuneli.

Norweska firma Jiffy International zorganizowała 25-26 lutego spotkanie na temat wykorzystania swoich produktów w ekologicznej technologii produkcji rozsady. Do podzielonogórskiej miejscowości Ochla przyjechało kilkadziesiąt zainteresowanych osób.

Produkcja doniczkowych hortensji wzrosła w Holandii z 5,7 milionów szt. W 1997 roku do prawie 7 mln w 1998 r. (wysoka podaż pociągnęła jednak za sobą spadek cen: średnia obniżyła się - odpowiednio - z 6,11 NLG do 5,81 NLG za sztukę).

Podczas spotkania udziałowców Fundacji Chryzantema (26 lutego, Poznań) podjęto decyzję o wskrzeszeniu Grupy Producentów Sadzonek Chryzantem - organizacji, która powstała w 1985 r. z inicjatywy Tadeusza Baranowskiego (obecnie profesora) z Katedry Metod Ochrony Roślin poznańskiej AR. Grupa była wprawdzie zrzeszeniem nieformalnym (niezarejestrowanym, bez biura, księgowej, itp.), ale regularnie dawała o sobie znać.

Proszę o sprostowanie informacji dotyczącej granicznej kontroli fitosanitarnej, zamieszczonej w numerze 3/1999 ''Hasła Ogrodniczego'' na str. 79 (wstęp Alicji Cecot do ''Kwiaciarstwa'', pt. MAJĄ STAĆ NA GRANICY poświęcony kontroli fitosanitarnej importowanych materiałów rozmnożeniowych -przyp. red.).

Wprawdzie szkółkarze są głównymi producentami bylin, ale od kilku lat notuje się w Europie wzmożone zainteresowanie ogrodników-''szklarniowców'' tą grupą roślin ozdobnych. Równocześnie mnożą się sposoby wykorzystania gatunków trwałych - często traktowanych jako jednoroczne i sadzonych na balkonach, w pojemnikach tarasowych, na sezonowych kwietnikach. Niejednokrotnie byliny, kwitnące w drugiej połowie lata, spełniają rolę ozdób ''powakacyjnych''.

Mieczyki są wspaniałą ozdobą Ogrodu latem - od połowy lipca do połowy września - i w naszym kraju kojarzy się je wyłącznie z tym okresem. Tymczasem na świecie trafiają na rynek także poza naturalnym terminem kwitnienia w polu. Uważane są bowiem za kwiaty równie efektowne, jak róże; zapewne dzięki temu towarzyszą wielu ważnym uroczystościom. Warto i u nas zwrócić uwagę na możliwości, jakie daje przyspieszona uprawa mieczyków pod osłonami, czyli uzyskiwanie kwiatów w maju oraz w czerwcu.

Wprawdzie od ubiegłorocznych pack trials (czyli pokazów organizowanych przez zagraniczne firmy hodowlano-nasienne) upłynęło sporo czasu, ale przypomnienie tam prezentowanych nowości na początku bieżącego sezonu uprawy roślin rabatowych jest jak najbardziej na czasie. Nowe odmiany, pokazywane po raz pierwszy w 1998 r., trafiły bowiem do handlu nie wcześniej niż na początku 1999 r., a wiele z nich wciąż pozostaje nieznane. Z przesianej nam relacji W. Krausego wybraliśmy niektóre gatunki, zwłaszcza mniej popularne, nie pomijając najważniejszych rewelacji pack trials '98 (red.).